śne i hodowla ryb. Wieś ma 62 dm. , 574 mk. , 994 mr. ; kolonia 13 dm. , 151 mk. , 112 mr. ; os. prob. 3 dm. , 22 mk. , 6 mr. ; fol. 9 dm. , 141 mk. , 11, 107 mr. 1635 uprawnej, reszta lasy i wody; osady leśne i fabr. 3 dm. , 28 mk. , 9 mr. Gospodarstwo rybne zaprowadzone tu zozostało pod kierunkiem specyalisty Michała Girdwojna ob. Inżynierya i Budownictwo z 15 kwietnia 1881 r. . Groty tutejsze były badane przez Ant. Wagę, który prowadził rozkopywania i wydobył wiele kości zwierzęcych a Wład. Taczanowski znalazł tu rzadkie gatunki nietoperzy. P. jest starożytną osadą. Według F. M. Sobieszczańskiego Enc. Orgel. wieś ta była siedzibą Odrowążów i Bartosz Odrowąż ze Sprawy założył tu w 1298 kościół, zaś w 12 lat nastąpiła erekcya parafii. Długosz podaje jako dziedziców wsi w połowie XV w. czterech braci Szreniawitów Jan, Piotr, Serafin i Feliks. Siał tu już wtedy kościół paraf, , murowany z kamienia wapiennego, p. w, św. Jana Chrzciciela. Dziesięcina z dwu folwarków, łanów kmiecych, karczem, zagrodników, wartości do 15 grzyw. , szła dla plebana, który miał też część lasu z pasieką, karczmę pustą, przynoszącą poprzednio grzywnę czynszu, zagrodnika, łąki i role folwarczne Dług. , L. B. , II, 217. Według regestr, pobor, pow. lelowskiego z 1581 r. siedzi tu Jan Silnicki, ma 3 łany kmiece, 4 zagr. bez roli, 5 komor. . bez bydła, 2 rzemieśl. Pawiński, Małop. , 75. Według wizyty bisk. krak. Radziwiłła z końca XVI w. kościół tutejszy został zamieniony na zbór protestancki przez dziedzica Jana Silnickiego; administrował zborem Wincenty Zaprzaniec Bukowski, Hist. Reform. , I, 644. Wieś sama weszła później w skład dóbr Janów, które utworzył zapewne Koniecpolski, założyciel miasteczka Janowa. Dobra te w XVIII w. przechodziły kolejno od Koniecpolskich do Potockich, Ernesta Birona, Krasińskich. Należały one do Zygmunta Krasińskiego poety a po nim do jego córki Maryi Raczyńskiej, obecnie do jej sukcesorów. Opis i widoki Potoku Złotego podał Tygod. Illustr. z 1874 r. w art. Częstochowskie strony, przez Ed. Chłopickiego. P. Złoty par. , dek, będzińskie 2824 dusz. Potok Złoty gmina należy do sądu gm. okr. II w Janowie, st. poczt. Żarki, ma 22, 161 mr. obszaru i 5413 mk. 2615 męż. i 2798 kob. , w tej liczbie 453 żyd. i 7 ewang. 1880 r. . 11. P. , wś i fol. , pow. opoczyński, gm. Zajączków, par. Sławno, odl. od Opoczna 14 w. , ma 17 dm. , 148 mk. W 1827 r było 14 dm. , 83 mk Fol. P. rozl. 749 mr. gr. or. i ogr. 341 mr. , łąk 3 mr. , lasu 291 mr. , zarośli 96 mr. , nieuż. 18 mr; budowli z drzewa 11; las nieurządzony. Wś P. os. 22, z gr. mr. 193; wś Wideraków os. 7, z gr. mr. 79. W XV w. P. wś, w par. Sławno, był własnoSłownik Geograficzny Tom VIII. Zeszyt 95. ścią Kunraczskiego, miał łany kmiece, z których dziesięcinę snopową płacono do św. Floryana w Krakowie; dziesięciny konopnej dawano po 4 pęki; była tu karczma, folwark i zagrodnicy Długosz, L. B. , I, 506. W XVI w, dziesięcina folwarczna, wartości do 16 groszy, szła dla plebana w Sławnie Łaski, L. B. , I, 636. Według reg. pobor. pow. opoczyńskiego z r. 1508 Pothok i Myszków, własność Piotra Kunraczki płaciły 30 groszy. W r. 1577 własność Franciszka Potockiego, wś miała 2 1 2 łana, 1 zagr. z rolą, 1 rzem. Mikołaj Bidlieński miał 3 4 łan. , 1 rzem. Pawiński, Małop. , 313 i 474. 12. P. , wś i fol. , pow, opatowski, gm. Julianów, par. Gliniany, odl. od Opatowa 22 w. , posiada pokłady wapienia, wiatrak, 31 dm. , 264 mk. W 1827 r. było 19 dm. , 190 mk. Dobra P. składały się w 1885 r. z fol. Potok, Duranów, nomenkl. Aloizów al. Kozub, rozl. 1401 mr, ; fol. Potok gr. or. i ogr. 492 mr. , lasu 54 mr. , nieuż. 9 mr. , razem 555 mr. ; bud. mur. 9, z drzewa 13; płodozmian 10o polowy. Fol, Duranów gr. or. i ogr. 362 mr. , łąk 29 mr. , pastw. 19 mr. , lasu422 mr. , nieuż. 14 mr. , razem 846 mr. ; bud. mur. 1, z drzewa 5; płodozmian Io polowy; las nieurządzony. Wś P. os. 46, z gr. mr. 550. Według reg. pob. pow. sandomierskiego z r. 1508 wś Pothok i Bydzyny, własność Piotra Bydzyńskiego, płaciły pob. 40 gr. 12 den. W 1578 r, wś P. , własność Krzysztofa Bidzińskiego, miała 6 osad. , 3 łan. , 4 chał. , 2 zagr. , 1 kom. , 4 rzem. , 6 maziarzy. Należała do par. Bidziny Pawiński, Małop. , 181, 463. 13. P. , wsi fol. donacyjny, pow. stopnicki, gm. i par. Potok, leży przy drodze z Chmielnika do Rakowa, posiada kościół parafialny, szkołę początkową ogólną, młyn wodny. W 1827 r. było 60 dm. , 418 mk. W połowie XV w. była to wieś królewska, mająca kościół paraf. p. w. P. Maryi, 14 łanów kmiecych, dających dziesięcinę wikaryi Zajączkowskiej przy katedrze sandomierskiej. Dziesięcina ta, snopowa i konopna, miała do 10 grz. wartości. Dwie karczmy z rolami dawały dziesięcinę plebanowi w Potoku Długosz, Lib. Ben. , I, 355 Według reg. pob. pow. wiślickiego z r. 1579 wś P. należy do kapituły szydłowieokiej, ma 7 osad. , 3 1 2 łana, 4 zagr. z rolą, 6 ubogich Pawiński, Małop. , 225. Obecny kościół pochodzi z 1674 r. P. par. , dek. stopnicki, 1503 dusz. Dobra P. , z wsiami P. , Żyszczyny al. Życiny i Wymysłów wydzielone zostały w 1834 r. z dóbr rządowych Szydłów i nadane na prawach majoratu gener. Arystów. Fol. P. miał w 1869 r. 599 mr. i lasu 2045 mr. , razem 2644 mr. ; las urządzony, młyn. wodny. Wś P. os. 64, z gr. mr. 1627; wś Żyszczyny os. 53, z gr. mr. 1594; wś Wymysłów os. 25, z gr. mr. 102. P. gmina należy do sądu gm. okr. II w Szy55

Potok