mami łączy się kraina Tatr z nizinami Polski i wielką kotliną węgierską. Doliny zaś, które pomienione cztery główne rzeki tatrzańskie potworzyły u podnóża gór, usławszy dno rumowiskiem skał i cienką warstwą ziemi, są w istocie wielkimi kotlinami z pochyłem w przeciwne strony dnem, jeżeli je weźmiemy parą po tej samej stronie Tatr doliny Dunajca i Orawy, potem Wagu i Popradu, a nachylonymi w tę samą stronę, jeżeli je weźmiemy parą po przeciwnych stronach Tatr doliny Dunajca i Popradu, potem Orawy i Wagu. Wznieś, tych dolin nad poziom morza, oraz spadek ich następujące wykażą cyfry. P. Nowotarskie Zakopane, wś, 826, 9 mt. Ln. , Witów, 7684 mt. Ln. , Nowytarg 593 mt. , Maniowy, kościół, 527 mt. ; średnia 678, 75 mt. Gdyby zaś zamiast Maniów wzięto w rachu nek wznies. Czerwonego Klasztoru 435 6 mt. , jako średnia wypadnic 655, 9 mt. P. Liptow skie czyli dolina Wagu Wilcza Jama na dziale wodnym i wierzchowinie między Wagiem a Popradem, 926 mt. , Werbice, miasteczko nad Wagiem, 580 mt. , Kralowiany 412 mt. ; średnia 639 mt. P. Orawskie Dział wodny między Czarnym Dunajcem a Jabłonką wsiami, na granicy, 651 mt. . Sucha Hora 796, 6 mi, Uście, 588 mi, Kralowiany 412 mi; średnia 611, 9 mt. Dolina Spiska al. Popradu Wilcza Jama na wicrzchowinie między Popradem a Wagiem 926 mt. , Kicżmarek 626 mi, Podoliniec 570 mi, Lubownia Stara, most na Popradzie, 523 mi; średnic wznies. 661 25 mt. Widzimy zatem, że P, Nowotarskie i Spiskie są bez wątpienia najwyżej wzniesione; poczem następuje P. Liptowskie, najniżej leży dolina orawska. Co do gleby i roślinności północnowschodnia część Orawy, P. Nowotarskie z wyjątkiem rozłożystych łęgów od Czarnego Dunajca i Szaflar i górna część Liptowa od Hib po wierzchowinę szczyrbską Wilcza Jama nie mają sobie czego zazdrościć, chyba że trawy i pasze na południowych stokach Tatr są bujniejsze. Dolna część Liptowa, a więcej jeszcze Spiż, są w tym względzie lepiej uposażone. Dereń Cornus sanguinea L. i dąb zwyczajny rosną jeszcze koło Kieżmarku, Hradka i Podegrodzia Spiskiego. Dąb jest wprawdzie także w Zakopanem na Bystrem, ale sadzony. Obrazowo przedstawiając rzecz, powiada Pol, możnaby porównać sam skalisty rdzeń Tatr do wielkiej twierdzy przyrodzenia; obiedwie Magóry, na jej podnóżu położone, do dwóch przed warownych szańców; cztery główne doliny do olbrzymich rowów opasujących tę twierdzę do koła; pasma lesiste gór, za obrębem dolin, do wielkiego wału, a obadwa wyłomy Dunajca i Wagu przez grzbiet Beskidu i Tatry z Magórą OrawskoTurczańską do dwóch bram prowadzących do tej twierdzy. O P. pisał L. Zejszner Pod hale i Tatry polskie Bibl. Warsz. , 1851 r. , t. IV i 1852 r. , t. II; Dr. Stan. Zaręczny Wiadomości ogólne o skałach ryfowych na Podhalu tatrzańskiem Sprawozd. kom. fizyogr. , t. X. Br. G. Podhaliszki, wś włośc, pow. lidzki, w 4 okr. pol. , gm. Pokrowo, okr. wiejski Chodziło nie, o 7 w. od gminy, o 49 w. od Lidy a 11 w, od Wasiliszek, ma 7 dm. , 3 mk. prawosł. , 129 katol. w 1864 r. 36 dusz rewiz. ; należała w części do Narbutów, w części zaś do Żurawskich. Podhanczarów, grupa domów w Bóbrce. Podhaniaki, grupa domów w Byble, pow. przemyski. Podhaszcze, wś nad rzeką Ptyczem, pow, miński, w gm. samochwało wickiej, ma 16 os. ; grunta i łąki piękne, miejscowość malownicza. Podhelenowo, os. , pow. sejneński, gm. i par. Kopciowo, odl. od Sejn 20 w. , ma 2 dm. , 24 mk. ; wchodzi w skład dóbr Justyanów. Pod Helnianen, gajówka w Wierzchosła wicach, pow. tarnowski. Br. G. Podherecze, część Bolestraszyc i fol. , pow. przemyski. Pod Horajem, nazwa niw w zach. stronie Kobylnicy Ruskiej, na płn. od zabudowań kol. niem. Fehlbach, w pow. cieszanowskim. Naj wyższe wznios, czyni 229 mi Lu. Dz. Podhorce 1. wś i dwór nad rz. Huczwą, pow. hrubieszowski, gm. Werbkowice, par. Podhorce obrz. wschod. , odl. 17 w. od Hrubieszowa, posiada cerkiew parafialną pounicką, gorzelnię z prod. roczną na 36, 000 rs. , dwa młyny wodne. W 1827 r. należy do par. Hrubieszów, ma 78 dm. , 436 mk. Cerkiew i parafią gr. unicką założył tu 1641 r. Stanisław Góźdź, dziedzic, i osadził bazylianów. Obecna pochodzi z XIX w. , drewniana; należała do niej filia w Gozdowie. Dobra P. były własnością Wojciechowskich, a następnie Wydżgów. W 1885 r. składały się z fol. P. i Leopoldów, nomenkl. Wygoda, wsi P. ; rozl. mr. 1641 fol, P. gr. or. i ogr. mr, 367, łąk mr. 189, past. mr. 27, lasu mr. 369, nieuż. mr. 41, razem mr. 993; bud. mur. 4, z drzewa 33; płodozm. 9 i 13polowy; fol. Leopoldów gr. or. i ogr. mr. 538, łąk mr. 41, lasu mr. 59, nieuż. mr. 10, razem mr. 648; bud. mur. 2, z drzewa 7; płodozm. 9polowy; las nieurządzony. Wś P. os. 78, z gr. mr. 1196. 2. P. , wś, kol. i fol. , pow. tomaszowski, gm. Majdan Górno, par. rz. kat. Gródek, wsch. obrz. Podhorce, odl. 9 w. na wsch. od Tomaszowa, leży śród najwyższego tarasu wyżyny tomaszowskiej, nad rz. Huczwą mającą wpobliźu swe źródła. Do wzgórza Medno wzn. 800 st. jest przywiązane podanie, że tam było niegdyś miasto i zamek, do szczętu zniszczone przez Tatarów w XIII w. Ma 73 dm. ,

Podhaliszki

Podhaliszki

Podhanczarów

Podhaniaki

Podhaszcze

Podhelenowo

Pod Helnianen

Podherecze

Pod Horajem

Podhorce