dwie poboczne nawy do kościoła, nową przybudował zakrystyą i nowe dodał skrzydło, właściwie wzniósł nowy kościół obok sta rego. Pian do tych budowli podał budowni czy Lanoci, a wykonaniem kierował Edward hr. Raczyński, który zamieścił w Wspomnioniach Wielkopolski rycinę przedsta wiającą kościół pępowski. W kościele tym znajdują się cenny obraz Najśw. Maryi Panny, tudzież cztery napisy na tablicach kamiennych, w ścianach, poświęcone pamięci Jana, Stanisława, Melchiora i Jędrzeja Konarzewskich. Dwa ostatnie, t. j. Melchiora, zmarłego 16 lipca 1651, i Jędrzeja, zm. 15 kwietnia 1657, powtórzył dosłownie J. Łuka szewicz w swym Opisie kośc. par. , II, 113. Parafią składały w r. 1580 Bobkowice, Chociszowice, Gębice, Krzekotowice, Krzyżanki, Pępowo, Siedlec, Wilkonice i Wilkoniczki, w pow. kościańskim, tudzież Czeluścin, Sroki, Zalesie Małe i Wielkie, w pow. pyzdrskim. Szkoła i szpital istniały tu 1610 r. W r. 1508 pisał się Ambroży z P. , kasztelan sieradzki, ssta malborski. P. było w ręku Mycielskich przed r. 1793 aż do nowszych czasów. Wyko pano tu różne popielnice. Podanie ludowe nie sie, że św. Jadwiga, odbywając pielgrzymkę z Trzebnicy do grobu św. Wojciecha w Gnie źnie, odpoczywała na wzgórzu, na którem wznosi się kościół; przechodząc zaś przez rzeczkę Dąbroźnę, wstąpiła na kamień, na którym wycisnęła się jej stopa. Wś ma 11 dm. i 108 mk. kat. Fol. z 3 dm. i 96 mk. należy do dóbr chociszewickich. E. Cal. Pępowo, niem. Pempau, 1648 Pempowo, do bra ryc. , pow. kartuski, st. p. , tel. i kol. , oraz par. kat. Żukowo, 3, 5 klm. odl, , par. ew. Przyjaźń, szkoła Lezno. W 1868 r. 179 mk, , 150 kat. , 29 ew. , 11 dm. , cegielnia, gorzelnia, 545, 61 ha roli or. i ogr. , 53, 6 łąk, 95, 76 past. , 25, 89 lasu, 12, 78 nieuż. , razem 733, 64 ha; czysty dochód z gruntu 4397 mrk. P. leży nad traktem leźnińskowejherowskim; jeszcze dziś znajdują się tu często skorupy popielnic. Za czasów krzyżackich należało P. do komturstwa gdańskiego, mianowicie do obwodu sulmińskiego i miało prawo polskie ob. Zeitschrift des Westpr. Gesch. Ver. VI, str. 132. Według taryfy z r. 1648, gdzie uchwalono pobór podwójny, płacił w Pempowie Henryk Heyna od 1 włóki osiad. , 10 fol i 2 ogr. 12 fl. 16 gr. ob. Roczn. Tow. Prz. Nauk w Poznaniu, 1871, str. 172. W wizyt. Rozdrażewskiego z r. 1583 czytamy, że wówczas P. dzieliło się na 3 działy curiae, dawniej było 3 gburów, którzy mesznego płacili od włóki po korcu pszenicy i po korcu owsa. Podówczas zaś płacono w ogóle tylko 3 kor. żyta i tyleż owsa str. 19; roku zaś 1711 żyta korcy 9, tyleż owsa ob. wizyt. Szaniawskiego, str. 140. Pęskowo, ob. Pęczków. Pęsławice 1. niem. Prenzlawitz, dokum. Panczlaw 1293, Panzlaw, Panczilsdorff, Pantzersdorff, Panzelndorff, Penslawice, Peclawice, Prenzlawice, wieś nad Pęsławką, pow. grudziądzki, st. p. i par. kat. Łasin, 6 kim. odl. , ew. Lisnowo, szkoła w miejscu; 464, 83 mr. obszaru. W 1868 r. 21 bod. , 8 dm. , 68 mk. kat. 2. P. , dobra szlach. , tamże. W 1868 r. 18 bud. , 10 dm. , 162 mk. , 102 kat. , 60 ew. , 354, 05 ha roli or. i ogr. , 32, 06 łąk, 27, 94 past. , 69, 73 boru, 5, 47 nieuż. , 1, 61 wody, razem 490 86 ha; czysty dochód z gruntu 7551 mrk 1885. Posiadał w 1885 r. Friese, od którego te dobra r. 1886 na subhaście nabyła za 292, 040 mrk pani Raabe z Grudziądza, Polka. P. istniały pewnie już przed przybyciem Krzyżaków ob. Kętrz. O ludn. pol, str. 29. W dok. znajdują się po raz pierwszy pod r. 1293 przy rozgraniczeniu Szczepanek. R, 1386 posiadał tutejsze dobra, zawierające 34 włók, Albrecht z Panczilsdorf, który był zobowiązany do jednej służby bez prawa wynagrodzenia. Według krzyżackich ksiąg szkodowych z r. 1414 poniosła tutejsza osada 1000 grzywien szkody, dwa gospodarstwa spalił nieprzyjaciel W 1445 r. posiadał dobra pęsławskie Jan Cegenberg h. Chomonto, podchorąży chełmiński i przywódzca związku jaszczurczego. Jego synowiec Jan, którego żona była Kuczborska z domu, sprzedał r. 1505 Janowi Sadlińskiemu swe dobra Orle, Pęsławice i Mędrzyce za 1700 grzywien. W 1603 r. posiadał P. Jan v. Lichtenheyn. W 1667 r. dzieliły się te dobra na dwie nierówne części jednę posiadał Kozicki, drugą Lipiński, a po nim Konopacki, trzecią, pustą po Ludwiku Dąbrowskim, Bogdański. Później zostały P. przyłączone do Mędrzyc i tworzyły razem z Bogdankami jeden klucz, który r. 1764 Kajetan v. Rautemberg Gruszyński sprzedał Ignacemu Pawłowskiemu za 110, 500 zł. prus. Przy okupacyi pruskiej należały te dobra do Ksawerego Pawłowskiego. Według pomiarów katastrowych z r. 1776 obejmowały P. 25 szlacheckich i 5 czynszowych włók, z których pierwsze przynosiły wedle taksy 352 tal. 65 gr. dochodu, drugie zaś 58 tal 4 gr. czynszu; gleba była średniej wartości Do dóbr tutejszych należał wówczas las, 2 karczmy, jurysdykcya, prawo łowów, warzenia piwa i gorzałki i rybołóstwo w Osie i Pęsławce. Przy regulacyi r. 1827 dostało siedmiu ówczesnych zagrodników 403 mr. 10 pr. kw. i kilkanaście morgów łąk i pastwisk na własność, inne pertynencye zostały przyłączone do Mędrzyc, Bogdanek i Widlic. Według topografii Goldbecka z r. 1789 liczyły wówczas dobra P. i wieś 20 dymów ob. Gesch. d. Graudeuzer Kreises von Froehlich, I, str. 241. Kś. Fr,

Pępowo