wum dominialnem Grójca znajduje się kopia dokumentu, którym ks. oświecimski Przemysław dozwala niejakiemu Miłoszkowi założyć wś, zwaną pierwotnie Sępnią, na karczowisku między Grójcem, Oświecimem i Włosienicą. Za fundatora kościoła uchodzi Stanisław Ankwicz, prawdopodobnie jednak był on tylko restauratorem, gdyż wieża i jej okolenie wskazują na XVI w. W kościele znajdują się groby Bobrowskich i płyta nagrobkowa Zygmunta z Wielkiej Poręby Porębskiego, sekretarza królew. 1641. W r. 1581 była tu parafia; wś miała 14 1 2 łan. kmiecych, 9 zagrodn. z rolą, 2 bez roli, 3 kmieci z bydł. i 7 bez bydła a wreszcie 2 rzemieśl. Par. należy dziś do dekanatu oświęcimskiego. 2. P. , Żegota, wś, pow. chrzanowski, odl. 23 klm. na płd. wschód od urz. poczt. w Alwerni, leży w pagórkowatej, lasami pokrytej okolicy, przy gościńcu z Liszek do Szląska pruskiego. Wznies. wynosi 292 mi, lecz ku płn. podnosi się w lasach, które zasłaniają widok na ruiny Tęczyna; ku płd. w gminie Oklesnej dochodzi do 307 a na zach, w lasach do 272 mt. Ku wsch. lekko obniżający się teren robi wrażenie równiny. Wieś otoczoną lasami przecina mały strumyk, uchodzący z lew. brzegu do Regulickiego pot. , dopływu Wisły z lew. brzegu a otaczają ją od płn. zachodu Alwernia a płn. wsch. Zalas, od wsch. Rybna, od płd. Brodło i Okleśnia a wschodu Rozkochów. Wś ma 182 dm. i 1454 mk. , 1437 rz. kat. i 17 izrael. , a prócz tego na obszarze więk. pos. Zyg. hr. Szembeka 10 dm. i 118 mk. , 111 rz. kat. a 7 izr. Obszar pos. więk. ma 418 roli, 82 łąk i ogr. , 40 past. i 920 mr. lasu; pos. mn. 694 roli, 99 łąk i ogr. , 99 past. i 56 mr. lasu. Gleba jest glinką urodzajną, lasy przeważnie bukowe. Jest tu piękny pałac hr. Szembeków z cenną biblioteką i parkiem, szkoła ludowa 2klas. , 3 młyny wodne a nadto pokład glinki ogniotrwałej, wydobywanej z formacyi jurasowej. Par. niewiadomej erekcyi i roku założenia, ma kościół murowany wzniesiony w r. 1763 kosztem biskupa krak. Szembeka oraz Krzysztofa i Franciszka Czernych, w miejsce pierwotnego drewnianego. W nim znajduje się obraz szkoły niemieckiej z r. 1688, źle odnowiony, i dwa obrazy pędzla Michała Stachowicza; nagrobek Maryanny z Czernych Szembekowej 1764. Starszy dzwon ma napis 1593 r. i 12 monet ówczesnych; mniejszy pochodzi z r. 1776 Łepkowski, Roczn. Tow. nauk. krak. 1861, str. 116. Prócz tego jest we dworze kaplica. Par. należy do dyec. krak. , dek. czernichowskiego i obejmuje Alwernią, Okleśnię, Brodłę, Mirów i Podłęże z ogólną liczbą 4058 rz. kat. i 292 izrael. Pierwszą wzmiankę o tej wsi spotykamy w dyplomie z 18 września 1373 r. Kod. Małop. Piekosiń. , str. 351, w którym Krzywosąd, dziedzic Czarnej Poręby, sprzedaje sołtystwo w Porębie Czarnej braciom Michałowi i Mikołajowi; między świadkami występuje Szegotha de Poramba; dalej jest już dokładniej wieś ta oznaczona w akcie rozgraniczenia wsi Kamienia i Brodła, Piotra Szafrańca ibid. , str. 452 z 25 listop. 1419 r. Długosz L. B. , II, 233 opisując parafią tłuczańską wymienia jako właściciela Kossowy Andrzeja Andriecus de Zegoczina Poramba de domo et familia Waldroph. W XV w. wś P. czyli też tylko część jej zwana Porąbka, stanowiła własność biskupów krak. i należała do par. Jaworzno. Z 15 łanów kmiecych, karczmy i od zagrodn. z rolą dziesięcinę snopową i konopną w połowie, wartości 7 grzyw. , dawano plebanowi w Mysłowicach a drugą połowę pleban, w Jaworznie Długosz, L. B. , II, 204. Według reg. pob. pow. proszowskiego z r. 1581 część P. należąca do par. Mysłowice, własność biskupa krakowskiego, miała 9 łan. kmiecych, 2 zagrod. z rolą, 8 zagrod. bez roli, 1 komor. z bydłem Pawiński, Małop. , 36. W r. 1490 miała wieś 11 1 2 łan. kmiecych a 1581 r. była własnością Piotra Porębskiego, zapisano jednak tylko 5 łan. kmiecych w P. Żegocinie, zagród bez roli 2, iutrziny karcz. 2 i spustoszały łan 1 Pawiń. , Małop. , 33, 432. Po Porębskich mieli tę wieś Czernowie a wianem przeszła w dom Szembeków. 3. P. Wielka, w XVI w. Porombka, wś, pow. limanowski, w górach nad pot. Koninką i Olszówką, dopływami Słomki, które razem noszą nazwę pot. Poręby a uchodząc pod Mszaną Dolną do tej rzeki, wpadają następnie z nią do Raby, Wś górska, wznies. od 637 do 593 mt. Na obszarze wsi szczyty Porębska góra 778 mt. . Poręba 767 mt. . Od zach. , płd. i wsch. lasy świerkowe, znacznie przetrzebione przez istniejącą tu dłuższy czas fabrykę giętych mebli i parowy tartak. Graniczy na północ z Niedźwiedziem i Witowem, na zach. z Olszówką, na wsch. z Koniną a na płd. z lasami sięgającymi aż po dolinę nowotarską. Gleba owsiana, kamienista. Parafia rz. kat. w Niedźwiedziu a urząd poczt. w Mszanie Dolnej odl. 98 klm. , gdzie jest także st. kolei transwersalnej. P. ma 180 dm. i 1180 mk. 568 męż. , 612 kob. rz. kat. Na obszarze więk. pos. hr. Wodzickich piękny dwór i zabudowania administracyjne, w ogóle 14 dm. , 107 mk. , mianowicie 88 rz. kat. i 19 izrael. Pod względem narodowości zaś 26 Niemców i 71 Polaków. Obszar wiek. pos. ma 352 roli, 65 łąk, 92 past i 2834 mr. lasu; pos. mn. 1089 roli, 171 łąk, 627 past. i 70 mr. lasu. Prócz fabryk i zarządu dóbr istnieją tu szkoła ludowa filialna i 3 młyny wodne. Kasa pożyczk. gminna z kapit. 414 zł. Ludność należy do szczepu góralskiego Kliszczaków i ma źródło główne zarobko

Poręba