wała w ostatnich latach mała dystylarnia z prod. na 600 rs. W jesieni odbywa się tu jarmark na grzyby suszone, których dostarcza cała gubernia a głównie lasy pow. sejneńskiego i augustowskiego. Miasto składa się z 249 domów, drewnianych przeważnie, otoczonych ogrodami i sadami. Dawny ogród poklasz. torny, niewielki ale cienisty, ozdabia miasto. Ludność dochodzi 4500, w tem około trzech czwartych części żydów. Prócz katolików jest 28 prawosŁ, 144 filiponów, 137 ewang. i kilku machometan. Najważniejszą ozdobą miasta i pomnikiem przeszłości jest okazała katedra z dwoma wyniosłemi wieżami, przedstawiająca jeden z najpiękniejszych zabytków budownictwa na obszarze królestwa, z epoki wyrodzonego renesansu. W wielkim ołtarzu statua Matki Boskiej cudami słynącej; ołtarze, w liczbie 9, z gipsu modelowane. Na ścianach wiszą portrety fundatora i dobroczyńców kościoła. Najciekawszą jednak jest jedyna przy kościele kaplica Opatrzności Boskiej, ze statuą Chrystusa z posrebrzanej blachy. W kaplicy tej znajduje się mały obrazek Matki Boskiej Madonny, podobno przywieziony z Hiszpanii przez kamedułów wigierskich a na ścianach wiszą dwa wielkie obrazy włoskiego pędzla Chrystus przed sądem i Chrystus prowadzony na biczowanie. Obrazy te, nieznanego twórcy, włoskiego pędzla, pochodzą z galeryi Paców w Dowspudzie. Przez niedbałą konserwacyą wiele ucierpiały. Historya. S. powstały w XVI w. na obszarze dawnej puszczy olickiej, w obrębie leśnictwa przełomskiego. Zygmunt I w r. 1522 nadał w puszczy olickiej Janowi Michajj łowiczowi Wiszniowieckiemu pół mili kwadr, , ten zaś dokupił stoiła i sienożatia niżej Sejny reki. Kiedy najstarszy syn Jana, Dymitr zakończył życie w niewoli tureckiej, posiadłości te przeszły na Andrzeja i Konstantego Wiszniowieckich. Zygmunt August przywilejem wydanym w Bielsku 1561 r. potwierdził te posiadłości. W 1566 r. Andrzej syn Jana jest dziedzicem dworu sejneńskiego. O półtory mili od tego dworu, na wschód, leżało starostwo berzniekie, dzieriawione przez Mikołaja Pacewicza, woj. podlaskiego. Ten ostatni swemu dworzaninowi Choderce wydzielił w obrębie starostwa puszczy na trzy służby na paszniu dworskuju i na dwie służby ludej jemu osadytych. Wdowa po Ohoderce Anna utrzymała się przy tej darowiźnie. Wyszła ona za Bujwiłpwicza, z którym tu iniestieczko sobie sposobili. Gdy Bona objęła starostwo berznickie i zakładała Berzniki, wyrugowano Buj wiłowiczów i dano im w zamian częśó łasu nad rz. Sejną, w sąsiedztwie stoił i sianożati Wiszniowieckich. Tu nanowo Bujwüowioz imieniczko Sejny sposobił. PosiaSłowaik CJeofrafiozny T. X Zeszyt 114. dłość ta przeszła na syna jego Bohdana. Następnie majętność tę kupił za 1300 kóp gr. lit. Mikołaj Grudziński, a po nim odziedziczył syn jego Jerzy. On to dokupił Sejny od Wiszniowieckich 1593 r. . Jerzy Grudziński, ststa płotecki, przeroślski i leśniczy przełomski, z żoną swą Justyną z Dulskich, w skutek snu, w którym się mu ukazał św. Jacek, założył tu klasztor dominikanów. W nadaniu, spisanem po rusku, darował im Sejny z dworem, miasteczkiem, z mieszczany, z bojarami pancernymi, putnymi, z ludmi trohatelnymi i obsiedłymi, z ich paszniami, gruntami i z z dwoma futorami doń należącemi; nadto obdarzył klasztor 20 jeziorami między temi i Wigierskie. Massalski i inni dobrodzieje jeszcze kilka jeziór przydali. Dominikanie dokupili i mieli w zastawie wsi i dwory Olszankę, Krasnogrudę, Janiszki, Grudziewczyznę i Babance; nadto 40, 000 złp. w gotówce i wiele kosztowności. Przed r. 1602 Grudziński wystawił kościół i klasztor murowany. Akt fundacyi powiada za pomocą Bożą wedle przemożenia naszego, jest już kośoiół i klasztor zbudowany, niedaleko dworu naszego sejneńskiego. Nadanie to 1602 r. 23 maja trybunał w. ks. lit. , zaś Zygmunt III r. 1603 4 lipca potwierdzili. Grudziński zmarł tegoż roku w jesieni, i na portrecie jego przedstawił malarz klasztor. Zwłoki fundatora zamurowano w ścianie kościoła. Okrom dominikańskiego istniał kościołek drewniany p. w. św. Jerzego ülia par. Berzniki, z cmętarzem. W tym kościołku pomieszczono statuę Matki Boskiej, w Gdańsku kupioną, która gdy poczęła słynąć cudami, w r. 1619 przeniesioną została do kościoła dominikanów. Marcin Matuszewicz pisze Z Lipska w zapuszczański kraj kowieński, na Sejny miasteczko i kościół z klasztorem dominikanów, św. cudownym Najśw. Panny obrazem słynący, poszliśmy Pamięt. , I, 51. W r. 1666 Massalski, podkomorzy grodzieński, do lewego boku kościoła przybudował kaplicę, a pod nią sklep na grób swój. Róża z Platerów Strutyńską, starościna sejwejska, w r. 1760 przedłużyła kościół o dwa okna z każdej strony, i wzniosła dwie piękne wieże, jak cały kościół, w stylu odrodzenia. Po zniesieniu dominikanów przez rząd pruski, przeor z trzema zakonnikami zarządzał parafią 1804 1809, następnie zarząd takowej przeszedł na kś. Marcijewskiego do 1822 r. . W tym czasie 17 stycz. 1818 r. burza połączona z trzęsieniem ziemi takie spustoszenie zrządziła, iż kościół zapieczętowano. Gdy Pius VII w cztery lata później kościół sejneński zamienił na katedrę, wydano 60, 000 złp. na jego odnowienie. Biskup Straszyński pokrył kościół blachą, lecz przez zniesienie dwóch ołtarzy przy ostatnich fila27

Sejny