dawnego Podlasia utworzono gub. siedlecką, I IV. Pod względem kościelnym. należało dawniej do dyecezyi łuckiej. W 1818 r. utworzoną została podlaska dyecezya, którą w 1866 r. wcielono do lubelskiej. Dzieliła się na 10 dekanatów bialski, garwoliński, janowski, łaskarzewski, łukowski, międzyrzecki, parczowski, siedlecki, stężycki i węgrowski. Katedra i siedziba biskupa była w Janowie. V. Szkoły na Podlasiu. Za Kiszki Jana, kraj czego, w. kor. była aryańska w Węgrowie koło 1570. W 1734 mieli tam szkoły księża komuniści. Jako podwydziałowe miały 1782 3 r. uczni 250. W 1576 były szkoły w Tykocinie, 1581 r. w Drohiczynie Pawiński, Źródła, IX, cz. 1, str. 53; cz. 2, str. 43. Od 1661 r. jezuici otworzyli w Drohiczynie swoje kolegium wyższe z teologią i filozofią, które komisya edukacyjna oddała pijarom, z konwiktem na 15 uczni, na co 1200 fl. przeznaczone było. W 1782 3 r. liczyły drohickie szkoły 258 uczni. W Biały były akademickie od 1628 1633, a komisya edukacyjna utworzyła szkoły podwydziałowe 3klasowe Łukaszewicz, Hist. szkół. W Białymstoku istniała szkoła podwydziałowa od 1777 r. VI Dochody. W 1529 r Skarbiec, 2309 nakazano złożyć na wyprawę wojenną z Bielska, Drohiczyna, po 100 kóp groszy; z Suraża, Mielnika po 20 kóp; z Łosic 15; z Brańska, Kleszczel, Milejczyc po 10; z Narwy 5 kóp. Za podwody co roku płacono z Bielska 37 fl. 15 gr. , z Mielnika 14 fl. 12 gr. , Drohiczyna 9 fl. 9 gr. 13 den. Pawiński, Źródła dziej, , IX w 1577 r. i 1590 więc może i poprzednio. W 1570 i 1573 drohicki i mielnicki powiat dopłaciły 557 fi. W 1576 r. z powiatu bielskiego 2128 fl, 20 gr. i leśnictwa 250 fl. było 2378 fl. 20 gr. dochodu; z drohickiego i mielnickiego 2730 fl W 1577 r. z bielskiego, jeszcze za 1576 dopłacono 731, a w 1578 za ten sam rok 1576 dopłaty jeszcze wniesiono 837, tak, że za 1576 r. powiat bielski przyniósł rzeczywiście 3795 fl. 20 gr. W 1577 r. bielski i brański powiaty dały 3165 fl. 6 gr, a drohicki i mielnicki 812 fl. 4 gr. W końcu 1579 r. z 3ch powiatów bielskiego, brańskiego i suraskiego było 8530 fl. 11 gr. z drohickiego i mielnickiego 8671 fl. 10 gr. Cło od ryb 1580 r. dało 59 fl. 25 gr. Cło podlaskie 1582 dało 1600 fl Podymne od 1569 r. spłacane 1580 i 1581 r. dało 1795 fl 1580 r. z bielskiego dało 1642, mielnickiego i drohickiego 1503 fl 28 gr. Przykomórek celny 1613 r. był w Drohiczynie, a drugi ustanowiono 1616 r. w Ninicach pow. mielnickiego. W 1623 r. w Nurze urządzono skład soli dla Podlasia w ilości 1000 beczek, po 4 fl za beczkę. Nadto od 1631 r. w Skaryszewie pod Warszawą dziś ulica Skaryszewska na Pradze był trzeci, za beczkę soli płacono cenę Słownik geograficzny Tom VIII. Zeszyt 90. mazowiecką, t. j. po 2 fl. 10 gr. Obok tych dochodów skarbowych, król miał własne źródło dochodów w starostwach i ekonomiach. Na Podlasiu w 1578 r. wykazano do dochodów królewskich następne starostwa łosickie, bielskie, mielnickie, knyszyńskie, goniądzkie, drohickie, raj grodzkie, augustowskie od Augustowa, założonego przez Zygmunta Augusta, oraz dzierżawy Kleszczele, Łomazy i Wohyn, nadto wójtostwo bielskie i leśnictwo knyszyńskie, tykocińskie i bielskie. Znany w literaturze Górnicki 1603 był starostą niegrodowym w Tykocinie od 1571 r. a od 1586 miał jeszcze ststwo wasilkowskie, ufundowane dopiero 1567 r. nad Supraślą pod puszczą Kryńską w uroczysku Wasilków Jan Zamoyski 1605 był starostą knyszyńskim i goniądzkim. Za Zygmunta III dla Anny Austryackiej wyznaczono na gwarancyą oprawy, między innemi, bielskie i raj grodzkie starostwo 1593 r. Zapis dla Cecylii Renaty na starostwach suraskiem i tykocińskiem zniesiono 1647 r. Stefan Czarniecki bohater wojen szwedzkich, dostał ststwo tykocińskie 1658 r. dziedzictwem. Orsettowie trzymali goniądzkie i knyszyńskie 1664 r. w 553, 444 fl 21 gr. 9 den. Gniński, wojewoda chełmiński wykupił oba 1676 r. i darowawszy Rzpltej 100, 000, trzymać je miał ośmiorgiem dożywociem z wypłatą kwarty. Bielskie i rajgrodzkie 1664 r. było uposażeniem Maryi Ludwiki, jako ekonomia z obwodem 359 włók i leśnictwo. W 1775 r. nastąpiło rozdanie starostw; kasztelanowa krakowska Branicka Gryfowa, wzięła nagrodą ststwo bielskie; Czarnocki Kleszczele; Karwowski augustowskie i narewskie; Molski brygadyer, grunta w Kobylinie; Ożarowski pisarz w. kor. suraskie; Ossoliński drohickie; Rydzewski rajgrodzkie; Szydłowski mielnickie. Wedle wykazu z 1588 r. taksacyjnego, miało dawać dochodu ststwo łosickie 2278 fi. 8 gr. kwarty 255 fl. 19 gr. . Wedle lustracyi z 1664 r. miało być utworzone z części mielnickiego i dawało kwarty 4401 fl. 36 gr. , hyberny 3033 fl. 10 gr. Bielskiego w 1580 r. otaksowano dochód 8562 fl 21 gr. , kwarta 1712 fl 16 gr. ; w 1775 r. płaciło kwarty 13916 fl 11 gr. Kleszczele 1580 r. także 1804 fl 28 gr. , kwarta 360 fl. 29 gr. ; w 1664 r. z kwartą 1158 fl i hyberną 3626 fl. 29 gr. Dochody knyszyńskie i goniądzkie 1580. otaksowano 6613 fl 22 gr. kwarta 1322 fl 22 gr, ; w 1771 płaciły kwarty 12627 fl 25 gr. , hyberny 4221 gr. 22. Tykocińskie 1580 r. taksa 2263 fl 12 gr. kwarta 452 fl 20 gr. . Drohickie t. s. r. taks. 1346 fl. 10 gr. , kwarta 269 fl. 6 gr. ; w 1771 r. płaciło kwarty 637 fl 21 gr. , hyberny 2413 fl 5 gr. Tenuta augustowska i rajgrodzka 1580 r. taksa 2967 fl 25 gn, da27

Podlasie