Płowe, rus. Polowe wś, pow. kamionecki, 28 klm. na płn. wschód od Kamionki Strumiłowej, 65 klm. na płn. zach. od sądu pow. , urz. poczt. i tel. w Radziechowie. Na płn, leży Suszno, na płn. wsch. Wólka Suszańska, na wsch. Józefów, na płd. Stanin, na płd. zach. Witków Nowy, na zach. Witków Stary. Wś leży w dorzeczu Wisły za pośrednictwem do pływów Bugu Białegostoku i Buszkowa. Bia łystok płynie wzdłuż granicy płn. wsch. i tworzy mały stawek; Buszków, lewoboczny dopływ Białegostoku, przepływa płd. zach. krawędź obszaru, ze Stanina do Witkowa Sta rego. Zabudowania wiejskie leżą na płn. , na lew. brzegu Białegostoku. W stronie płd. zach. na granicy Witkowa wznosi się wzgórze Wit ków do 237 mt. znak triang. Własn. więk. hr. Miera ma roli or. 440, łąk i ogr. 85, pastw. 18, lasu 165; wł. mn. roli or. 1017, łąk i ogr. 175, pastw. 28 mr. W r. 1880 by ło 92 domów z tego 3 na obsz. dwor. a 585 mk. z tego 39 na obsz. dwors. . Według wy znania było 57 rz. kat, , 500 gr. kat. , 21 izr. Języka polskiego używało 41, ruskiego 544. Par. rz. kat. w Radziechowie, gr. kat. w miej scu, dek. chołojowski, archidyec. lwowska. Do par. należy Wólka Śuszańska. We wsi jest cerkiew pod wezw. Zesłania Ducha św. i szko ła etat. jednoklasowa. Lu. Dz. Płowęź, niem. PlowenzerSee, rozległe jezioro, należące w części do grudziądzkiego, a w części do brodnickiego powiatu. Od niego mają swe miano dobra i wś tejże nazwy. Jeszcze przed r. 1255 otrzymał Teodoryk Gąsior Ganshorn od Krzyżaków 100 włók nad jeziorem płowęzkim na prawie chełm. i założył tam wś Tymawę Thiemau w pow. grudziądzkim. W 1289 r. zatwierdza bisk. pomezański Henryk dobra te dzieciom i potomkom Teodoryka, mianowicie Tylowi Gąsiorowi, oraz Ucie, wdowie po jego bracie Piotrze i jej dzieciom Janowi, Małgorzacie i Elżbiecie, dodając im jeszcze 10 wł. Gąsiorów spotykamy później w ziemi saskiej, gdzie wś Gąsiorowo Ganshorn od nich otrzymała nazwisko ob. Kętrz. O ludu pol. , str. 184. W 1285 r. nadaje bisk. pomezański Heidenryk Teodorykowi Śtang nowi dobra nad jez. płowęzkim od granic klasztoru mędrzyckiego Mandelkowen począwszy wzdłuż Osy na wschód str. 181. R. 1376 nadaje bisk. Mikołaj I połowę jez. płowęzkiego Jakubowi, Sciborowi i Witkowi Wicken; szósta ryba należy się zawsze biskupowi ob. tamże, str. 186 i Gesch. d. Bist. Pomesanien von Gramer, str. 98. Por. Łąkorz, Ks, Fr. Płowąż 1. niem. Gross Plowenz, dok. łowicki Plowenzo 1222, Plovis 1287, Plafoyza, Plafonse 1516, grosse Plowcze, Plowesze 1531, wś z kat. kośc. par. , pow. brodnicki, st. poczt. i par. ew. Lisnowo, st. tel. i kol. Ostrowite, ma 809, 35 mr. obszaru. W 1868 r. 22 bud. , 8 dm, , 84 mk. , 63 kat. , 21 ew. P. leży w samym klinie pow. , wsuwającym się między pow, lubawski i grudziądzki, ztąd wsie do tutejszej parafii przyłączone należą aż do trzech pow. brodnickiego, lubawskiego i grudziądzkiego. Na północ od wsi ciągnie się duże jez. płowęzkie. Tutejszy kościół pod w. św. Małgorzaty, został poświęcony r. 1820 po gruntownej reparacyi. Kolatorem był dawniej bisk. chełmiński, dziś kolejno biskup i rząd. Przy kościele istnieje szpital dla 3 ubogich. Bo parafii należą Płowęż, Płowężek, Nowawieś, Rywałdzik, Mirakowo, Ostrów, Mierzynek, Zacharka, Partęcin, Kowalki, Lisnowo, Scharnhorst i Karlshof. W 1867 r. liczono 731 komunikantów a 1117 dusz, zaś 1886 r. 1323 dusz. Tutejsza par. liczy się do dek. radzyńskiego. Za czasów krzyżackich należał P. do komturstwa radzyńskiego. W 1516 r. nabył tę wś bisk. chełmiński drogą zamiany. W inwentarzu bisk. chełmińskiego zr. 1733 czytamy co następuje Opisanie wsi Michał Jarocki, owczarz, ma chałupę w szacholec nowa, Szymon Jordański, wolny, ma chałupę w dyle starą. Karczma, izba w szachulec, gościniec w dyle stary. Jan Regelski, młynarz, za prawem wiecznym, daie żyta korcy 40, wieprzów dwóch karmi; staw jeden w nim. Jakub Cieśla wybudował sobie chałupę w szachulec dobrą y stodołkę w dyle; dani złotych 15, robocizny kosą, sierpem y grabiami dni 30 o swoiey strawie, tłoki o pańskiej strawie dni 3. Gnóy wozić, orać na jarzynę, oziminę, ugor dzień 1, powinien wywieść korcy 15. Michał Dannik ma budę bardzo złą, daie złotych 4. Jan Śnienski, dannik, ma chałupę starą, daie zł, 8. Jakub Kostecki, lemaństwo spalone, tylko stodółka w dyle. Wawrzyniec Witkowski, ratay, ma chałupę starą złą. Stanisław ma chałupę złą w słupy, daie zł. 4. Woyciech Słupski, dannik, ma chałupę dobrą, stodółka w słupy, nie bardzo dobra. Marcin Wierzbicki, szewc, ma chałupę pańską w szacholeo dach zły, przy niey druga izba, w którey Maciey Wierzbicki, ratay. Wysiewu żyta korcy 175. Pszenicy korcy 30. NB. Kalk z dołu wzięto do kościoła str. 32 33. 2. P. , dobra ryc, tamże, obejmują 533 ha roli or. i ogr. , 2617 łąk, 19, 67 pastw. , 14, 6 nieuż. , 115, 08 wody, razem 709, 35 ha; czysty dochód z gruntu 8523 mrk; wodny młyn, hodowla świń i owiec. W 1868 r. 19 bud. , 8 dm. , 137 mk. , 98 kat. , 39 ew. W dok. z 1336 r. jest wymieniony Jeschko de Plouyz, t. j. Jaśko z Płowęża; w 1376 i 1380 r. Jacob Witke i Stibur v. d. Plauoyze, t. j. Jakub, Witek i Ścibor z P. Jakub nazywa się r. 1399 Jakuszem. W 1414 występuje Witeram de magna Plafoz, t. j. Wytręba z P. Jon, t. j. Jan z P. , rycerz, dostaje r. 1346 wś Clomekow, t. j. Klimkowo

Płowe