Sidowicze, białor. Sidowiczy, wś, pow. miń ski, w 2 okr. poL rakowskim, gra. Iwieniec, w pobliżu gościńca z mka Iwieńca do mka Kamień, ma 7 osad; grunta szczerkowe, lek kie, z gliną w podłożach. A, Jel, Sidra, Siderka, Sidranka, rzka w pow. sokolskim, lewy dopływ Biebrzy. Bierze początek pod wsią Starowlany, o kilka wiorst na zach. od mka Kuźnicy, płynie w kierunku ptn. zachod. na Bieniasze, Ogrodniki, Jurasze, Sidrę, Potrybowszczyznę Potrzebowszczyznę, Siderkę, Kudrawkę, Grzebieńce, Jaczno i uchodzi w pobliżu wsi Jałowo. Oprócz pomniejszych przyjmuje rzkę Litwinkę. J. Krz. Sidra, mko i dobra nad rzką Sidrą, lewym dopł. Biebrzy, pow. sokólski, w 1 okr. pol. , gm. Makowlany, o 16 w. od Sokółki, 14 w. od Kuźnicy a 30 w. od Grodna. Zabudowana na wzgórzu panującem nad bagnistą okolicą, ma 110 dm. , przeważnie drewnianych, 920 mk. w 1878 r. , w tem 604 żydów, zarząd miejski, zarząd gminny, cerkiew, kośc. kat. , koso. ewang. , dom modlitwy żydowski, targi co niedzielę, st. poczt. Ludność trudni się rolnictwem lub drobnym przemysłem. Par. prawosł, dekanatu błahoczynia sokolskiego, 1531 wiernych. Par. katol, również dekanatu sokólskiego, 2224 wiernych. Niewiadomo kiedy powstała ta osada. Należała ona początkowo do ks. Radziwiłłów, od których drogą wiana przeszła wraz z hrabstwem tejże nazwy w dom Gasztoldów. W 1535 r. d. 11 listopada Wojciech Marcin Gasztold, wojew, wileński, wzniósł w S. drewniany kościół paraf. , żona zaś jego Radziwiłłówna uposażyła takowy folw. Potrzebowszczyzna, Od Gasztoldów przeszła S. do Naruszewiczów, mianowicie Mikołaja, kasztel, żmujdzkiego, gorliwego wyznawcy nauki Kalwina, który też prawdopodobnie założył tu zbór swego wyznania, jakkolwiek Dyakiewicz i inni przypisują fundacyę późniejszym dziedzicom kn. Hołowczyńskim. Być może źe Hołowczyńscy uposażyli tylko istniejący już zbór. Po kn. Hołowczyńskich przeszła S. do rąk Wołłowiczów, a od tych do Potockich. Na schyłku XVII w. Adam Szczuka, podkanclerzy litew. , ożeniwszy się z Potocką i nabywszy dobra sidrzańskie, usiłował odjąć zbór kalwinom i obrócić go na kościół katolicki, na wstawiennictwo jednak dworu pruskiego zaniechał tej myśli i zbór przetrwał do naszych prawie czasów, rozebrany bowiem został dopiero w r. 1880 wraz zb. pałacem Potockich. Świątynia ta oraz utrzymywane przy niej szkółka i szpital uposażone były z zapisu kn. Hołowczyńskich dwiema wsiami osiadłemi, z gruntami i poddanymi. Z ministrów sidrzańskich wymienia Węgierski w dziele Slavonia reformata Łukasza Klementynusa, rodem z Koźmina; Damiana Grużewskiego; Jerzego Ranizowskiego przez 50 przeszło lat i Jana Reczyńskiego w 1759 r. . Po Szczukach S. powróciła do Potockich, staraniem których, a szczególniej Ignacego Romana hr. Potockiego dźwignięto w 1783 r. z muru obecny kościół katol. p. w. św. Trójcy. Świątynia ta, wzniesiona na wyniosłem wzgórzu, odznacza się pięknym stylem włoskim, ma 38 arsz. długości, 19 szerokości a 26 wysokości, oprócz zakrystyi i skarbca. Kryta gontami, wewnątrz przedstawia się ubogo. Uposażenie proboszcza stanowi 112 dzies, ziemi. Dobra wraz z miasteczkiem, obciążone długami, ulegty exdywizyi w 1816 r. i nabyte zostały na licytacyi przez Rajmunda Rembielióskiego, prezesa wojew, mazowiec, za 1, 200, 000 złp. J. Krz. Sidryczyn, wś, pow. orszański, stanowiła niegdyś starostwo niegrodowe sidryczyńskie, położone w wdztwie witebskiem, pow. orszańskim. Podług metryk litewskich powstało około r. 1625 z dawniejszego ststwa orszańskiego, przez odłączenie z niego dóbr S. , Dziewina i wsi Zazierze, które posiadali Młoccy, Dybowscy, Hlebowiczowie, Hordynowie, Kmicicowie, Hlebiccy Józefowiczowie, Ohodkiewiczowie, wreszcie z mocy przywileju króla Augusta III z d. 4 lutego 1757 r. dzierżyli je Jan Józefowicz Hlebicki, ststa orszański, wraz z żoną Heleną z Nowackich, opłacając zeń kwarty 548 złp. 13 gr. a hyberny 100 złp. Sidynowiec, potok, powstaje w obrębie Wyszkowa, w pow. dolińskim, w Karpatach wschodnich, w dziale Beskidu wyszkowskiego, z pod grzbietu granicznego, w którym wznosi się szczyt Załam 1291 mt. ; płynie na płn. leśnemi debrami i u zach. stóp Heczki, w dolinie między Heczką 1108 mt. a Kalinowcami 993 mt. uchodzi do ramienia źródlanego Mizuńki na wys. 859 mt. Długi 4 klm. Sidzianka al. Sidzina al. Sidziny, potok, powstaje w obr, Sidziny, pow. myślenicki, w lesie Czernicy, z pod granicznego grzbietu pasma babiogórskiego, gdzie wznosi się szczyt Silec 1318 mt. . Płynie górską dolinką po pod wzgórze Kielik 960 mt, u którego pod nóża zwraca się na płn. wschód. Odtąd podą ża doliną górską przez wieś Sidzinę, a połą czywszy się od praw. brzegu z pot. Głazą a od lew. z Ciśniawą tworzy strumień górski Bystrzankę, lewy dopływ Skawy. Od zach, między S. a Ciśniawą wznoszą się Kielik 960 mt. i Plebańska góra 664 mt. , a od wsch. między S. a Głazą Wostojów 741 mt. i Tempkowa góra 707 mt. Długość biegu 15 klm. Spad wód gwałtowny, dno kamieniste, brze gi skaliste. Br. G. Sidzielniki 1. dobra, pow. wołkowyski, w 1 okr. poL, gm. Podorosk, o 27 w, od Woł Sidowicze Sidowicze Sidra Sidryczyn Sidynowiec Sidzianka Sidzielniki