Par. P. , dek. sandomierski, ma 5514 dusz. P. i gmina należy do sądu gm, okr. IT w Staszowie, tamże st. poczt Gmina ma 4622 mk. , rozl. 7425 mr. , w tem ziemi dwor, 3203 mr. W skład gminy wchodzą Brzozowa, Brzyzie, karne, Daszyn, Kamieniec, KępaGlińska, KępaGórecka, Kraśnik, Łęg, Mąki, Podskale, Połaniec, PołanieckiFolwark, Przychody, Rychterówka, Ruszcza Dolna, Rybitwy, Sieragi, Winnica, Zawierzbie, Zdzień, Zielonka i Zrębin. P. jest starożytną osadą, której zawiązkiem był zapewne dawny gród książęcy, wzniesiony na wyniosłej krawędzi doliny Wisły. W akcie spisanym przy poświęceniu katedry w Sandomierza 1191 r. a wyliczającym dochody tejże katedry, wymieniona jest capella de Polancz Kod. Małop. 5. Przy grodzie istniała więc kaplica i parafia zapewne. O niej to widocznie wspomina Długosz mówiąc, iż gdy pierwotna osada była na górze, to przy niej istniał drewniany kościół p. w. św. Katarzyny Lib. Ben. , II, 448. W 1285 r. Leszek Czarny ks. Krakowa, Sandomierza i Sieradza nadając Stanisławowi z Chrobrza wś Kębłów, uwalnia go od juryzdykcyi grodu połanieckiego non citari coram castro Polanc. Na akcie tym podpisany jest Comes Marcussius Castelłanu de Polane Kod. Małop. 130. Według, , Star. Polski 2 wyd. , II, 311 Bolesław Wstydliwy nadał w 1264 r. Mikołajowi synowi Bartłomieja przywilej na założenie miasta na obszarze ziemi należącej do grodu, za co jemu dawał dziedziczne wójtostwo, cztery wolne łany, łąki, pastwiska, pasieki i polowanie. Z każdego osiadłeo łanu mieszczanie mają dawać po wiardunku na św. Marcin z ław sukienniczych, jatek rzeźniczych, szewckich i domów po pół skojca. Trzecią część czynszów pobiera wójt, który ma prawo wystawić młyn na rzece Czarnej a jazy na Wiśle i łowić ryby niewodem sagena. Miasto założone zostało w dolinie opodal grodu i juz zapewne w XIV w. zbudowano tu kościół drewniany i przeniesiono paratią z grodu, jak również relikwie św. Katarzyny z kościółka zamkowego. Długosz opowiada, ii Kazimierz Sprawiedliwy przeniósł osadę w dolinę Lib. Ben. , II, 448. W 1321 r. wójt połaniecki Maciej osadziwszy na obszarze wójtostwa wieś Rudniki sprzedał Ją swej siostrze Elżbiecie za 120 grzyw. za zezwoleniem Władysława Łokietka. W połowię XV w. było tu 180 mieszczan mających swe domy. Probostwo połanieckie stanowiło główne uposazenie proboszcza sandomierskiej katedry, który był też jedynym patronem i kolatorem tutejszego probostwa. Łany mieszczan porozdzielane na połanki i ćwierci dawały dziesięcinę bisk. krakowskiemu wartości do 20 grzyw. , wójtostwo zaś plebanowi miejscowemm do 2 grzyw. . Pleban miał swój folwark, ogród, łąki, śpichlerz i jatkę Lib Ben. , II, 448 449. Zygmunt I w 1507 r. nadaje targ i 3 jarmarki. Miasto zaliczane było do dóbr stołowych królewskich. Według lustracyi z 1564 r. dokonanej po zgorzenia miasta, było 287 domów. Regestra poborowe z 1578 wykazują, iż P. płacił szosu in duplo 20 fl. , z 4 łanów miejskich, z 12 bań gorzałczanych, od 49 rzemieśln. , 2 huitai, 35 oaadn, inquilini, od żydów 4 fi, ogółem 71 fi. 12 gr. Pawiński, Małop. , 205. W tym roku dał Sandomierz 438 fi. a Opatów 294 fi. Lustracya z 1602 r. znalazła 322 dm. , 141 części łąk, 38 ogród. , 26 folw. a na przedmieściu gdzie była pierwotna osada 17 dm. Czynsz z domów, ról, łąk i ogrodów, od 267 rzemieśln. , 57 komom. , 12 jatek po 12 gr. z ka mienia łoju od 24 palących gorzałkę, z 2 mły nów na Czarnej, wynosił 635 zł. 10 gr. Łaźnia opustoszała; płacił z niej balwierz 6 grzyw, Zygmunt III ciągnąc przeciw rokoszanom sta nął tu z wojskiem we wrześniu 1606 r. Pod wpływem klęsk ogólnych krajowych upadła i ta osada. W 1663 r. lustratorowie zastają ledwie 100 domów. Podczas pospolitego ru szenia wyprawiają wóz wojenny razem z Osieczanami i dwu pachołkami w barwie. W 1794 r. stoi tu obozem wojsko narodowe i stąd da tuje Kościuszko swój manifest 7 maja z ul gami dla ludu wiejskiego. Według wiadomo ści podanej przez Staro wolskiego, Jan Kocha nowski miał jakoby otrzymać kasztelanią po łaniecką od Batorego, lecz takowej nie przyjął. Sprawdzeniem tego szczegółu zajmował się Ju lian Bartoszewicz ob. Bibl. Warsz. 1858 r. , sierpień, 257 i ks. Gacki o Rodzinie Jana Kochanowskiego, str. 72 i nast. , lecz niezdołano odszukać nominacyi w Metryce Koron nej w Warszawie. Br. Ch. . Polanka, wś, pow. hajsyński, ma 535 dusz męs. , ziemi włośc. wraz ze wsią Ulanicą 1835 dz. używalnej i 32 dz. nieużytków. Należy do Feliksa Sobańskiego ob. Ulanica. Połankieś, ob. Połankiesie. Polankiesie al. FoUnhkś 1. dwór nad Łankiessą, pow. kowieński, okr. poL janowski, par. Żejmy, o 2 mile od Janowa, 36 w. od Ko wna a 2 w. od st. dr. żel. lipawskiej Zejmy, ma 42 włóki; gleba pszenna. W 1859 r. była tu gorzelnia i wiatrak. Przez grunta folwarcz ne przechodzi tor dr. żel. lipawskiej. Do dwo ru należą fol. Paulinów, Brzozówka i Młynek. Własność Nieławickich. 2. P. ; dwa zaśc, tamże. J. Krz. Połany, żm. Pałonis, mko pryw. nad Polanką, pow. szawełski, okr. pol. szadowski, o 54 w. od Szawel, w 1859 r. 15 dm. , 190 mk. Kościół kat, p. w. Opatrzności Boskiej, w 1786 r. z drzewa wzniesiony przez Rynkszeniewskiego, filialny par. Bejsagoła.

Połanka

Połankieś

Polankiesie

Połany