trzy miejscowości należą do st poczt. Dryga łów. Ludność polska. Ulryk v. Ottenberg, wójt piski i łecki, nadaje Grzegorzowi Lankhemde i Wacławowi Wentzel, braciom, sy nom Marcina z Ryna, na prawie chełm. , 40 włók wolnych od tłoki, położonych między Drygałam, Jęczykami Jenzick. Pomianami, Zalesiem i Lipińskiemi wraz z niższem sądow nictwem. Gdyby bez wiedzy i woli zakonu kraj opuścili, przywilej utraci walor. Dan w Ełku 1465 r. Erazm v. Reizenstein, komtur baldzki, nadaje Grzegorzowi Langhemde, na prawie magdeburskiem, kilka włóknadwyżki w Pogorzelu w dąbrowie zapiskiej, położo nych między Drygałami, Zalesiem a mająt kiem Zgierskiego, oraz łąki pod Falęcinem i rybołóstwo w jeziorze świeckiem, z obowiąz kiem jednej służby zbrojnej. Dan, w Piszu r. 1484. Jerzy v. Kolbitz, wójt piski, pozwala Maciejowi, Węcesławowi Wenzlaf, Jędrzejo wi, Mikołajowi, Józefowi, Łukaszowi, Piotrowi, Serafinowi, Rafałowi, Daczbogowi, Jachimowi, Pawłowi Grabowskiemu, Maciejowi Grabowskiemu i Pawłowi postawić młyn w do brach ich w Pogorzelu. Dan w Piszu w dzień św. Antoniego 1519 roku. W 1558 r. mieszka w Pogorzelu Rafał Pogorzelski Kętrzyński, o ludn. , 428. Ad. N. Pogorzel, pow. łecki, ob. Kawęczyn, Pogorzela, rzeczka, lewy dopływ Porajówki, wpadającej do Prosny. Powstaje pod Kamołą, w pobliżu Zajączek, o 6 klm. na półn. wschód od Ostrzeszowa, płynie od zachodu ku wschodowi, oblewa Bukownicę, mija Marszałki, i uchodząc tworzy staw w Siekierzynie. Długość biegu około 8 klm. Pogorzela, mylnie Pogorzel, miasto, domin. i okr. domin. , w pow. krotoszyńskim, dek. koźmińskim, o 21 klm. na półn. wschód od Krotoszyna i 69 klm. na połudn. wschód od Poznania, przy krzyżujących się tu bitych traktach pleszewskoleszczyńskim i kuklinowskopia skowskim. P. leży na płaskowzgórzu, wznoszącem się 13 do 134 mt. npm. , otoczona z trzech stron lasami, nad Ochlą, która płynie ku południowi, i u źródeł Pogony, która toczy się ku północy. Posiada kościół parafialny katolicki, protestancki i synagogę, urząd poczt, trzeciorzędny z 2 odchodzącemi dziennie i przychodzącemi pocztami, komisarza okręgowego, 4 jarmarki do roku, polskie towarzystwo pożyczkowe, złożone z 67 członków, i 1686 mk. , trudniących się rolnictwem i cho wem bydła. Czysty dochód gruntowy oblicza się na 10, 5 mrk z ha roli. Probostwo obejmuje 71 ha ziemi a miasto posiada 203 ha. Herb miasta wyobraża wieżę o 2 strzelnicach, z 2 oknami, poza którą kroczy lew. Miasto składa składa się z 2 rynków i kilku uliczek pobocznych; domy są po części drewniane. Za Stanisława Augusta było tu 106 dm. i 70 stodół a przy schyłku zeszłego wieku 122 dm. 6 młynów i 4 folwarki; mieszkańców było 826 między którymi 6 żydów w 1811 r. 142 dm, 769 mk. ; w 1816 r. 825 mk. 710 według innych źródeł; w 1841 r. 1301 mk. 1014 kat 243 protest. i 44 żyd. ; w 1858 r. 1247 mk. ; w 1867 r. 1352 mk; w 1871 r. 185 dm. , 1511 mk 1081 kat. , 379 prot. i 51 żyd. . W 1578 r. było w obu częściach miasta po 11 rzemieślników, którzy w jednej części płacili 4 złp. 24 gr. , a w drugiej 4 złp. soszu. W 1618 r. płaciła część Macieja Pogorzelskiego soszu in duplo 3 złp. 18 gr. , od 3 rzemieślników po 15 gr. z 3 śladów roli i z kwarty po złotemu, od wiatraka dorocznego 5 gr. , ogółem 8 złp. 15 gr. 9 den. ; częśó zaś Andrzeja Pogorzelskiego soszu in duplo 3 złp. 6 gr. , z 3 śladów roli i z kwarty po złotemu, od 2 rzemieślników po 15 gr. , od wiatraka dorocznego 5 gr. , ogółem 7 złp. 18 gr. 9 den. W 1661 r. było w całej mieścinie tylko 4 rzemieślników. Około 1771 r. opłacali żydzi miejscowi 64 złp. pogłównego; przy końcu zeszłego wieku było tu 9 młynarzy, 8 szewców, 6 gorzelników, po 5 płócienników, krawców i kołodziei, 4 bednarzy, po trzech cieśli, golarzy i kowali, po 2 oberżystów, olejarzy i stolarzy, jeden mielcarz, ogrodnik, murarz, ślusarz, muzykant i farbiarz. Dawnemi czasy istniały tu cechy szewski, płóciennicki, bednarski i młynarski, tudzież bractwo strzeleckie, ustanowione na prozbę dziedzica Rocha Zbijewskiego, przywilejem Stanisława Augusta z 1766 r. Na targi i jarmarki posiada P. przywileje Zygmunta Augusta z 1566 r. , Zygmunta III z 1617 r. , Władysława IV z 1639 r. i Stanisława Augusta z 1766 r. , na mocy którego miasto zamiast 3, otrzymało 6 jarmarków dorocznych. P. rządziła się prawem niemieckiem od niepamiętnych czasów; pomimo to otrzymała w 1601 r. osobną konstytucyą od Pogorzelskich, dziedziców ówczesnych. W 1458 r. dostawiło miasto 4 pieszych żołnierzy na wyprawę malborską. Około 1564 r. płaciło biskupom poznańskim z 12 łanów po 6 gr. fertonów. Przed 1793 r. należało do pow. pyzdrskiego woj. kaliskiego. Kościół parafialny, p. w. św. Michała, istniał w P. już przed r. 1450; istniejące dotąd podanie, jakoby Przecław, biskup wrocławski, założył ten kościół w 1341 r. , polega na mieszaniu Pogorzeli wielkopolskiej z Szląską, dziedzictwem tegoż biskupa, pieczętującego się h. Grzymała. W 1505 r. Jan Pogorzelski h. Wczele, dziedzic P. wielkopolskiej, nadał obszerny ogród kościołowi miejscowemu; Stanisław Pogorzelski, podsędek kaliski, przyjąwszy protestantyzm około 1562 r. , oddał kościół ten współwyznawcom, w których ręku pozostawał aż do 1608 r. Przywrócił go katolikom Maciej Po Pogorzel Pogorzel Pogorzela