czało. W 316 posesyach 60 murow, i 259 drewn. spaliło się 613 budynków. Historya. Siedlce były jeszcze w 1531 r. niewielką wsią o 6 łanach, w pow. łukowskim, w par. Pruszyn Prussin, odl. o 9 w. na wschódpłn. od Siedlec. Wkrótce potem dziedzic wsi Siedlecki Stanisław ufundował tu parafią. W 1552 r. istnieje tu już kościół paraf. ; wieś ma 44 osadn, a na grutach pleb. 5 osadn. Pawiń. , Małop. , 380, 406. Zapewne już wtedy istniały dwie wsi Stare Siedlce i Nowe. Dziedzic S. uzyskał u Zygmunta Augusta 1557 przywilej na podniesienie wsi Nowe S. do rzędu miast; Stare Siedlce z czasem przybrały nazwę Stara Wieś dziś pod miastem. Tradycya nazywa dziedziców wsi i miasta w czasie założenia Olędzkimi. W pobliżu S. są dwie wsi zwące się Olędy, Ztąd zapewne pochodził ów Stanisław, który mieszkając w Siedl cach, nosił teź drugą nazwę Siedlecki. Częste pożary drewnianej mieściny zniszczyły pierwotne przywileje i dokumenty. Dnia 10 grudnia 1635 r. w Warszawie Władysław IV. na i prośbę cechu kuśnierskiego miasta Siedlec, wówczas dziedzicznego Krzysztofa i Tomasza Olędzkich, wydał tymże kuśnierzom przywilej, którym po spaleniu służących im, a przez Zygmunta Augusta nadanych praw, takowe odnowił. Podobno około 1650 r. S. były w posiadaniu Wodyńskich. Gdy miasto z przyległemi dobrami przeszło w ręco ks. Czartoryskich, Michał i Anna ks. Czartoryscy wydali 1672 r. 20 sierp. przywilej, który, zachowując prawo magdeburskie, potwierdza dawne swobody i przywileje miastu, przyznając własność dziedziczną gruntów, placów i domów, dla podniesienia, jako też zachowania miasta od przypadków ognia, udziela różne dobrodziejstwa, jako to uwolnienie na lat 6 od wszelkich powinności dworskich, podatków, opłat, itp. ; nadanie za miastem na wieczne czasy dworskiego gruntu w celu przeniesienia tam gumien, nakoniec różne do ówczasowych okoliczności stosowne urządzenia. Przed 1693 r powtórna pogorzel miasta przyprawiła go o zupełną utratę przywilejów i nadań; wtedy znowu ks. Kazimierz Czartoryski, syn Michała, żonaty Izabellą Morsztynówną, wydał w 1693 r. dnia 1 sierpnia przywilej gruntujący nową lokacyą miasta po ostatnim spaleniu. Potwierdzając przywilej rodziców z 20 sierp. 1672 r. , nadane prawa nadal zapewnił, własność dziedziczną gruntów i placów przyznał. Z powodu spalenia się w czasie pożaru akt miejskich nowe w nich zeznanie zaszłej przedaży lub zastawy tychże gruntów i placów zalecił. Roku 1728 d. 5 lutego ponawiając wyżej wyszczególnione uwolnienia mieszkańców od podwód i dni żniwnych, ofiarował nowo osiadającym w mieście tak w pobudowaniu się, jako teź handlu wolność na lat trzy od wszystkich opłat dworskich. W 1740 r. stanął na miejscu starego drewnianego kościoła, obecny murowany p. w. św. Stanisława. Roku 1746 d. 10 grud, August HI prawo niemieckie magdebui skie nowo miastu 8. potwierdził, prócz egzystujących 7 jarmarków ósmy dodał, targi tygodniowe utrzymał. Ks. Michał Czartoryski, syn Kazimierza, na prośbę delegacyi miejskiej rozkazem swym, z 1762 r. 12 maja przywilej ojca w mocy swej tylko co do własności gruntów, placów oraz co do opłaty z terytoryum lokacyjnego zatwierdził, zachowując nadane prawo propinacyi przy dworze, i okoliczność tę tak objaśnił, że takowa do dworu należeć ma, mieszkańcom zaś nie szynkowanie gorzałki, lecz tylko robienie jej w browarach miejskich do wywożenia za granice państwa Siedlec, za opłatą rocznie po złp. 20 i 30 jest dozwolonem. Eoku 1779 d. 6 maja Stanisław August potwierdził przywilej Augusta III z 1746 r. Najświetniejszą epoką w przeszłości S. są czasy, w których przeszły na własność córki ks. Michała Czartoryskiego, Aleksandry 0gińskiej, hetmanowej. Wzniosła tu ona pod miastem obszerny pałac, otoczony pięknym parkiem i rezydencyą tę nazwala od swego imienia Aleksandryą. Dwór pani hetmanowej gromadził licznych gości, których dostarczały koła dworskie warszawskie i dwór puławski. Pamięć jej dobroczynności dotąd przechowuje się śród mieszkańców miasta. W 1783 r. gości tu król Stanisław August, świetnie podejmowany przez hetmanową, która wzniosła dotąd stojącą bramę tryumfalną na powitanie dostojnego kuzyna. Dla przyozdobienia ubogiej mieściny hetmanowa wystawiła murowany ratusz z wieżą. Za miastem przy drodze ku Starej Wsi zbudowała piękną kaplicę p. w. P. Maryi, przy której została pochowaną f 1798; posiada tu nagrobek marmurowy. W 1796 r. przeszły S. pod panowanie austryackie i zostały siedzibą władz cyrkularnych Kreisamt. W 1804 r, ks. Adam Czartoryski nadane mieszkańcom tegoż miasta od poprzedników prawa co do własności gruntów i osiadłości potwierdził. Opłaty dworowi przypadające nakazanym pomiarem i inwentarzem, do osiadłości każdego mieszkańca zastosowane polecił, takowy za prawidło do poboru onych na zawsze nakazaŁ Ostrzegł, iż, gdy dochód z propinacyi jest własnością dziedziców miasta, tedy mieszkańcy tego dochodu z uszczerbkiem prowentów jego i przyszłych dziedziców w żadnym tytule przywłaszczyć sobie nie będą mogli. Jednocześnie zamienił książe Adam z rządem austryackim S. za dobra narodowe i odtąd miasto zostało własnością rządowa. Skutkiem wojny 1809 r. i wcie

Siedlce