wiono w opustoszeniu do późniejszych, przewidzianych snać już wówczas, układów; granica polska w tych okolicach poczynać się miała od Pawołoczy i Białej Cerkwi. Traktat ten zwany jest grzymułtowskim od Krzysztofa Grzymułtowskiego, wojewody poznańskiego, którego król Jan Sobieski upoważnił do zawarcia przymierza tego. Stolicą województwa kijowskiego stał się Żytomierz, jak już wspom niano powyżej. Facta conventa z r. 1697 obowiązywały nowo obranego króla Augusta II do odzyskania kosztem swoim Kamieńca podolskiego i do odebrania oderwanych od Polski ziem. Pomimo powodzeń króla Jana w Mul tanach w r. 1691 i kilku zamachów na Kamieniec podolski, nie zdołano odebrać go Turkom; dopiero pokój, zawarty w r. 1699 w Karłowicach słowackich, przywrócił go Polsce wraz z Podolem i częścią Ukrainy przeddnieprskiej Podstawę rozgraniczenia Polski od Turcyi stanowiły rzeki Dniestr, Jahorlik Jagorłyk, Kodyma i Siniucha. Dniestr odgraniczał Polskę od dzierżaw otomańskich począwszy od wsi Pieczarnej na Zaleszczyki, Mielnicę, Żwaniec, Uszycę, Mobilów Mohylow, Jampol, Kamionkę, Raszków i Rybnicę pod Jahoriik, do ujścia rzeki tejże samej nazwy; Jahorlik, w górę aż po za Lubomirkę i ujście Honoraty; odtąd szła sucha granica po pod Bałtę, przy której pozostawiono w strome południowej przestrzeń około 1 2 mi11 kwadratowej; Kodyma, poniżej Bałty, od wsi Bendżary aż do ujścia swego do Bohu pod Koniecpolem; potem Boh, na przestrzeni około milowej, aż do ujścia Siniuchy pod Bohopolem; wreszcie Sinincha w górę aż do spływu dwóch Tykiczów z Wysią powyżej Targowicy ukraińskiej; odtąd, wzdłuż Wysi, na Złotopol do Czehrynia część Ukrainy zabranej przez Turków w r. 1672. Rzplta zwróciła Turcyi zajęte w Milianach stanowiska. W r, 1700 zawiera August II przymierze z Danią i Rossyą; wypowiada Szwedom wojnę i wyprawia się do Inflant, gdzie różne wprawdzie odzyskał miasta, lecz skąd go niebawem wypłoszył Karol XII, król szwedzki. Dnia 18 stycznia 1701 r. koronuje się w Królewcu elektor brandebnrski i mianuje się odtąd królem pruskim. Wojna z Karolem XII nie wywołała żadnych zasadniczych zmian terytoryalnych w Rzpltej; zawojowana przezeń Kuronia wróciła do dawnego w obec Polski stosunku lenności. W r. 1721 Piotr Wielki przyjął tytuł cesarza rossyjskiego, który mu gabinety europejskie przyznały. W czasie bezkrólewia po Auguście III, w r. 1763 wkroczyły wojska rossyjskie do Warszawy w celu podtrzymania wolności, à laquelle tous les membres qui composent la nation ont un droit égal et incontestable. W r. 1700 Austrya opanowała Spiż. Państwo polskie juz samodzielnie istnieć nie umiało. Upadek i rozbiór stał się kwestyą czasu. To też państwa ościenne zawierają dnia 14 25 lipca 1772 r. odnośne co do rozbioru traktaty; Rossya bierze Inflanty polskie i części województw połockiego i witebskiego po prawym brzegu Dźwiny; tak, że Dźwina od wsi Wiażyszcze między Ułą a Witebskiem, gdzie schodzą się granice województw witebskiego i połockiego, stanowić odtąd będzie granicę naturałną między państwami polskiem i rossyjskiem; potem wzdłuż granicy połockowitebskiej aż do miejsca, gdzie spływają granice trzech województw, t. j. połockiego, witebskiego i mińskiego; od punktu tego pociągnie się linia prosta aż do miejsca zwanego Ordwa, w pobliżu źródeł Druci, a stąd wzdłuż tejże Druci aż do ujścia jej do Dniepru; tak, że całe województwo mścisławskie po obu brzegach Dniepru i dwie kończyny województwa mińskiego powyżej i poniżej wojew. mścisławskiego po tej stronie Dniepru i granicy nowej należeć będą do cesarstwa wszech Rusi; od ujścia wreszcie Druci stanowić będzie Dniepr, wyjąwszy Kijowa z okręgiem przeddnieprskim, granicę polskorossyjską. Król pruski zabiera całe Pomorze kaszubskie Pomerellie, wyjąwszy Gdańsk z odnośnym okręgiem, powiaty wielkopolskie po prawym brzegu Noteci od kresów Nowej Marchii aż do Wisły, w okolicy Fordonia i Solca na wschód od Bydgoszczy; tak, ażeby cała Noteć należała do króla pruskiego i stanowiła granicę polskopruską; Jego pruska Mość nie chcąc wystąpić z słusznemi pretensyami swemi do niektórych powiatów, graniczących z Szląskiem i Prusami, a zrzekając się Gdańska, zabierze sposobem kompensaty resztę Prus polskich, czyli innemi słowy województwo malborskie z Elblągiem, biskupstwo warmińskie i województwo chełmińskie, wykluczając z tego zaboru tylko miasto Toruń. Jej cesarska Mość austryacka zabiera prawy brzeg Wisły od Szląska aż po za Sandomierz i ujście Sanu; stąd pociągnie się linia prosta na Frampol, Zamość i Hrubieszów do Bugu i do rzeczywistych granic Rusi Czerwonej, stanowiących zarazem granicę Wołynia i Podola; wzdłuż tych kresów pójdzie granica polsko austryacka aż pod Zbaraż, a stąd w linii prostej do Dniestru, wzdłuż rzeczki Pod horce Zbrucz, która rozdziela zachodnią część Podola; wreszcie, zwykłe granice między Pokuciem a Multanami. Zabór ten nazwano Galicyą i Lodomeryą. Rzplta traktatami, zawartemi z ościennemi państwami pod dniem 18 września 1773 r. przyjmuje ten podział, a sejm potwierdza trak taty w dniu 12 kwietnia 1775 r. Dla ułatwie

Polska