ru tego do większej posiadłości należy 107, 327 mr. , do włościaa 94, 024 mr. , do miast 6177 mr. Wedle urzędowych danych w r. 1887 na ziemiach dworskich wysiano czetw. pszenicy ozimej 6755, żyta 6292, pszen, jarej 28, owsa 6885, jęczmienia 5075, tatarki 10, innej jarzyny 2018, kartofli 16, 350; zebrano pszen. ozim. 33, 775, żyta 31, 460, pszen, jarej 84, owsa 55, 080, jęczmienia 35, 525, tatarki 40, innej jarzyny 16, 144, kartofli 163, 500; włościanie wysieli czetw. pszen. ozim. 1570, żyta 6540, pszen, jarej 16, owsa 4539, jęczmienia 3904, tatarki 6, innej jarzyny 1548, kartofli 12, 802; zebrali pszen. ozim. 7850, żyta 32, 700, pszen. jarej 48, owsa 36, 312, jęczmienia 28, 328, tatarki 24, innej jarzyny 12, 384, kartofli 128, 000; mieszczanie wysieli pszen. ozim. 400, żyta 572, owsa 660, jęczm. 525, innej jarzyny 130, kartofli 1243; zebrali pszen. ozim. 2000, żyta 2860, owsa 5280, jęczmienia 3675, innej jarzyny 1040, Icartofli 12, 430; w ogóle wysiano zbóż 47, 473 czetw. i kartofli 30, 395 czetw. ; zebrano zbóż 307, 609 czetw, i kartofli 303, 950 czetw. Główny przedmiot uprawy ze zbóż stanowią pszenica i żyto, zaś w nizinie nadwiślańskiej szczególniej udają się jęczmiona. Zbyt zboża odbywa się przeważnie na targach w Sandomierzu i Staszowie oraz osadach Koprzywnicy i Klimontowie. Chodowla bydła i koni wyróżniają się dobra Błonie Wacł. Zarzyckiego, Łoniów Jerzego hr. Moszyńskiego, Rytwiany Art. hr. Potockiego, Winiary Jul. Targowskiego. Chodowla owiec słabo rozwinięta. Ogrodnictwo przedstawia się korzystnie szczególniej w samem Sandomierzu, gdzie mieszkańcy nader starannie zakładają i prowadzą ogrody owocowe, również we wsiach Golębiów, Błonie, Nasławice, Winiary, Samborzec, Ostrołęka. Uprawą warzyw odznaczają się ogrodnicy z pod Sandomierza i wsi Gołębiow i Samborzec, oraz dobra Rytwiany. Włościanie idąc za przykładem miast i dworów zakładają przy swych siedzibach ogrody owocowe, i starają się o szczepy ulepszonych gatunków. Uprawą cebuli, czosnku, buraków i ogórków zajmuje się wieś Dwikozy na przestrzeni około 100 morgów. Ztąd warzywa te rozchodzą się na jarmarki i targi okolicznych miast i osad. Rybołóstwo i pszczolnictwo pozostają w uśpieniu. Z nowych gałęzi przemysłu rolnego rozwinął się wyrób masła i sera na wzór szwajcarskiego w majątkach Łoniów i Rytwiany. Chodowla trzody chlewnej przez dwory i włościan prowadzona jest postępowo, nierzadko spotkać można gatunki poprawne ras angielskich. Przemysł fabryczny związany jest przeważnie z produkcyą rolną, której płody przerabia. W powiecie znajdują się cukrownia Rytwiany 290 robot. z prod. roczną na rs. 312, 573; 6 gorzelni 36 rob. z prod. na rs. 151, 490; 3 browary 14 rob. z prod. na rs. 16, 680; warsztaty sukienne. przy więzieniu sandomierskim 80 rob. z prod. na rs. 6066; 4 garbarnie 10 rob. z prod. na rs. 2050; 5 cegielni 42 rob. z prod. na rs. 7825; garcarnia 5 rob. z prod. na rs. 500; wapielnia 4 rob. z prod. na rs. 960; olejarnia 4 rob. z prod. na rs. 500; w ogóle było 23 fabryk 485 rob. z prod. na 498, 644 rs. Przemysł rękodzielniczy miejski i wiejski jest w zupełnym zastoju. Wyroby krawców, szewców, stolarzy, ślusarzy, kowali, niezaspakajają potrzeb miejscowych, i dla tego bardzo wiele wyrobów rzemieślniczych przychodzi z Warszawy, Kielc i Radomia. We wsi Świątniki o 9 w. od Sandomierza istnieje około 60 warsztatów tkackich pierwotnej konstrukcyi. Wyrabiają na nich włościanie płótna konopne i lniane grube, do domowego wiejskiego użytku, lecz i ten drobny przemysł upada. Okoliczni włościanie zarzucają starodawną płócienną bieliznę swojską, przekładając perkale, kretony i inne wyroby fabryczne. Na powiślu istnieją liczne plantacye wierzby koszykowej, lecz dla braku uzdolnionych rzemieślników przemysł ten w zastoju, włościanie tylko na własne potrzeby wyrabiają kosze i opałki. Uprawa lnu i konopi, mogąca dać tu znaczne korzyści, jest prawie zaniedbaną. Głównym artykułem handlu wywozowego jest zboże. Zakupem i wysyłką trudni się znaczna liczba drobnych handlarzy, z większych przedsiębiorców Maurycy Fajans, właściciel statków parowych i gabar. W ogóle z powiatu idzie do Ostrowca st. kolei w przybliżeniu do 60, 000 czetw. , a Wisłą 5000 czetw. Około 5000 czetw, zboża rocznie wychodzi przez komory Sandomierz i Zawichost do Galicyi, oraz około 4000 czetw. karrtofli. Tamże wychodzi prawie cała produkcya nasienia koniczyny białej i czerwonej, w przybliżeniu 600 czetw. Idzie ona do stacyi Nadbrzozie a stamtąd do Hamburga. Z innych produktów przez komory Sandomierz i Zawichost wychodzi do Galicyi jaj corocznie w przybliżeniu za rs. 6, 000, skór za rs. 4, 900, pierza za rs. 3, 500, szczeciny za rs. 900. Całą produkcyą cukru fabryki Rytwiany nabywa stale jeden kupiec, który odprzedaje częściowo, wywołując przez to stosunkową drożyznę cukru po drobnych osadach. Przychodzi przez komory wina węgierskiego około 50 beczek rocznie, wyrobów płóciennych wartości około 1000 rs. , cegły i dachówki wartości 1000 rs. , węgla kamiennego za 600 rs. , materyałów budowlanych drzewnych za 2500 rs. , wyrobów koszykarskich za 1200 rs. , owoców za 600 rs. Dróg bitych 1go rzędu posia

Sandomierz