maerkische Landbuch Markgr. Ludwig des Aelteren vom J. 1337, Ton Dr L. Gollmert, Frankfurt a. O. , 1862; około r. 1348 pobierano tu myto od obcych kupców; r. 1364 margrafowie Ludwik i Otto, dzieląc się zaborami swemi, uważali 8. za własność swoje. Równocześnie prawie, bo w r. 1365, Ostenowi otrzymując ręki króla Kazimierza Drżeń i Santok prawem, lennem, wyznali, że grody te od dawiendawna należały do korony polskiej Dogiel, Lim. Reg, PoL, I i Kod. Wielkop, , n. 1545. Po śmierci króla Kazimierza 1370 Hasso de Huchtenhayn, ststa Ottona brandeburskiego, za zdradą trzech przebywających w S. Niemców, rozłożył się z wojskiem swojem przed 8. i dobywać go począł. Bronił się mężnie Sędziwój z Ślesina w zastępstwie ststy Sędziwoja z Wir, kaszt, bnińskiego; nie doczekawszy się atoli odsieczy Przecława Gułtów, ststy wiölkopolskiego, poddał się Brandeburczykom Pomn. Dz. Pol, II, 642. W 3 lata potem, 1373 margrafowie sprzedali S. cesarzowi Karolowi IV, choć gród ten nie przestał jeszcze należeć do korony polskiej. W 1390 r. król Władysław ustanowił trakt handlowy dla kupców pogranicznych na 8. i Skwirzynę do Poznania Kod. Dypl m. Krak, str. 102, dokładniej aniżeli w Kod. Wielkop. , n. 901; r. 1406 pod d. 6 grudnia donosił ststa nowomarchijski Baldwin Stoi w. mistrzowi Krzyżaków, że król polski upiera się przy posiadaniu S. Osieczna, i Drzenia, które król węgierski zastawił joannitom. Brandebur cźycy tymczasem uważali r. 1408 S. za niezaprzeczoną własność swoje, wcieloną do Nowej marchii Cod. Epist. Vit. , 138 i 160. Odtąd zaczynają się skargi i spory niekrwawe o 8. Król Władysław w r. 1409 d. 9 września oskarża zakon o bezprawne zajęcie grodu tego tamże, 195, 198 i Kod. Lit. , wyd. Racz. , str. 97; d. 1 lutego 1411 r. zawarł król z w. mistrzem Henrykiem de Plauen pokój, na podstawie którego sąd polubowny roztrząsać miał spory o S. i Drzeń Kod. Lit. , 129138 i Dogiel, Cod. Dipl, IV, 84; w r. 1414 żądał król stanowczo zwrotu ziemi santockiej. W wydanym przez A. Prochaskę Kodeksie Witołdowym Cod. Bp. Vit. , 1048 znajduje się list króla Władysława, datowany z S. Santhok, w początku r. 1423 do papieża, w sprawie przyłączenia prepozytury św. Michała do bisk. włocławskiego. Pobyt króla w S. r. 1423 się nam wątpliwy. W r. 1433 stanęła w Bryskach ugoda z Krzyżakami, mocą której S. i Dreń zwrócone być miały koronie polskiej. W pewnym związku z tym traktatem stoi wiadomość, którą Długosz przechował o dziierżeniu S. przez Polaków za zezwoleniem Joannitów. Już jednak w 1438 r. znajdował się 8. pod zwierzchnictwem Krzyżaków, a w r. 1454 sprzedali go joannici elektorowi brandeburskiemu, który umiał skuteczniej bronić nabytku swego, aniżeli królowie polscy. S. przepadł na zawsze; został po nim czczy tytuł krzesła kasztelańskiego. Kasztelania santocka graniczyła na wschodzie z drzeńską, a na południu z międzyrzecką; ścisłych granic jej na północy i zachodzie nie dało się wyśledzić. E. Cal. Santoka 1. wś, pow. kalwaryjski, gm, i par. Łubów, odl. od Kalwaryi 14 w. ; wś ma 5 dm. , 34 mk. ; os. 1 dm. , 6 mk. W 1827 r. 3 dm. , 30 mk. 2, S. , wś, pow. kalwaryjski, gm. Raudań, par. Kalwarya, odl. od Kalwaryi 3 w. ; ma 23 dm. , 196 mk. W 1827 r. 20 dm. , 167 mk. Zdaje się, że ta nie zaś poprzednia wś wchodziła w skład majoratu rządow. Kalwarya ob. . 3. S. , wś, . pow. maryampolski, gm. Jaworowo, par. Igłówka, odl. od Maryampola 16 w. , 3 dm. , 32 mk. W 1827 r. 3 dm. , 34 mk. 4. S. al. Santaki, wś, pow. władysławowski, gm. Zyple, par. Syntowty, odl. od Władysławowa 13 w. , ma 12 dm. , 71 mk. W 1827 r. 14 dm. , 91 mk. Br. Ch. Santoki 1. futor, pow. oszmiański, w 1 okr, poL, o 30 w. od Oszmiany, 2 dm. , 17 mk. kai 2. S. , ferma, pow. rossieński, gm. Botoki, o 49 w. od Rossień. 3. S. , dobra, pow. wiłkomierski, gm. Wieprze, o 25 w. od Wiłkomierza. Santomischel niem. , os. Zaniemyśl. Santphor w dok. , ob. Romherg. Sany, wś włośc, pow. skierniewicki, gm. Korabiewice, ma 24 mk. , 68 mr. Sany, Sieny, ob. Hornastaj, fol. , pow. radomyski, III, 127. Sanżarycha, wś nad Taszłykiem, pow. czerkaski, w 3 okr. poL, gm. Taszłyk o 4 w. , o 39 w. od Czerkas, ma 471 mk. ; cerkiew p, w. św. Mikołaja, drewniana, wzniesiona w 1791 r. , uposażona jest 35 dz. ziemi W 1863 r. posiadali tu. Leonard Nowicki 623 dz. , Aleksander Butowicz 363 dz. i Michał oraz Stanisław Tnrynowscy 370 dz. Nadto włościanie nabyli od dwóch pierwszych 161 dz. Sanżupy, wś, pow. nowoaleksandrowski, w 5 okr. poL, o 105 w. od Nowoaleksandrowska. Sapa, os, pow. gostyński, gm. Duninów, par. Radziwie, ma 35 mk. Wchodziła w skład dóbr. Górki. Sapahów z Antoniówką, wś, pow. stanisławowski, odl. 16 klm. od st. poczt. Halicz, o 15 klm. od st. tel. Jezupol. Obszar dworski 624 mr. , włośc. 550 mr. W 1870 r. 401 mk. ; 1880 r. w gm. , 355, na obsz. dwor. 20; rz. kat. 33, par. Halicz; gr. kat. par. w miejscu, dek. halicki. Cerkiew p. w. św. Mikołaja drewniana, z 1866 r. , metryki ma od 1784 r. Paroch mieszka we filii Bryń. Gr. kat. w S. 363, w Bryniu cerkiew św. Mikołaja 276.

Santoka

Santoka

Santoki

Santomischel

Santphor

Sany

Sanżarycha

Sanżupy

Sapa

Sapahów