da powiat tylko 1 1 2 w. , mianowicie od Zawłchosta do granicy gm. Czyżów w pow. opatowskim. Drugorzędnych gubernialnych jest 61 w. Łączą one Sandomierz z Opatowem, Staszów przez Bogoryę z Opatowem, Sandomierz z Zawichostem, Staszów przez Sielec z Stopnicą. Wydatek roczny na utrzymanie tych dróg i mostów wynosi do 12, 000 rs. Drogi żelazne w powiecie sandomierskim nie znajdują się, lecz przy samych granicach powiatu istnieją następujące ze strony wschodniej na prawym brzegu Wisły o 3 w. od miasta Sandomierza stacya kolei żelaznej austryackiej Nadbrzezie, drogi Karola Ludwika; ze strony zachodniej stacya kolei żelaznej iwangrodzkodąbrowskiej Ostrowiec, Bodzechów; pomiędzy temi dwoma drogami przestrzeń do połączenia wynosi wiorst 37, i jeśli kiedy połączenie to nastąpią to linia jednocząca będzie przechodzić przez najżyzniąjsze ziemie sandomierskie, i może sprowadzić dla rolnictwa wielkie dobrodziejstwa. Ludność stała powiatu wynosiła w 1866 r. 62, 250 głów, obecnie 1887 r. doszła do 87, 286. W tej liczbie było katol 71, 068, prawosł. 124, prot. 522, żydów 15, 572. W, 1887 r. urodziło się 3425, zmarło 2027 osób. W powiecie znajduje się 9683 nieruchomości mających wartość niższą nad 5000 rs. i 114 z wyższą wartością. Nieruchomości te składają się z 29, 64 budynków oszacowanych na 5, 974, 980 rs. i ubezpieczonych w instytucyi rządowej na 4, 817, 630 rs. , a co do reszty w towarzystwach prywatnych. Zakłady naukowe są seminaryum dyecezyalne katolickie, naucz 8, alumnów 52; progimnazyum męzkie naucz. 11, uczniów 200; progimnazum żeńskie naucz. 9, uczennic 60; szkół elementarnych męzkich 19, uczniów 1349, żeńskich 2, uczennic 168 Zakłady sanitarne i dobroczynne są szpital św. Ducha w Sandomierzu na 60 łóżek, szpital św, Adama w Staszowie 25 łóżek, dom przytułku dla starców i kalek w S. dla 16 osób, dom przytułku dla podupadłych obywateli we wsi Rożki dla 6 osób, dom przytułku dla starców i kalek w Staszowie dla 5 osób, dom przytułku dla podrzutków i sierot przy szpitalu w S. na 40 dzieci. Szpital sandomierski ma kapitału rs. 35, 502, staszowski rs. 13, 846, dom przytułku we wsi Rożki rs. 3154, w Staszowie rs. 2080. Wydatki szpitala sandomierskiego sięgają 14, 000 rs. , Staszewskiego 4000 rs. Przytułek w Rożkach wydaje 950 rs. , w Staszowie 220 rs. Prócz tego w powiecie istnieje 6 domów przytułku, w których utrzymuje się 30 starców, z rozchodem corocznym 570 rs. Pod względem kościelnym powiat tworzy sandomierski dekanat, składający się z 27 parafii Sandomierz 2 parafie, Bogorya, Ohobrzany, Goźlioe, Góry Wysokie, Jankowice, Kleczanów, Klimontów, Koprzywnica, Łoniów, Łukowa, Malice, Niekrasow, Obrazów, Olbierzowice, Osiek, Połaniec, Samborzec, Skotniki, Staszów, Sulisławice, Szczeglice, Wiązownica z filią Strzegom, Wiśniowa, Włostów i Zawichost. Co do kościołów 1 katedra, 25 kośc. paraf, 8 filial, 9 kaplic, 2 klasztory etatowe. Prócz tego jest 1 cerkiew, 11 domów modlitwy żydowskich. Duchowieństwo katolickie składa się z 56 księży i 52 kleryków, tudzież 9 zakonnic, 6 sióstr miłosierdzia i 2 zakonników. Pod względem sądowym stanowi dwa okręgi sądów pokoju i 4 okręgi sądów gminnych Sandomierz, Klimontów, Łoniów, Staszów. Władze sądowe są Sąd zjazdowy, 2 sędziów pokoju, 4 sędziów gminnych, 2 sędziów śledczych, 2 notaryuszów, 1 komornik al komisarz sadowy. Jest też 8 obrońców i 1 więzienie poprawcze. Pod względem administracyjnym powiat składa się z 2 miast 8. i Staszów i 15 gmin wiejskich Wilczyce, Lipnik, obrazów, Dwikozy, Łoniów, Koprzywnica, Klimontów, Górki, Wiśniowa, Połaniec, Tursko, Osiek, Samborzec, Rytwiany, Zawichost. Władze administracyjne są zarząd powiatu, 2 magistraty, 15 urzędów gminnych, komisarz włościański, 4 urzędy poczt. telegr. Pod względem geologicznym badali okolice 8. Zejszner, Trejdosiewicz, Siemiradzki. Por. J. Siemiradzkiego Sprawozdanie z badań geolog, w zachodniej części gór kieleckosando mierskich z mapą tego obszaru Pamięt. Fizyogr. , t. VII. Matieriały dla statistiozeskago opisania gub. radomskoj Radom, 1881 r. , 2 tomy. . Dane statystyczne do opisu miasta i powiatu dostarczył p. Cypr. Strużyński, ustęp o ziemi sandomierskiej opracowat E. S. Świeżawski, inne części obrobił Br. Ch Sandorowo, wś, pow. drysieński, własność Róży Zajkowskiej, ma 435 dzies, ziemi dworskiej. Sandort niem. , ob. Piaskowy Młyn. Sandraki, wś nad rz. Bohem, pow, lityń ski, gm. , sąd i par. katol Chmielnik o 6 w. , o 21 w. od Lityna, ma 97 osad, 608 mk. , 764 dzies, ziemi włośc, 825 dworskiej, 39 cer kiewnej. Cerkiew z 1790 r. , ma 907 wier nych. Gleba glinkowata. Własność Zaleskich. Michał Lubicz Zaleski, miecznik wendeński, przeniósł się pierwszy rodziny w te strony przy końcu zeszłego wieku i nabył w 1791 r. wś S. od Czeczela, ssty hajsyńskiego ZŁ księga, IX, 275. Dr. M. Sandraschuetz al Sandresche, kol, pow. mielicki, par. ew. i kat. Preihau Frejno. W 1842 r. 17 dm. , fol, leśnictwo, 108 mk. 11 kat. , hodowla owiec. Sandraszyce, niem. Sandraschuetz, wś i Sandorowo Sandorowo Sandort Sandraki Sandraschuetz Sandraszyce