nych z kościołów całego kraju, daje księdze tytuł Monumenta Sarmatorum. W drugiej połowie XVIII w. miano Sarmata, w pismach przedstawicieli obozu postępowego, nadawane bywa często tym, którzy bezmyślnie i uporczywie trzymają się zarówno staroszlaoheckich pojęć i obyczajów a nadewszystko wad, jak i dawnych urządzeń politycznych Sarmatyzm Zabłockiego. Nie przeszkadza to jednak zarówno Karpińskiemu wypowiadać gorących i podniosłych uczuć w wierszu p. t. Żałe Sarmaty jak i Woroniczowi w Świątyni Sybilli wywodzić Słowian i Polaków od Sarmatów, i rozpoczynać zamierzoną wielką epopeję historyczną odj postaci Assarmota. Jan Potocki ogłasza swe uczono Essay sur l histoire universelle et rechorches sur celle de la Surmatie Warszawa, 1789 92, 4 tomy. Staszyc swe badania geologiczne wydaje p. t. O ziemiorodztwie gór dawnej Sarmacyi Warszawa 1805. Naruszewicz w pośmiertnym początkowym tomie Historyi narodu polskiego Warszawa 1824 poświęca obszerny ustęp rozwikłaniu stosunku Sarmatów do różnych ludów wymienionych przez starożytnych pisarzów. Współcześnie z pośmiertną pracą Naruszewicza ukazała się rozprawa Wawrz. ,, Surowieckiego O śledzeniu początków narodów słowiańskich, w której uczony badacz odrzucał wszelką łączność Polaków z Sarmatami. Dalsze badania historyczne wyzwoliły początkowe dzieje Polski od niczem nieuzasadnionego związku ze znikłym zdawna ludem a poezya i piśmiennictwo pod wpływem narodowego odrodzenia odrzuciły tę humanistyczną naleciałość XV w. Mimo to dotąd utrzymuje się w geologii nazwa Sarmackiego morza okres mioceniczny, a geografowie mianem Sarmackiej niziny, oznaczają równiny płn. wschodniej Europy. Br, Ch. Sarrmaczuny wś i kol u źródeł rzki Olksni, pow. wyłkowyski, gm. Pojeziory, par. Wyłkowyszki, odl od Wyłkowyszek 7 w. , ma 14 dm. , 110 mk. W 1827 r. było 6 dm. , 67 mk. Kol Sarmaczuny powstała, z uwłaszczonych osad, rozl mr. 02 gr. or. i ogr. mr. 56, łąk mr. 36 nieuż. mr. 1; bud. z drzewa 4. Sarna al Sarnaki, rzka, ob. Bużecka. Sarna 1. Mała Saarne Klein, wś i dobra, pow. niemodliński, odl milę od S. Wielkiej. Par. kat. Grasz Niemodlin, ewang. Loewen. 1861 r. 56 dm. , 346 mk. 267 ewang. , szkoła ewang. Obszar dworski należał do dóbr Loewen i obejmował 1683 inr. 1140 mr. roii, 158 mr. łąk i 277 mn lasu; gmina wiejska miała 2272 mr. 1717 mr. roii. 2. S. Wielka, niem. Saarne Gross, 1534 r. Sary, wś i dobra nad Nissą, pow. niemodliński, 1 3 5 mili od Niemodlina par. katol, kościół filialny w Graszu. W 1861 r. 48 dm. , 324 mk. 212 ew. , 1518 mr. 1117 roli ziemi dwor. i 2112 mr. włośc. 1555 mr. roli i 329 mr. łąk. Sarnaki, os. miejska i fol nad rzką Sarną al. Bużecka, pow. konstantynowski, gm. Chlebczyn, par. Sarnaki, st. poczt. Łosice. Miasteczko leży o kilka wiorst od Bugu a około 2 mil od drogi bitej z Siedlec na Łosice do Biały wiodącej, posiada kościół par. drewniany, aptekę, olejarnią, 78 dm, 1240 mk. , 406 mr. ziemi do mieszczan należącej. Fol. S. należy do dóbr Klimczyce. W 1827 r. było 99 dm. , 792 mk. ; 1862 r. 64 dm. , 872 mk. Jest to dawna osada, utworzona zapewne przez posuwających się ku wschodowi małopolskich mazurskich osadników ob. Wisła z 1887 r. , str. 204. Kościół par. , p. w. św. Stanisława bisk. , założony został podobno w 1430 r. przez dziedziców wsi. Obecny wzniósł na miejsce dawnego w 1816 r. Stanisław hr. Ossoliński, ststa sulejowski Pierwotnie wioska, gniazdo licznie rozrodzonej familii Sarnackich h. Ślepowron u Nies. Sarneccy, z których Jan został w r. 1524 sędzią ziemskim mielnickim, a przed nim dziad i ojciec piastowali ten urząd Metr. Lit. , 15. W 1547 r. dziedziczyli na S. Serafin, Adam, Zacharyasz, Stanisław, Kacper, Ewa i Elżbieta, dzieci niegdy Jana Sarnackiego, sędziego ziemi mielnickiej, i Heleny M. L. , 47. Po zgonie Stanisława Sarnackiekiego córki jego AnnaDorota, zona Bartł. Piotrowicza i Jadwiga, żona Stan. Marcinkowicza, sprzedały przypadające na nich części w S. ojczymowi Kacprowi Miłoszewskiemu, co Zygm. August stwierdził w Wilnie dnia 3 marca 1547 r. M. L. , 211 f. 287. W r. 1571 dziedzicem S. , Lisowa, Marek i Smorklewic jest Adam Kosiński h. Rawicz, kaszt, podlaski Metr. Kor. 110, f. 63, choć po półwtóczku posiadali jeszcze Szliachetni Mikołaj z bratem Stanisławem, oraz Piotr Sarnaccy Podszretkowicze sic Akta podskarb, z r. 1576. Według starego rękopisu w posiadaniu autora, około r. 1597 dziedzicem na S. i Chlebczynie był Wawrzyniec RawiczWita nowski syn Jerzego. Od Witanowskich przeszły S. w posiadanie Butlerów, lecz nie wcześniej zapewne jak około r. 1627, gdyż dopiero w tym roku otrzymali oni indygenat polski Vol. leg. , III, 552. Łukasz Aleksander hr. na Międzylesiu Butler, ststa mielnicki, w r. 1754 wyrobił u Augusta III przywilej wynoszący wś S. na stopień miasta, z 6 jarmarkami do roku Sigil, 27, p. 337. On to sprowadził rzemieślników. Córka jego Rozalia wniosła dobra te w dom Antoniego Ossolińskiego, ststy sulejowskiego. Syn ich Stanisław, ststa sulejowski i przyłucki, starał się podźwignąć osadę po zniszczeniu jakiemu uległa podczas przejścia wojsk Napoleona, wracających z pod

Sarmaczuny

Sarrmaczuny

Sarna

Sarnaki