go brzeskiego z 1760 63 r. , przechowanej w ceutralnem archiwum dawnych akt w Wilnie R. 1761 mics. februarii 6 dnia na urzęd Je J. K. M. grodz, brzeskim, przed aktami starościńskiemi i przcdemną Karolem Wiszczyckim, podstolim i podstarościm sądowym grodzkim wojew, brzeskiego, comparons persoualiter w Bogu wielebny JMci ks. Teodor Żelazowski, prezbyter cerkwi sicchnowickiej, fundum JMci P. Pawia Kościuszki, pisarza grodzkiego brzeskiego, tejże cerkwi służący ad acta podał, który wpisując w księgi de verbo ad Torbum tak się w sobie ma Ja Paweł Kościuszko, pisarz grodzki wojew. brzeskiego, i Cecylia z Wrettów Kościuszkowie, małżonkowie, czynimy wiadomo i dobrowolnie sami na siebie zeznawamy tym naszym listem dobrowolnym funduszowym zapisem, komu o tem teraz i na potem będącego wieku ludziom wiedzieć będzie należało, że mając ab antiquo od antecessorów naszych cerkiew erigowaną, która vetustate tempori nadrujnowana była, w majętności naszej, nazwanej Siechnowicze, pod tyt. Mikołaja św. fundowana, którą my wyż pomienieni kollatorowie noviter zreparowawszy, chcąc aby administratione sacramentorum nie wakowały i aby antiquo ritu ofiary boskie z żarliwością odprawowane były, ponieważ z pewnych a słusznych przyczyn, które się officio donosiły odmienić prezbytera zdarzyło, przeto mając sobie dobrze zaleconego na to miejsce człowieka, pana Bielewicza, dawszy prezentę onemuż do cerkwi siechnowickiej applikując za plebana installamus i t. d. Pisano w Siechnowiczach r. 1727 miesiąca grudnia 18 dnia. W plebanii siechnowickiej urodził się, jako jeden z czterech synów miejscowego parocha, Ignacy Żelazowski, za unii opat bazylianów, po 1838 r. biskup prawosławny brzeski, mający rezydencye w Grodnie. Par. prawosŁ, dekan, błahoczynia czerewaczyckiego, ma 1683 wiernych 863 męż. i 820 kob. . Od północy płynie niewielka rzeczka, na wiosnę dość szeroko rozlewająca, która miejscami i latem nie wysycha. Stanowi ona granicę od dóbr S. Małe i uchodzi do błotnistej rzeczki Woloko, płynącej od zachodu i odgraniczającej S. Wielkie i Małe od Zielenkowszozyzny. Ruczaje te okrążając folw. Nowydwór, tworzą rzkę Nieczawnicę, uchodzącą do Muchawca. Przez folw. Nowydwór przechodzą i tu się łączą przed st. Żabinka, tory dróg źel. moskiew. brzeskiej i pińskożabińskiej. W Nowymdworze, przy uroczysku zwanem Kruźal, znajdują się trzy wielkie mogiły, widniejące dawniej zdała, dzisiaj zaroślami okrążone. O 1 1 2 w. na północ od tych mogił, po za wsią Hrycewicze, znajduje się uroczysko Tatarynowe Błoto. Dobra te nadane były przez króla Kazimierza Jagiellończyka w 1458 r. wiecznem prawem za wierno usługi Teodorowi Kościuszce, i od nich to Kościuszkowie wzięli przydomek Siechnowickich. Dopiero w drugiej połowie zeszłego wieku synowie Pawła Kościuszki, pisarza grodzkiego brzeskiego, sprzedali ten majątek ks. Czartoryskim, dziedzicom sąsiedniego klucza rzeczyckiego. W 1818 r. nabył S. Franciszek Iłłakowicz, a od synów jego w 1850 r. Wandalin Przybora, w ręku którego dotychczas pozostają. Następnie sprzedano z klucza rzeczyckiego dobra Szpitale graniczące z Siechnowiczami ze wsiami cerkiewną Stepanki, Konotopy i Łojki, Narbutowi, dziś własność Walickiego; dobra Sieliszcze, ze wsiami Drymlewo, Możejki i Neleźniki w pow. prużańskim, Wereszozace, dziś drogą spadku Maryi z Estków Wisłockiej; dobra Horyłki, ze wsiami Horyłki, Krywlany i Bojary w pow. prużańskim, nabyte w 1829 r. przez Klemensa i Maryę z Szemiottów Przyborów, dziś wnuka ich Leona Przybory. Na granicy dworskiej horyłkowskiej są okopiska, zw. Korzeniowe, od strony północnej, wschodniej i południowej wałem opasane, od zachodniej zaś mające głębokie sadzawki a za niemi łąki błotne; dawniej przepływała też i rzeczka. Przed 50ciu laty w niektórych miejscach wewnątrz widniały jeszcze kamienne bruki. Lud miejscowy wspomina, że tu niegdyś znajdowała się brama żelazna i baszta w rogu stojąca. Po 1830 r. rząd nabył od ks. Czartoryskich dobra rzeczyckie, zwane niegdyś Pociejów. I dziś jeszcze lud Rzeczycę nazywa Pociejowską, Patijowską. Z ruder pałacu wzniesiono cerkiew murowaną w miejsce drewnianej, która zgorzała. W Rzeczycy d. 26 września na św. Jana Bohosłowa odbywa się głośny w całej okolicy kiermasz, na który zbiera się wielu ludzi. 2. S. Małe, wś i dobra, przez rzeczkę sąsiadujące z poprzedniemi, dawniej Tadeusza Kościuszki, dziś drogą spadku Kazimiry z Estków Bułhakowej. Była tu niegdyś kaplica katolicka, fundowana w 1722 r. przez Aleksandra Jana Kościuszkę i posiadająca podług opisu przechowanego w zbiorach Karola Wisłockiego a ogłoszonego przez Z. Glogera Kłosy, str. 1182 z d. 23 lutego 1888 r. dwa ołtarze Przemienienia Pańskiego i N. Maryi P. , chór i organki. Pomiędzy obrazami religijnemi znajdowało się 5 portretów, z liczby których opis wymienia portrety Aleksandra Jana Kościuszki, fundatora, i Augustyna Kościuszki, sędziego trockiego. W jakim stopniu fundator kaplicy był krewnym Tadeusza Kościuszki, niewiadomo. Być może że był jego rodzonym stryjem, gdyż następnie S. posiadał jego ojciec Ludwik, miecznik wojew, brzeskiego, pułkownik

Siechnowicze