nęły w przeciągu roku, dochodziły 600 rs. Handel miasta góruje nad jego produkcyą przemysłową a to dzięki wodnej komunikacyi. Corocznie przepływa około P. od 1, 500 do 2, 500 berlinek, z których znaczna część zatrzymuje się dla zabrania ładunku zboża, gromadzonego w miejscowych spichrzach. Niemało też zabierają berlinki i wełny. Towar spławny przywozowy stanowią żelazo, węgiel kamienny, nafta, sól i śledzie. Produkt spławny wywozowy stanowią buraki do pobliskiej cukrowni Duninów, gub. warszawska, niekiedy nawet parostatkami holowane oraz drzewo budulcowe i opałowe. Cały handel, tak zbożowy, prowadzony przez bankierskie firmy, i drobny, z wyłączeniem połowy handlów kolonialnych, prowadzą żydzi. Z rzemiosł w ich ręku głównie krawiectwo. Z zakładów fabrycznych istnieją w P. a dwie fabryki narzędzi rolniczych, z których jedna komandytowa, z inicyatywy i przy współudziale płockich ziemian założona pod firmą Nitkowski, Born et Com. Obrót roczny fabryki dochodzi 65, 000 rs. , robotników 43. Druga takaż fabryka M. Sarny, dorównywa produkcyą pierwszej; b fabryka wyrobów cementowych z prod. 6000 rs. , 4 robot. ; c fabryka krochmalu z pszenicy z prod. 9000 rs. ; d fabryka mydła i świec z prod. 15, 000 rs. , 4 robotn. e fabryka zapałek z obrotem do 16, 000 rs. , produkuje do 900, 000 paczek siarkowanych zapałek, robot. 26; f dystylarnia wódek, z obrotem do 40, 000 rs. , oraz kilka małych fabryk octu, midosytni i fabryka kafli. Na gruntach miejskich, w odległości 2 wiorst od miasta, w tak zw. Parowie, istnieje młyn parowy, w ruch puszczony w 1887 r. , oraz browar Piotra Szefera, z którego nie tylko miasto lecz i znaczna część gubernii zaopatruje się w dobre piwo. Ogół produkcyi wynosi przeszło 300, 000 wiader piwa oraz porteru, wartości 250, 000 rs. ; łącznie z administracyą zatrudnia browar 58 robot. , nadto obsługuje go 45 koni. Ze stowarzyszeń istnieją w P. ; straż ogniowa ochotnicza, resursa miejska założona 1878 r. członków J62 i towarzystwo wioślarskie od r. 1885 człon. 140, stowarzyszenie handlowe, Zgoda 112 człon. . Z zakładów naukowych gimnazyum męskie klasyczne 496 ucz. , z biblioteką pojezuicką i gabinetem fizycznym; gimn. żeńskie 223 ucz. ; 4klas. szkoła 150 ucz. ; 3klas. miejska 120 ucz. ; pryw. 6klas. żeńska 124 ucz. ; 4klas. żeńska 1 i 2 klas 1; elementarna 2kla8. 167 ucz. a przy niej niedzielnorzemieślnicza; seminaryum 120 alumnów. Wychodzi w P. pismo peryodyczne Korespondent Płocki, liczące 12 rok istnienia, wychodzące w 420 egz. 2 razy na tydzień; kalendarz będący poniekąd organem potrzeb i życia miasta i gubernii; istnieją też 3 księgarnie, 2 drukarnie, z których jedna rządowa drukująca urzędowy organ gubernialny, 1 litografia, 5 domów bankiersko handlowych 1ej gildyi; 3 hotele pierwszorzędne, 2 drugorzędne; 5 handli win i towarów kolonialnych, większych, 13 pomniejszych; 3 apteki, skład materyałów aptecznych, 2 cukiernie, 4 restauracye prócz hotelowych, 9 traktyerni i garkuchni, 1 gospoda chrzesciańska, 6 magazynów modnych, 1 jubilerski, 2 sklepy z wyrobami platerowanymi, 5 składów wyrobów żelaznych, 4 szkła i porcelany, 1 narzędzi optycznych, 3 składy futer, 3 składy sukna i kortu, 5 płótna hurtowych, 5 sklepów bławatnych znaczniejszych, 6 znaczniejszych dystrybucyi i składów cygar, 2 zakłady fotograficzne. Co do zajęć było w Płocku 13 lekarzy oprócz wojskowych, 13 adwokatów przysięgłych, 5 rejentów przy sądzie okręgowym i 2 przy kancelaryach sędziów pokoju, 3 inżynierów i budowniczych wszyscy w służbie rządowej, 8 geometrów, 3 aptekarzy, 21 felczerów, 9 akuszerek, 2 weterynarzy. W P. mieszczą się następujące władze, zarządy i instytucye rząd gubernialny, komisya do spraw włościańskich, rada gul. dobroczynności publicznej, urząd powiatowy, magistrat z kasą miejską i oszczędności, archiwum, policmajster, naczelnik straży ziemskiej. Władze niezależne od gubernatora są konsystorz generalny dyecezyi płockiej, sąd okręgowy, zjazd sędziów pokoju I okr. , I i II okręgi sędziów pokoju w P. , oddział banku państwa, izba skarbowa z kasą gubernialną, zarząd III okr. akcyzy w Mławie IV, podległy głównemu zarządowi na trzy gubernie w Łomży, zarząd komunikacyi 4tego dystansu rzeki Wisły, dyrekcya naukowa, kantor pocztowotelegraficzny kl. 3ej, dyrekcya szczegółowa to warz. kred. ziemskiego i dyrekcya to warz. kred. miasta Płocka, zatwierdzonego 16 paźdz. 1887 r. Z położoną na przeciwległym brzegu Wisły wielką wsią Radziwiem P. łączy most łyżwowy, mający 368 sążni długości i 8 1 2 szerokości, wybudowany w 1838 r. za sumę 434, 489 zł. 10 gr. Most składa 25 tafli wspartych na 38 łyżwach i 2 przyczółki; każda łyżwa trzyma 30 łokci długości i 9 szerokości; taryfa mostu należy do kl. Iej; rocznej dzierżawy 40, 000 rs. Historyą Płocka zajmował się specyalnie Winc. Hip. Gawarecki, który wydał, , Wiadomości o mieście Płocku, pomieszczone w Pismach historycznych Warszawa 1824 r. ; Groby królów polskich w Płocku Warszawa 1827; ; Przywileje, nadania i swobody przez królow polskich, ks. mazowieckich i bisk. płockich udzielone miastom województwa płockiego Warszawa 1828; ,, Pamiętnik historyczny płocki t. I, Warszawa 1828;

Płock