sądu okręgowego odeskiego. Sądy pokoju znajdują się po dwa w każdym powiecie. Co się tyczy środków komunikacyi, to prawie przez środek gub. przechodzi droga żelazna odeskokijowska, z odnogą ze Żmerynki do Wołoczysk, długości 405 w. Droga ta jednak niedostateczna dla handlu, z przyczyny złego stanu dróg pobocznych. Żadnej drogi bitej gubernia nieposiada, projektowana kolej ze Żmerynki do Mohylewa nad Dniestrem, a także droga bita z Proskurowa do Kamieńca, dotąd są nierozpoczęte. Dogodną będzie droga transportowa po Dniestrze, po zupełnem oczyszczeniu łoża kamiennego porohów i pogłębieniu go, nad czem od paru lat pracują. Drogi pocztowe, zwane traktami, zajmują 1128 1 2 w. , a chociaż są ciągle poprawiane, skutkiem jednak własności gruntu, jesienią i na wiosnę, przy najmniejszym deszczu, są niedoprzebycia. Stacyj pocztowych jest 64 1885 r. w gubernii, na których utrzymywano 1154 koni pocztowych. Oprócz tego przy urzędach gminnych znajdują się stacye pocztowe dla prze wożenia urzędników i korespondencyi. Gub. podolską przyłączono w 1885 r. do okręgu pocztowego kiszyniewskiego Bessarabia i w tym roku nastąpiło połączenie poczt i telegrafów. W Kamieńcu jest kantor gubernialny, w Bałcie, Winnicy i Mohylowie nad Dnie strem kantory 1 klas. , w Bracławiu, Hajsynie, Olhopolu, Proskurowie i Tulczynie kan tory 2 klasy, w Latyczowie, Międzybożu, Nie mirowie. Nowej Uszycy i Janipolu 3 klasy, w Barze, Husiatynie, Dżurynie, Isakowcach, Litynie, Rachnach Lasowych, Jarmolińcach i Popieluchach kantory 4 klasy. Oddziały pocztowe znajdują się w Wierzchowce, Hołowaniewsku, Dunaj owcach, Żmerynce, Krzywem Jeziorze, Chmielniku i Krutem. Oprócz tego Jest 44 stacyi, gdzie przyjmują i wydają korespondencye i ilość tych stacyi z każdym rokiem się powiększa. Stacyi telegraficznych liczy się 44; oprócz tego każda stacya kolei żelaznej przyjmuje prywatne depesze. Ruch korespondencyi był następujący pieniężnych listów, tak rządowych, jak i prywatnych z wewnątrz kraju odebrano w gubernii 133162, posyłek 57934, listów zwyczajnych 1843846, gazet krajowych 1172325, pienię dzy prywatnych i rządowych 29599234 rs. Z zagranicy odebrano 76655 listów, rekomendowanych 8284, listów pieniężnych 876, posyłek 749, pieniędzy 1256622 rs. , gazet 4546. Wyprawiono wewnątrz kraju listów pieniężnych prywatnych i rządowych 180675, posyłek 18101, gazet 139443, pieniędzy pryw. 14528912, rząd. 20549303 rs. , listów zagranicę wyprawiono 65289, rekomendowanych 6880, pieniężnych 7473, posyłek 256, pieniędzy 928476 rs. Pożarów w 1881 r. było 434 w miastach, 5936 po wsiach, razem w całej gub. 6372; spaliło się 9804 domów, zabezpieczonych na sumę 7234038 rs. ; straż ogniowa oprócz większych miast, nieistnieje. Przestępstw kryminalnych popełniono 4438, osą. dzono 617 osób, w tej liczbie 38 kobiet. Najwięcej przestępstw między włościanami 50, między mieszczanami 30 między szlachtą 1 1 3 między wojskowemi 13. Nadto zmarło skutkiem wypadków i gwałtu 677 mężczyzn i 301 kobiet, w tej liczbie od zabójstw 65 męż. i 32 kob. odebrało sobie życie 72 męż. i 25 kob. Podatku pogłównego wniesiono od włościan skarbowych 314449 rs. , od włościan uwłaszczonych 1364240 rs. , razem 1678689 rs. Wykupu za ziemię od b. włościan skarbowych 497451 rs. , od włościan uwłaszczon. 2049908 rs. , razem 2547359 rs. Oprócz tego właściciele polskiego pochodzenia płacą od 1863 r. kontrybucyą z majątków swoich. Akcyza od cukru przyniosła rządowi 1883 4 r. 2423745 rs. , od wódki 1880 r. 5967993 rs. , od tytuniu 115911 rs. , od piwa 26166 rs. Dochód z poczt 191889 rs. Kamieniec 39844 rs. . Pod względem kościelnym gub. podolska posiadała osobną dyecezyę katolicką KamieniecPodol ską, która przetrwała 491 lat. W 1866 r. ukazem cesarskim dyecezya podolska przyłączona została do łackożytomierskiej, a ostatni jej biskup, Fijałkowski, wyjechał na mieszkanie do Symferopola, a następnie zajął miejsce metropolity mohylewskiego. Obecnie gubernia dzieli się na 10 dekanatów, mianowicie kamieniecki z 14 parafiami 4 w Kamieńcu pokatedralna, podominikańska, potrynitarska i ormiańskokatol. , w Czarnokozienicach, Gródku, Żwańcu, Czerczu, Smotryczu, Zaleścach, Zińkowcach, Kutkowcach, Oryninie i Zbrzyziu; dekanat proskurowski z 12 parafiami w Proskurowie, Felsztynie, Czarnym Ostrowie, Mikołajewie, Jarmolińcach, Skazińcach, Szarawce. Kumano wie, Michałkowcach, Zawalijce, Satanowie i Tarnoradzie; dekanat latyczowski z 6 parafiami Zińków, Latyczów, Derażnia, Michałpol, Nowosiółka i Międzyboż; dekanat lityński z 8 parafiami Lityń, Stara Sieniawa, Chmielnik, Kumanowce, Manikowce, Mezyrów, Nowy Konstantynów i Ułanów; dekanat winnicki również z 8 parafiami Winnica, Strzyżawka, Janów, Tywrów, Brahiłów, Pików, Ostrożek i Woroszyłówka; dekanat bałcki z 9 parafiami Czeczelnik, Bałta, Hołowaniewskie, Kodyma. Krzywe jezioro, Rybnica. Miastkówka, Obodówka i Raszków; dekanat jampolski z 7 parafiami Czerniejowce, Dzygówka, Krasne, Jarapol, Morachwa, Mołczany i Tomaszpol; dekanat mohylowski z 9 parafiami Szarogród, Bar, Ozarzyńce, Jaryszów, Jołtuszków, Kopąjgród, Łuczyniec, Mohylów i Snitków; dekanat uszycki z 15 para

Podole