od Krzywinia; par. Wonieść, st. poczt. i dr. żel. w Starem Bojanowie. P. należało do klasztoru lubińskiego przed r. 1258; w 1266 r. przysądził książe Bolesław temu klasztorowi P. do którego rościł sobie prawo Tomasz, z Dzierzykraja, z Wolkowa Volisevo. W r. 1294 potwierdził Przemysław II tę posiadłość, która później przechodzi do Popowskich. Około r. 1564 płacili Maciej i Piotr Popowscy bisk. poznańskim z 3 łanów na P. 1 złp. 6 gr. dziesięciny; w r. 1580 posiada tam Piotr Popowski 1 1 2 łana, 3 zagrod. i 1 komornika, a Anna Popowska 1 1 2 łana, osiadł. , 1 3 łanu pustego, 1 4 łanu karczm. , 5 zagrod. , 1 komor. i wiatrak. W końcu zeszłego wieku należało P. do Dziembowskich, następnie do Macieja Malczewskiego. Na polach odkopują się popielnice. Wś ma 21 dm. , 177 mk. 76 katol. i 101 prot. . Dominium ma 5 dm, 82 mk. 47 katol i 35 prot. ; obszaru 32401 ha, czyli 24227 roli, 3360 łąk, 2825 lasu, 1917 nieuż. i 072 wody; czysty dochód 2385 mrk; chow bydła holenderskiego. 8. P. , wś, pow. międzychodzki, o 6 klm. na półn. wsch. od Kamionny, nad jeziorem; par. i poczta w Kamionnie, okr. dom. Ławica, st. dr. żel. w Wronkach o 27 klm. , 12 dm. i 131 mk. ; posiadłość dominialna ma 20887 ha, t. j. 9220 roli, 1094 łąk, 3554 pastw. , 5315 lasu, 412 nieuż. i 1292 wody; cz. doch. 716 mrk; właścicielem jest L. Rutkowski, dziedzic Ławicy. W r. 1296 Przemysław II, potwierdzając posiadłości dominikanek poznańskich, wymienia to P. , które im był darował Jan, scholastyk poznański, wspólnie z bratanką swoją. Około 1564 r. składało P. biskupom poznańskim z 5 łanów po 2 gr. dziesięciny; w r. 1580 posiadał tam Stanisław Lipnicki 4 półłanki, 2 zagrod. i 50 owiec; w końcu zeszłego wieku należało do Wincentego Prusimskiego, dziedzica dóbr Gorajskich. 9. P. , niem. Poppe i Poppen, wś kośc. i leśnictwo, pow. międzychodzki, o 7 klm. na południe od Skwierzyny i tyleż na wschód od Bledzewa, w okolicy wznoszącej się o 57 mt. npm. ; par. Bledzew poczta w Skwierzynie, st. dr. żel. w Landsbergu z nad Warty o 30 klm. Wieś i leśnictwo tworząc okrąg wiejski mają 30 dm. , 351 mk. 333 kat. i 18 prot. ; z większych posiadłości ma jedna 184 ha, druga 17285 ha i trzecia 82 ha. Kościół p. w. św. Jana Chrzciciela poświęcił w r. 1660 Wojciech Tholibowski, biskup poznański. Wieś tę nadał w r. 1312 klasztorowi zemskiemu, przeniesionemu później do Bledzewa, margraf Woldemar; nadanie to odnowił w r. 1315 margraf Jan. Około 1564 r. składało P. biskupom poznańskim z 6 łanów po 6 gr. dziesięciny; w r. 1580 należało do par. Zemsko Zębsko i miało 10 łanów, 10 zagrod. , 6 komor. , 30 owiec, 1 kowala i pasterza. 10. P. , wś, pow. obornicki, o 5 klm. na wschód od Szamotuł, par. , poczta i st. dr. żel. tamże; 13 dm. i 136 mk. 7 prot. . W r. 1308 zamienił jeden z biskupów poznań skich P. na Gradowice, dziedzictwo Dobrogosta z Szamotuł, syna Tomisława; w r. 1360 król Kazimierz dał poznańskim kawalerom św. Jana Jerozolimskiego Maniewo, Radzim i Brze ziny w zamian za Siedlec, Brzezie pod Kostrzy nem i połowę tego Popowa Kod. Wielkop. , N. 1418. W r. 1580 posiadał P. Jan Broniewski; było tam wówczas 13 łanów osia dłych z sołtystwem, 2 łany puste, 5 komorn. , 1 krawiec i karczmarz. Przy schyłku zeszłego wieku należało P. do Żółtowskich, dziedziców Kąsinowa; później przeszło w ręce Bnińskich. W skład dóbr popowskich wchodziły 1845 r. Nowakowo, Popowo, Popówko, Urbanie, Wychowaniec i Zagaj. 11 P. , wś holendry i okręg wiejski, pow. szamotulski, na prawym brzegu Warty, naprzeciw Wartosławia, o 3 kim. na zachód od Wronek; par. katol. w Biezdrowie, prot. w Wronkach poczta i st. dr. źel. tamże; 29 dm. i 227 mk. P. istniało przed r. 1580; składało się z 4 1 2 łan. osiadłych, 5 za grod. i 2 komorn. ; należało wówczas do Bar bary Rogozińskiej, później do Bnińskich, dzie dziców Biezdrowa. W skład okr. wiejskiego wchodzą huta szklana Karolewo, posiadłość Krzywołęka, karczma Krasnobryk i cegielnia bezimienna. Cały okrąg ma 41 dm. , 397 mk. 10 katol. i 387 prot. 12. P. Kościelne, niem. Kirchen Popowo, wś kośc. domin. i okr. domin. , pow. wągrowiecki, leży o 12 klm. na południe od Wągrówca, między Skokami a Mieściskiem; par i poczta w miejscu, st. dr. żel. w Rogoź nie o 18 klm. Kościół p. w. Zwiastowania N. M. Panny istniał w P. przed r. 1423 W miejsce starego wystawił Stanisław Zagórski, dzie dzic, w r. 1629 nowy kościół drewniany, a gdy ten podupadł, stanął kosztem plebana Stani sława Łepkowskiego inny, konsekrowany w r. 1730 przez Franciszka Kraszkowskiego, sufragana gnieźnieńskiego. W 1863 r. odnowio no kościół i pokryto łupkiem. Parafią składa ły Budziejewo, Czechy r. 1579, Jabłkowo, Jaroszewo, Kuszewo, Łosiniec, Nieświastowice, Piaskowo, Podlesie Wysokie, Popowo i po łowa Sarbii; w nowszych czasach przybyły Brzeskowo, Gąbina i Wymysłowo Wymysłówek; odpadły Jabłkowo i Sarbia; Czechy nieznane już były w r. 1579; wieś ta składa ła się wówczas z 13 łanów osiadłych, 1 1 4 półłanków, 4 zagrodników i 4 komorników. W r. 1618 należało P. z 2 wiatrakami, 4 rzemieśln. i 6 zagrod. do Jana Smuszewskiego. Przy schyłku zeszłego stulecia składała się majętność popowska z Kakulina, Pląskowa i Popowa; właścicielem lub dzierżawcą był Dorpowski, kan. gnieźnieński; następnie zabrał tę majętność rząd pruski i wcielił do amtu wągro

Popowo