Teresa ze Stadnickich Grabianczyna od Izabeli z Czartoryskich Lubomirskiej. Dr. M. Serwecz al. Wiszniańskie, Weszniańskie, jezioro w północnej części pow. wilejskiego, w pobliżu dóbr Serkowszczyzna, długie do 5 w. , szerokie 1 1 2 w. , głębokie do 2 1 2 saż. Wypływa z niego rz. Serwecz, prawy dopływ Wilii. Serwecz 1. rzeka w pow. wilejskim, prawy dopływ Wilii. Wypływa z jez, Serwecz al. Wiszniańskiego, płynie w kierunku płd. zach. koło folw. Sitce, mczek Budsław i Krzywicze, wsi i folw. Serwecz i o parę wiorst poniżej Kostyk uchodzi do Wilii o 7 1 2 w. od jej źródeł. Długa do 70 w. , szeroka w górnym biegu około 2, dalej zaś od 5 do 6 saż. , głęboka do 2 arszynów. Wybrzeża do mka Krzywicze bagniste, dno ilaste, w dalszym zaś biegu piaszczyste. Od Budsławia do ujścia spławna. Przybiera od praw. brzegu trzy rzeczki, od lewego zaś dwie, z których Zujka ma około 16 w. długości. 2. S. , rzeka w pow nowogródzkim, lewy dopływ Niemna. Zaczyna się ze zlewu kilku strumieni w okolicy wsi Stańkiewicze i Wielkie Sioło, w obrębie gminy Horodyszcze, płynie prawie ciągle w kierunku północnym, z początku wśród wzgórkowatych brzegów, wązkiem korytem, około miasteczka Horodyszcza, wsi Jasieniec, Kutowszczyzna, Prudy, Olizarowszczyzna, od folw. Srabysze dolina rzeki rozszerza się coraz bardziej, tak, że w niektórych miejscach szerokość jej przenosi pięć wiorst. Błonia nadrzeczne, zatapiane wiosennym wylewem, porastają bujną trawą. Od Srabysz S. przepływa pod wsiami Frasowicze, Rudasze, Tuhanowicze, KrasnaWieś, mkiem Cyryn, na przeciwko którego dopływa z lewej strony rzeka Piotuchówka. Dalej leżą nad S. wsi i folw. Okanowicze, Olszany, kędy dopływa rzeczka Dorogówka Dorohówka, Dorochówka z lewej strony, Kajszówka, Ostaszyn, Serwecz, Lubaniczo, Berezowiec, za którą z przeciwnej lewej strony dopływa rzeka Newda. Pod fol. Berezowiec S. , przeciąwszy gościniec pocztowy nowogrodzki znaczny most, przyjmuje z lewej strony rzekę Rutę, płynącą od Korelicz; na przeciwko wsi Słoboda oddziela prawę ramię, na przestrzeni 3 wiorst prawie na 1 wiorstę od głównego koryta odległe, a następnie płynące równolegle prawie do ujścia. Za Słobodą z prawej strony leży wś Nowesioło, z lewej zaś Zapole, KrasneSioło, Żuki, Wołtuchowo, Szczorsy i Koladzino al. Poniemunie, obok której S. uchodzi kilku odnogami do Niemna. Długość biegu 51 w. Obraca 12 młynów, przeważnie w górnym biegu rzeki. Oprócz wymienionych dopływów przyjmuje wiele strumieni drobnych i krynic sączących się z podgórzy. Na przestrzeni 17 w. od ujścia S. jest spławny na wiosnę, lecz z wynisz czeniem lasów zabrakło głównego przedmiotu spławu. Ryb dużo wczasie wylewów. Z po wodu urodzajności gruntów nadbrzeżnych i obfitości łąk, okolice ponad Sorweczem bardzo są ludne a mieszkańcy należą do najzamoż niejszych w gubernii. J. Krz. Al. Jel. Serwecz 1. folw. nad rz. t. n. , pow. wilej ski, w 2 okr. pol. , gm. Serwecz, okr. wiejski Serwecz Wielki, o 28 w. od Wilejki, przy b. dr. poczt. z Dołhinowa do Wilejki, ma 1 dm. , 47 mk. ; kaplica katol. drewniana, dawniej filia par. Kościeniewicze. Własność Kozieł łów. W skład okr. wiejskiego wchodzą wsie Charki, Dubrowka, Giedziewicze i Kumielszczyzna, wogóle 267 dusz rewiz. włościan uwłasz. 2. S. , folw. , tamże, o 28 w. od Wi lejki, 1 dm. , 6 mk. 3. S. Mały, folw. nad rz. t. n. , tamże, okr. wiejski i dobra Galickich Serwecz Mały, o 25 w. od Wilejki, 1 dm. , 6 mk. W skład okr. wiejskiego wchodzą wsi Glebejki i Ozierodowiczę, w ogóle 96 dusz rewiz. włośc. uwłaszcz. Gmina obejmowała 6 okr. wiejskich Wielki i Mały Serwecz, Żary, Sosnowszczyzna, Kostyki i Kościeniewicze, mających 36 wsi, 335 osad i 2932 mk. włośc. w 1864 r. 1014 dusz włośc. uwłaszcz. i 458 b. włośc. skarbowych. 4. S. , wś i dobra nad rzeką Serwecz, lewym dopł. Niemna, pow. no wogródzki, w 2 okr. pol. horodyszczańskim, gm. Cyryn, par. katol. Worończa. Wieś ma 28 osad pełnonadz. ; dobra, dziedzictwo Maszkiewiczów por. Pamiętniki Samuela Maszkiewicza, potem Niesiołowskich, mają 885 dzies. w gruntach pszennych pierwszej klasy; wyborne łąki nad Serweczą, młyn wodny, propinacye. Piękna rezydencya, posiadająca pamiątki i archiwa po Józefie Niesiołowskim, ostatnim wojewodzie nowogródzkim, pocho wanym w Worończy 1814 r. ; kapl. katol. z muru przez Niesiołowskich wzniesiona. Wło ścianie wnieśli 10, 325 rs. wykupu za wydzie lone im grunta. J. Krz. Al. Jel. Serwery al. Serwiry, Serwyry z Albinówką, wś, pow. złoczowski, 33 klm. na płd. wsch. od Złoczowa, 12 klm. na płn. wsch. od Zborowa, 8 klm. na płn. zach. od stacyi drogi żelaznej, urząd poczt. i telegr. w Jeziornej, Na płn. wsch. leżą Nesterowce i Białkowce, na zach. Jackowce, na płn. Olejów Bzowica, na płn. wsch. Nosowce pow. tarnopolski. Wieś leży na wyżynie podolskiej, w bezleśnej okolicy, w dorzeczu Dniestru. Wzdłuż zach. granicy płynie pot. Wołszówka al Gniła Lipa, dopł. Strypy, i przyjmuje w obrębie wsi małą strugę. Między Wołszówka a jej dopływem leżą zabudowania wiejskie. Wznies. sięga 406 mt. Folw. Albinówka leży na płn. wsch. krańcu obszaru. Ws tworzy wraz z Jackowcami ob. jedną gminę Serwecz Serwecz Serwery