skiej został r. 1777 folw. wraz z karczmą ówi czesnemu posiadaczowi Chrystyanowi Blomberkowi puszczony w wieczystą dzierżawę. B. 1802 nabył te dobra Hooff ob. Froehlich Gesch der Graudenzer Kr. , I, 281. Kś. Fr. Rządza, rzeczka, wypływa w pow. nowomińskim, pomiędzy wsiami Wiszniewem i Rządzą, płynie ku zachodowi i północy około Wiśniówki, Woli polskiej, Osęczyzny, Ołdakowizny, Papierni, Turzy, Cygowa, Leśniakowizny, Czubajowizny, Banachowizny, Lipek, powyżej Pasek zabiera Jasionkę al. Cienką, potem płynie na zachód i północ pod Rasztów, Dybów, Zawady, Łoś, Rudę i wpada do połączonych rz. Narwi i Bugu. Zatem przepływa większą część pow. radzymińskiego. Swięcicki w Opisie Mazowsza powiada, iż R. Razcza bierze początek w okolicach Stanisławowa, tworzy w różnych miejscach jeziora przy pomocy natury lub sztuki ludzkiej. Rządza 1. wś włośc, pow. nowomiński, gm. Ładzyń, par. Stanisławów, ma 20 os. , 213 mk. , 603 mr. W 1827 r. było 19 dm. , 164 mk. Wchodziła w skład dóbr Ładzyń. 2. ft. al. Budy Rządzińskie, wś włośc, i kol, pow. nowomiński, gm. i par. Jakubów, ma 165 mk. , 263 mr. W 1827 r. było 3 dm. , 21 mk. Wcho dziła w skład dóbr Łaziska. Br. Ch. Rządziszki, wś i fol. , pow. kalwaryjski, gm. Kirsna, par. Święto Jeziory, odl. od Kalwaryi 29 w. ; wś ma 17 dm. , 134 mk. , fol. 5 dm. , 29 mk. W 1827 r. było 13 dm. , 115 mk. Rząka, w XV w. Rząnka, ws, pow. wielicki, par. rz. kat. w Bierzanowie. Leży na płd. wschód od tej wsi, px zy drodze z Podgórza do Wieliczki odl. 4 klm. , nad pot. Matnówką, Wznies. 224 mt. npm. Ma 42 dm. , 252 mk. 10 izr. . Posiadł, większa K. Herliczki ma 87 mr. roii, 17 mr. łąk i 6 mr. pastw. ; mniej sza 149 mr. roii, 4 mr. łąk i 28 pastw. Grani czy na zach. z Piaskami Wielkiemi, na płn. z Prokocimem, na wschód z Bierzanowem a płd. z częściami Kosocic. Za Długosza L. B. , II, 23, III, 50 R. leżąca za górą Lasotą ku Wieliczce, należała do fundacyj dobroczynnych szpitala św. Ducha. Było 6 łanów km. i za grody. Dziesięciny brał biskup krak. a z 2 gruntów pokarczemnych Rzanska pół grzyw. szpital św. Krzyża w Krakowie, Poprzednio należała wś do wdowy po Otonie z Pilczy, która rozporządziła, aby z czynszów, przyno szących 18 grzyw. , otrzymywał 4 3 grzywny szpital św. Krzyża, 4 1 2 grz. chorzy w szpita lu św. Ducha w Krakowie a 9 grzyw, bracia i chorzy w szpitalu w Łańcucie. W XVI w. zmieniły się stosunki, bo prepozytura uśw. Ducha Pawiński, Małop. , 40 miała 4 łany kmiece, 2 komorn, z bydłem, 2 kom. bez by dła i karczmę na półłanku; jakiś Sobniowski zas miał karczmę. Mac. Rząsawa wś i os. karcz, nad rz. Bakówką, pow. piotrkowski, gm. Łękawa, par. Grocholice; wś ma 11 dm. , 149 mk. , 190 mr. , karcz. 1 dm. , 7 mk. , 12 mr. W 1827 r. było 7 dm. , 91 mk. Rząsawy, wś, fol, os. , pow. cząstochowski, gm. i par. Będziny, odl. 7 w. od Częstochowy, na zachód od linii dr. źel. warsz. wied. ; wś ma 26 dm. , 271 mk. ; fol. 6 dm. , 27 mk. ; os. 1 dm. , 5 mk. W 1827 r. było 14 dm, 103 mk. Fol. R. w 1885 r. rozl mr. 953 gr. or. i ogr. mr. 469, pastw. mr. 4, łasu mr. 460, nieuż. mr. 20; bud. mur, 7, z drzewa 7; płodozmian 4 i 12polowy; las nieurządzony; pokłady kamienia wapiennego. Wś R. os. 29, z gr. mr. 268. W 1581 r. właścicielem R. był Albert Ohoczimowski. Łanów kmiecych 6. W 1655 posiadał wś Piotr Czarnecki, brat Stefana. Żonaty z Misiowaką, prawdopodobnie otrzymał IŁ jako wiano, gdyż po ojcu Krzysztofie, prócz cząstki ojczystej wsi Czarncy, nic więcej nic odziedziczył Szkice hist. Szajn. , III, 229. Dwor drewniany, w którym zamieszkiwał obrońca Jasnej Góry, dziś przekształcono na spichrz. Ostatniemi czasy R. były własnością Rogowskich. M. B, Witan, Rząska Duchowna i Szlachecka, w dokum. Rzamka i Mząszka, wś, pow. krakowski, par, rz. kat. il św. Szczepana w Krakowie. Odl. 3, 5 klm. na płd. zachód od Zabierzowa. Od północy otacza os. gościniec z Krakowa do Zabierzowa, od płd. zaś tor kolei północnej ces. Ferdynanda. Wznies 266 mt. ; teren podnosi się ku zachodowi na 281 a ku wsch. w malownicze skały Kmity na 288 mt. Wzgórza te są pokryte świerkami. R. Duchowna, należąca do. probostwa Panny Maryi w Krakowie, ma 25 dm. i 164 mk. rz. katol. ; część Szlachecka dawniej Chłapowskich, teraz Paw. Suckowa 41 dm. i 284 mk. , 247 rz. kat. i 37 izrael. Na obszarze dwor. przebywa 75 osób rz. kat. Pos. większa ma w ogóle 172 mr. roii, 43 mr. łąk, 108 mr. pastw, i 100 mr. łasu; mniejsza 237 mr. roli, 50 mr. łąk i 62 mr. pastw. We wsi szkoła ludowa. Prof. Łepkowski Rocz. Tow. nauk. krak. , 1860 podaje, że we dworze były ścienne malowidła Stachowicza, przedstawiające sceny z życia wiejskiego i widoki Krakowa. Czy się zachowały, niemadomo. W 1427 dnia 10 kwietnia Piekosiński, Kod. m. Krakowa, str. 180 załatwiono spór między altarystą kościoła P. Maryi a miastem o 10 grzywien; za Długosza L. B. , II, 16 była własnością Stefana Kuromęskiego h. Róża a dziesięciny płacono kościołowi św. Anny w Krakowie. W 1581 r. Pawiński, Małop. , 4 i 432 w części szlacheckiej siedzieli Przerąbski i Misziowski. Pierwszy miał 1 2 łan. km. , zagrodn, bez roii, 1 2 łan. karcz. , 2 komor, z bydłem, 1 bez bydła i Rządza Rządza Rządziszki Rząka Rząsawa Rząsawy