rozciągała się wzdłuż na 6 a wszerz na B mile. Szczeniowscy na utrzymanie 6 ssakonników nadali plac z pomieszkaniem i ogrody, tudzież wieś Szczuczynkę, z obowiązkiem odprawiania co rok 156 mszy św. W 1768 r. kościół został spalony. Szczeniowski podczas napadu hajdamaków na Rz. , jak niesie miejscowe podanie, ufny w swoich kozaków nadwornych, w swoim zameczku na ostrowiu wraz z żoną dosiadywał do ostatka. Ale hajdamacy tłumnym napadem potrafili ubiedz zameczek i Szczeniowski miał już wpaść w ich ręce, gdy wierny i ulubiony kozak rżyszczowski, Dudko przezwany, porwawszy go za barki, przeprawił przez odnogę Dniepru i skrył go w ługu, skąd potem w daleką mógł uciec stronę. Żona dziedzica także z rąk napastników wybawiona, ukrywała się w pobliżu. Szczeniowski wydostawszy się wkrótce z Zadnieprza, kędy się był schronił, przystąpił do związku Barskiego, w którym też wydatną rolę odegrał, W Treohtymirowie z oddziałem swoim zabrał on kassę na komorze królewskiej Kiewskaja Staryna listy Eumiancowa, t. IV, str. 103 6. W 1780 r. umarł Ignacy Woronicz, dziedzic części Rzyszczowa. Z żoną Cecylią Rozwadowską był on bezdzietny, a więc po nim częśó dóbr spadła na brata Jakuba, kaszt, bełzkiego, ożenionego z Józefą Drohojowską. Ten umarł w 1788 r. i jedyna jego córka Szczęsna za Ignacym Działyńskim wzięła tak częśó w Rzyszczowszczyznie, jak i cały klucz trojanowski i częśó Szumskiego. W 1793 r, Franciszek Ksawery Szczeniowski, syn Stanisława, sprzedał połowę Rzyszczowa Działyńskim, a potem i Chodorów Piotrowi Hołowińskiemu, Ale Rz. w 1794 r. został wzięty w sekwestr, a Działyński wysłany na Syberyę, dopiero po śmierci cesarzowej Katarzyny II powrócił do kraju i uzyskał zdjęcie sekwestru z Rz. Działyński zostawił syna Zygmunta 1820 r. , do którego przeszedł Rz po matce Woroniczównie. Następnie odziedziczył Rz. syn jego hr. Bronisław, który ożeniony z Komorowską Ciołkówną, zostawił dwie córki, jedną za hr. Władysławem Stadnickim, dziedziczką Denesz, drugą Ludwikę, pannę, dziedziczkę Rz. Obecnie Rz. zostaje w posiadaniu p. Tritchela. Hr. Bronisław Działyński nie szczędził zabiegów, aby handel miasteczka ożywić Założył bank pożyczkowy i z niego dawał wsparcia mieszkańcom Posiadał piękną rozpłodową stadninę. Za jego czasu stanęła tu fabryka narzędzi rolniczych. Około 1774 r. na miejscu pierwotnego kościołka, spalonego przez hajdamaków, stanął nowy, drewniany, który dopiero w 1795 r. był benedykowany przez kś, prezydenta Kierekieszę. W 1777 r. było w parafii 339 dusz. W 1785 r. prezydentem klasztoru był kś. Rudolf od św, Bartłomieja, w 1, 795 r. kś. Kierekicza, w 1800 r. kś Missuna, w 1803 r. kś. Kajetan Rusiecki, w J804 r. kś. Mikołaj Szandorowicz, w 1819 i 1822 r. kś. Józef Czarnecki. Karatami zaś byli w 1800 r. kś. Józef Czarnecki, w 1803 r. kś. Antoni Luddwicli, w 1819 r. dc finitor prowincyi i kurat kś. Marcellin Aren lt; it. Przy kościele była Hzkółka i szpital dla 10 chorych. W 1813 r. klasztor wymurowano. Dobrodziejami klasz toru byli Hołowinacy Protok. czyn. archid, kijow. . Ale w 1829 r. , w miejsce drewnianego kościołka, przełożony klanzioru kś. J zof Czarnecki, funduszem Zacharyanza llolowinskiego, wzniunl z muru dzisiejszy okazały kościół, p. w. Hw. Trójcy. Świątynia wznosi się na byłym cmentarzu, obrócona frontem do mianta, a wielkim ołtarzem do Dniepru, który zwykle w maju pod nam mur kościelny wylewa. Nad kościołem glob z krzyżem, wsparty na piramidzie z napisem, , Bóg jest opatrzny. Wewnątrz pięć ołtarzy, w wielkim ołtarzu Pan Jezus cudami Hłynący. W okrąg kościoła umieszczono grobowce Hołowińskich i Eustachego Jankowskiego. Cmentarz katolicki, zwrócony ku Dnieprowi, ma dość ozdobnych pomników i nagrobków. Trynitarzo zarządzali do 1832 r. parafią rzeszczowską, teraz zaś kś. świeccy. Parafia ta, należąca do dekanatu kijowskiego i obejmująca 6 miasteczek Rz. , Trypole, Kaniów, Kozin, Stepańce i Chodorów oraz 65 wsi w pow. kijowskim i kaniowskim, ma 1336 wiernych. Filia w Kaniowie, kaplice w Pszenicznikach, Mikołajówce, Kozinie, Pijach, Kozarynówce, Pruckach, Romanszkach, Czernyszach, Medwedówce, Tulińcach, Szandrach, Sieniawce a dawniej i w Hruszzowie. Obecnie istnieje w Rz. cerkiew praw. mur. z 1860 r. . Do jej par. należy wś Berezówka. O 3 w. od Rz. wznosi nię monaster Preobrażeński, przed 1850 r. męzki, obecnie żeńki. Obok niego dwie cerkwie, jedna soborna, z muru wzniesiona w 1849 r. , druga drewniana, w 1858 r. zbudowana. Gmina Rz. składa się z 13 okr. wiejskich starostw, obejmuje 13 miejnc zamieszkałych, ma 3391 dm. , l6, 50l mk, , 19, 017 dzies. ziemi 11, 200 dz. włośc, 7400 dworskiej, 348 cerkiewnej i 69 skarbowej. Edward Rulikowski. Rzytnica al. Żytnica, niem. Rzitnicafliess, rzeczka w pow. tucholskim, wypływa z bagna Rzytnica, w nadleśn, świeckiem i uchodzi z lew. brz, do Rudy, a z nią do Brdy. Kś. Fr. Rzywno, niem. Elsenthal, os, wiejska, , pow. szubiński, o 5 klm. na półn. od Łabiszyna par. i poczta, śród lasów; okr. wiejski Frydrychowo, st. dr. żeL na Chmielnikach o 8 klm. , 17 dm. i 139 mk. E. Cal.

Rzytnica

Rzytnica

Rzywno