w 1366 r. prowadzone Hist. Naruszewicza, pod tym r. akt ujawniają fakt, że Kiejstut zagarnął kiedyś, , Brześć, Kamieniec, Drohi czyn, Mielnik, Bielsk i że król polski nie ma mieć do nich żadnych pretensyi. Prawdopo dobnie chodziło tu o spadek w linii zstępnej Lwa i jego syna Jerzego I Andrzej I i Lew przed 1316, Andrzej II 1320 i Jerzy II 1324 1339, lubo w ich tytułach głównie Wło dzimierz występuje. Tak Podlasie między 1340 1349 wpadło w ręce Kiejstuta, kiedy Kazimierz W. zabierał Chełm, Lwów, Brześć, Włodzimierz. W 1366 r. P. przyznane było Litwie. W sierpniu 1379 Krzyżacy całe pobrzeże Bugu i Narwi od Brześcia do Grodna spustoszyli a choć w dwukrotnem oblężeniu nie zdobyli Mielnika i Brześcia, złupili ziemie kamieniecką i bielską i zabrali 400 jeńców. W końcu września 1379 r. zawarty pokój z zakonem przez Jagiełłę i Kiejstuta zabezpie czył Kamieniec, Suraż, Drohiczyn, Mielnik, Bielsk na lat dziesięć od najazdów krzyżac kich Script. Rer. Prussic, II, 543; Voigt, Cod. Pruss. , III, 80; Kron. litew. , wyd. Daniłłowicza, str. 52. Zdaje się, że Witold miał te ziemie dane w udziale, bo w styczniu 1380 r. rozdaje włości w ziemi kamienieckiej Cod. epistol. Vitoldi, 2 i w czasie zatargów Ja giełły z ojcem, stale bawił w Drohiczynie i dopiero w Grodnie zjechał się z Kiejstutem, Gdy Kiejstut zginął 1382 zięć jego Janusz ks. Mazowsza, zamiast dać mu pomoc, której się spodziewał, zagarnął Drohiczyn, Mielnik, Suraż, Kamieniec. W Brześciu zostawił Birutę Kiejstutową Kron. lit, wyd. Narbuta, str. 25; Somersb. , Script. Rer. Siles. , II, 136 137. Sasin, marszałek dworu Janusza mazo wieckiego, mimo dzielnej obrony Drohiczyna, którego był namiestnikiem, nie dotrzymał Podlasia dla Mazurów i musiał przed Jagiełłą ustąpić, w którego ręce wpadł cały udział Kiejstuta i Witolda. Gdy Witold po chwilo wym pobycie na Mazowszu i u zakonu 1384 Cod. epistol. Vitoldi, 13, 15; Cod. sec. XV, 1; Kron. litew. Daniłłowicza, 198 pogodził się z Jagiełłą, uzyskał od niego dział ojca Brześć, Wołkowysk, Grodno i Podlasie, t. j. Drohiczyn, Mielnik, Bielsk, Suraż, Ka mieniec Skarbiec Daniłł. , 498 zapewne po sierpniu 1384 r. Baliński, Hist. Wilna, I, 188 i 52. od 1385 1390 r. Witołd w swych tytułach bądź wymienia Drohiczyn, bądź czy ni nadania w drohiczyńskiem i odpowiada za spokój publiczny, gdy starosta kamieniecki 1390 r. uwięził i zrabował kupca wrocław skiego, żyda Klemensa Cod. epist. Vit. , 42; Skarbiec, 438, 558, 559. Już jednak tego 1390 r. Jagiełło znów zagarnął dzielnicę Witol da Długosz, Lindenblat i 1391 dał wtenczas ziemię drohicką z Drohiczynem, Mielnikiem, Surażem i Bielskiem, chwilowemu jej posiadaczowi z 1382 3 r. , Januszowi Mazowieckiemu Kod. Mazow. , 120. Mimo tego nadania, Witołd przez stosunki z Krzyżakami, utrzymał się na Podlasiu, i gdy przez nową zgodę z Jagiełłą i Skirgiełłą 1392, oburzył na się Krzyżaków, ci najechali Podlasie, i ledwo niepojmali w Surażu, byłego biskupa płockiego, Henryka, żonatego z Ryngałłą córką Witolda. W 1408 r. , wydając akt swobód żydom, Witold pisze się drohickim panem, i władzę tę wykonywa 1418 r. , gdy ujmuje się za zabitymi w Kurszanach przez Krzyżaków trzema podlasiakami; a zwłaszcza za byłym wójtem Drohiczyna. W 1426 r. nadawał prawo niemieckie Tykocinowi, i oponował przeciw rozdawnictwu ziem w drohickiem i mielnickiem przez Janusza Mazowieckiego. W 1430 r. nadał prawo niemieckie Bielskowi, a wtedy u jego boku występuje wojewoda drohicki Nasuta Cod. Vitoldi i Skarbiec, 1427, 1491. Posłowie do Jagiełły w sprawie koronacyi królewskiej Witolda, zdaje się mieli w Drohiczynie zdawać mu sprawę z swej misy i Cod. Vitoldi, 1364. W razie wybuchu wojny w końcu września 1430 r, spodziewanej, miał być Drohiczyn z woli Witolda spalony, a natomiast obwarowane Pobrecicze 1653. Kiedy Swidrygiełło wszedł w zmowę z zakonem, Drohiczyn w połowie maja 1432 r. trzymał jego stronę Skarbiec, 1603. Gdy na miejsce Swidrygiełły, obrano Zygmunta Kiejstutowicza wielkim księciem, od Drohiczyna i Tykocina spieszono na pomoc Skarbiec, 1623. W 1434 r. w drohickiem, może dawny w woda drohicki Witolda, Mikołaj Nasuta Wyszyński, otrzymał od owego Zygmunta wielką przestrzeń Krzemień, Osnówkę, Pełch, z obu brzegami Buga, Czortkowice i Niemojki Niesiecki, Korona, IV, str. 620. W 1437 r. w Tykocinie funduje kościół Jan Gasztold, namiestnik smoleński Kapica, Herbarz, str. 493, zwolennik Zygmunta i jego poseł do Polski z żądaniem pomocy 1432 r. Skarbiec, 639. Pierwszy raz wówczas spotykamy Pietkę, wojewodę bielskiego. Gdy Zygmunta ubili Czartoryscy, Bolesław IV mazowiecki, powołując się na zapis zabitego, zagarnął Podlasie, i zna lazł nietylko poparcie w Zbigniewie Oleśnickim Mon. med. aevi, II, 139, który pisał do Kazimierza, by nie rabował Mazowsza i Drohiczyna i nastręczał się na rozjemcę. Nadto Wincenty arcybiskup i Jan Oleśnicki wedle Długosza, wyznaczeni na pośredników w tej sprawie, potwierdzili w Warszawie 1444 r. dokument Jagiełły z 1391 r. , nadający Podlasie Mazowszu. Wszakże za 6000 kóp Bolesław odstąpił Drohiczyn, z warunkiem odstąpienia mu Węgrowa, ale Kazimierz tego warunku niedotrzymał Długosz, XII, 711 713. Jan

Podlasie