tej świątyni i cały dalszy obszar przeszły na własność królewską. Zygmunt I nadał część tego obszaru Pawłowi Sapiezie, który na rui nach pogańskiej świątyni wzniósł 1530 r. kościół i dał początek miejskiej osadzie. We dług danych ze źródeł kościelnych kościół, fundacyi Sapiehów, pochodzi z 1578 r. Ra zem z osadą wznieśli Sapiehowie pałac, któ rego fundamenta tylko się dochowały. An drzej Sapieha, wojew, nowogrodzki, połocki i w końcu smoleński 1614 r. , sprzedał te dobra Grzegorzowi Massalskiemu, podkom. grodzieńskiemu. Syn tegoż Aleksander, kaszt, smoleński zostawił dobra w spadku córce, która, wstąpiwszy do bernardynek w Kownie, zapisała S. klasztorowi. Pamiątką po Massal skich jest monstrancya darowana przez nich kościołowi. Dobra te z całą ekonomią Dobro wola przeszły czasowo w ręce Jana Konce wicza a następnie dostały się benedyktynkom kowieńskim. Po zniesieniu klasztoru i zabra niu dóbr przez rząd pruski po 1795 r. , dobra stały się rządowemi. W 1825 r. S. odzyska ły prawa miejskie. Dobra Dobrowola, w skład których wchodziły S. , zostały w części odda ne w 1837 r. w posiadanie emfiteutyczne a później na zupełną własność ob. Dobrowola. Jedyny zabytek przeszłości kościół, przebudo wywany kilka razy z drewnianą kruchtą i dzwonnicą, był poświęcony p. w. św. Jana Chrzciciela w 1667 i 1698 r. Niewielka to budowla, z cegły, z trzema ołtarzami, wysta wiona jest na wylewy Niemna. W 1812 r. wojska francuskie użyły kościoła na stajnię. W 1887 r. folw. S. , z przyl. Gajżany, rozl. 173 mr. S. obręb leśny straży Wilemy, w le śnictwie rząd. Pilwiszki, obejmuje część ba gna Ażerelis. S. par. , dek. maryampolski dawniej sapieżyski, ma 5999 dusz. Przed 1795 r. była to jedna z największych parafii w tych stronach. 2. S, , wś, pow. sejneński, gm. Wiejsieje, par, Berżniki, odl. od Sejn 17 w. , ma 27 dm. , 166 mk. W 1827 r. było 8 dm. , 64 mk. , par. Wiejsieje. Br, Ch. Sapieżyszki 1. wś, pow. trocki, w 4 okr. pol, gm. , okr. wiejski i dobra, Żylińskich, Nie dzingi, o pół w. od gminy a 63 w. od Trok, ma 15 dm. , 192 mk, , w tej liczbie 2 prawosŁ, 186 katol i 4 machom, w 1884 r. 78 dusz rewiz. 2. S. , zaśc. nad rzką Żejmianką, pow. wileński, w 1 okr. poL, gm. i okr. wiejski Niemenczyn, o 12 w. od gminy a 40 w. od Wilna, ma 1 dm. , 7 mk, katol. w 1864 r. 5 dusz rewiz. ; należy do dóbr Czarnydwór Parczewskich. J. Krz. Sapigirres, wybud, przy wsi Aleksen, pow. labiewski, 5 dm. , 62 mk. Sapigóra al. Sapyhora, młyn i winnica w gm. Zastawny, pow. kocmański. Br. G. Sapih, góra w Karpatach bukowińskich, Słownik Geograficzny T. X. Zeszyt 112. na płd. wsch. od wsi Waleputny, w pow. kimpoluńskim, na praw. brz. Putny. Wznies. 1428 mt. npm. Br. G. Sapijówka, ob. Pohrebyszcze t. VIII, 524. Saple, wś włośc, nad jez. Orzwieta, pow. święciański, w 3 okr. poL, gm. Twerecz, okr. wiejski i dobra skarbowe Dzisna, o 6 w. od gminy a 44 w. od Święcian, ma 4 dm. , 45 mk. katol, w 1864 r. 16 dusz rewiz. . Saple w dok. , w pow. kartuskim, dziś Czaple Stare. Sapliza al. Saplinza, Zapliza dok. 1285 r. , struga pod Żarnowcem, pow. pucki ob. Perlbach, P. U. B. , str. 358. Sapocińcy al. Sopocińce, wś nad rzką Kotówką, pow. nowogródzki, w 2 okr. pol. horodyszczańskim, gm. Rajcy; miejscowość wzgórzysta, bezleśna, grunta pszenne, łąki dobre. Sapoćkowce 1. wś, pow. sokólski, w 1 okr. poL, gm. Kruglany, o 20 w. od Sokółki. 2. S. , wś i dobra, tamże, gm. Grzebienie, o 35 i 36 w. od Sokółki. Sapohów 1. wś, pow. łucki, na wschód od mka Żydaczowa, własność niegdyś monasteru żydaczowskiego. 2. S. , opustoszała włość w sąsiedztwie Rublówki obecnie Wróblówki, t. j. na pograniczu pow. żytomierskiego i nowogradwołyńskiego, na południe mka Romanowa. Sapohów, wieś nad pot. Cyganką, pow. borszczowski, o 4 klm. od Krzywcza par. rz, kat. , urz. poczt. i teL. Obszar dwor. 1508 mr. , włośc. 1320 mr. W 1870 r. 1305 mk. , w 1880 r. 1299 mk. , na obsz. dwor. 45 w tem 50 rz. kat. . Gr. kat. par. w miejscu, dek. Kudryń ce. Cerkiew p. w. św. Mikołaja, metryki od 1784 r. ; parafian 1280. Szkoła filialna syste mizowana 1858 r. Właśc. pos. dwor. Tadeusz hr. Koziebrodzki. Kś. Gabryel Rzączyński i kś. Ładowski w, , Historyi naturalnej króle stwa polskiego Kraków 1783 r. , str. 128 podają, że pod Krzywczom są pieczary z ciasnem wejściem, tak pomieszane, że w nich można zbłądzić. W ścianach są różnego ro dzaju kamienie szkliste, alabastrowe, marmu rowe, na których są wyrażone postacie ludzi, ptaków i zwierząt. Kirkor Wycieczka na Podole przekonał się, że w Krzywczu żadnej jaskini niema, ani też żadnego o niej podania. W bliskości jednak S. jest jaskinia, o tej za pewne słyszeli wymienieni pisarze, a za nimi powtórzyła Staroż. Polska. B. R. Sapolej al. Sopolej, potok w Karpatach wschodnich, dziale slcolskodelatyńskim, na obszarze gm. Mizunia, w pow. dolińskim. Wytryska z pod działu Dauszki, gniazda górskiego ciągnącego się od Ilnicy po Mizuńkę. Płynie ku płn. zach. parowem, między Dauszką a grzbietem Chomu 1347 mt. , z pod którego zabiera zaaczny dopływ. Zwróciwszy się na 20

Sapieżyszki

Sapieżyszki

Sapigirres

Sapigóra

Sapih

Sapijówka

Saple

Sapliza

Sapocińcy

Sapoćkowce

Sapohów

Sapolej