Pomereci, potok w pow. oszmiańskim, przepływa pod wsią Murzyny i folw. t. n. , Pomerecz 1. fol nad pot. t. n. , pow. oszmiański, w 1 okr. poi, gm. Polany, okr. wiejski Oszmianka Murowana, o 21 w. od Oszmiany ma 1 dm. , 7 mk. katol. ; własność Tortyłów. 2. P. , wś włośc. nad rz. Mereczanką, pow. trocki, w 1 okr. pol. , gm. Olkieniki, okr. wiejdki Pomerecz, o 40 w. od Trok, ma 20 dm. , 223 mk. katol. 115 dusz rewiz. . W skład okr. wiejskiego wchodzą wsie P. , Bieksze, Kukle i zaśc. Kukiszki, w ogóle 189 dusz rewiz. Dobra P. , własność Jerzego Prasznikowa, wraz z folw. Jakańce mają 661 dzies, ziemi dworskiej. 3. P. , zaśc. rząd. nad Mereczanką, pow, trocki, w 3 okr. pol, gmina i dobra skarbowe Orany, okr. wiejski Bortele, o 12 w. , od gminy a 45 w. od Trok, ma 1 dm. , 10 mk. katol, w 1864 r. 8 dusz rewiz. . J. Krz, Pomezanla, jako prowincya dawnych Prus występuje na widownią równocześnie z ziemią pruską, stanowiąc jej część najdalej na zachód wysuniętą. Granicę jej zachodnią tworzyła Wisła, z południa graniczyła z ziemią chełmińską, z północy odgraniczał je Nogat i jezioro Drazno Drausensee, ze wschodu Pogezania. Należały też do P. wyspy Quidin i Zantyr; ostatnia jednak rychło przeszła pod panowanie książąt pomorskich. P. dzieliła się na wiele obwodów różnych co do wielkości. W północnej części leżały terytorya Alyem, w tem samem miejscu, gdzie później Malbork stanąłj Possolva Pozylia, Posilge, Lynguar Linki, Linken w pow. sztumskim, Loypicz Lipiec, Lippitz w pow. morąskim i Komor Komorowo pod Buchwałdem. W południowej leży Reysen Resien ciągnąca się aż pod dzisiejszy Kwidzyn, Prezla Procile, Prącławek, Prenzlan; we wschodniej Pobuz Poborze, Poburse, Rudenz Rudziąż, Raudnitz, Beria Burda, Bacrting. Główne grody w Pomezanii były Białachowo Belichow blisko Osy, Sztum Stuhm, Postolin Postolen, Pestlin, Wielbark Wildenburg, Willenberg, Prabuty Riesenberg, Riesenkirche, zamek nad jeziorem Drużyńskiem, Trępnowo Trampeineuj Tropin; Kiszpork Alt Christburg ob. Toeppen, H. C. Geogr. , str. 122. Pomezańskie biskupstwo powstało razem z chełmińskiem, warmińskiem i sambijskiem w 1243 r. Obejmowało całą Pomezanią, z wyjątkiem pogranicza nad Osą, które przyłączono do ziemi chełmińskiej; za to wcielono kawał sąsiedniej Pogezanii, a mianowicie skrawek wzdłuż rzeki Wysoki Weeske, wpadającej do Drużyńskiego jeziora. Wedle rozporządzenia papieskiego podzielono każde z powyżej wymienionych 4ch biskupstw na trzy równe części, z których dwie przypadały Krzyżakom, ,, qui portant pondus diei et estus, jedna biskupowi na własność. Biskup sprawował w swej części także rządy świeckie, jak książę udzielny, prócz tego miał prawo w dwóch drogich częściach biskupstwa wykonywać wszelkie funkcye biskupiego urzędu i czuwać nad dobrem duchowem swych dyecezyan. W r. 1250 podzielił mistrz ziemski Ludwik v. Queren biskupstwo pomezańskie na trzy części północną nad Nogatem i jeziorem Driayńskiem położoną, a obejmującą Kiszpork, terrytorya Alyem, Posolva, Lynguar, Loypicz, Komor i Zantyr; wschodnią między Liwa Liebe, jeziorem Jezierzyce Geserichsee z terytoryami Pazlak, Beria, Zambrock, Pobuz i Rudenz, i na południową między Wisłą a jeziorem Jezierzyce Geserichsee z Kwidzynem i terrytoryami Resin i Prezla. Pierwszy biskup pomezański Ernest wybrał ostatecznie ostatnią, kwidzyńską i ta też stanowi w ściślejszem znaczeniu biskupstwo pomezańskie. Granica jego poczyna się prawie tuż nad Wisłą od Tychnów Tiefenau, zdąża w kierunku wschodnim do Brokowa Brackau, zwraca się nieco na północ i biegnie przez Dakowo Dackau do północnego szczytu jeziora Dzierzgońskiego Sorgensee, stąd przez staguum Banse Bensensee kieruje się na południe i wzdłuż jez. Jezierzyckiego przez Szymbark dobiega źródeł Osy, która tworzy granicę aż do Mędrzyc Mendritz, Mandilchowen. Stąd zwraca się granica na północ, bieży do jeziora Goryńskiego Gorin, Guringen, a zmieniwszy bieg na zachodni w prostej linii zdąża do Wisły, która zamyka biskupstwo z zachodu. Z terrytoryum biskupstwa powstały po sekularyiaoyi obwody główne Hauptaemterj prabucki Riesenburg, kwidzyński Marienwerder i obwód Szymbark Schoenberg. Te zaś prawie zupełnie odpowiadają powiatom Kwidzyn i Susz ob. Toeppen Hist. comp. Geogr. v. Pr. , str. 122 125. Historya Pomezanii jako prowincyi pruskiej zlewa się już to z historyą Prus, już to zakonu krzyżackiego, już też Polski, do których w różnych czasach należała. Ona to była najgłówniejszą widownią zapasów ludu pruskiego z zakonem, tu też rozegrały się jego losy. Historya biskupstwa pomezańskiego również nie wiele odbiega od historyi rakonu. Kardynalną przyczyną dla której nie mogło się ono samoistniej rozwinąć, był dekret biskupa Alberta stanowiący, iż członkami kapituły mogli być tylko członkowie zakonu, należący doń jako, , bracia duchowni. Biskupa obierała kapituła w porozumieniu z wielkim mistrzem, wybór ten, jak przewidzieć nie trudno, ,, braci kanoników z bratem w. mistrzem mógł padać zawsze tylko na, , brata biskupa. W całym szeregu tych biskupów jeden jedyny nie był członkiem zakonu biskup Wincenty Kiełbasa, jedyny również Po Pomerecz Pomerecz