Pentyszki, wś, pow, władysławowski, gm. Syntowty, par. Gryszkabuda, odl. 23 w. od Władysławowa, ma 38 dm. , 290 mk. W 1827 r. było 27 dm. , 244 mk. ; wchodziła w skład dóbr rząd. Leśnictwo. Pentzken, ob. Pęcki. Penz niem. , dobra ryc. w Pomeranii, pow. Demnin. Penza, wś drob. szlachty nad rz. Narwią, pow. kolneński, gm. Rogienice, par. Piątnica. Posiada młyn wodny. W 1827 r. było tu 26 dm. , 171 mk. Penza, mto gubernialne przy ujściu rz. Penzy do Sury i przy dr. żel. morszańskosy zrańskiej, ma 42, 153 mk. w 1883 r. , 9 cerkwi paraf. , 3 cmentarnoe, 9 kaplic domowych, 2 monastery, kościół ewang. , seminaryum duchowne, gimnazyum z pensyonatem szlacheckim, 2 szkoły powiat. i 2 paraf. , ogród botaniczny ze szkołą ogrodniczą od 1820 r. ; wie le zakładów dobroczynnych, szpitali, ochron; teatr, bank, 3300 rzemieślników, 22 fabryk, ważniejsze sukna, skór, mydła i świec, z produkcyą roczną na 766, 000 rs. ; znaczny handel, przystań, 2 jarmarki w 7 tygodni po Wielkiejnocy i od 1 do 15 grudnia, targi wielkie; st. poczt. i dr. żel. Miasto jest porządnie zabudowane i dzieli się na stare i nowe, ozdobę którego stanowi, oprócz rozległych placów, otoczonych pięknemi pałacami i domami, wielka liczba ogrodów. St. dr. żel. P. znajduje się pomiędzy st. Ramzaj o 23 w. a Leonidówką o 22 w. , o 250 w. od Morszańska a 235 w. od Syzrani. Penza założoną została w 1666 r. jako twierdza przeciwko plemionom tatarskim. Za czasów Piotra W. należała do gub. kazańskiej; od 1780 r. mto głó wne namiestnictwa a od 1801 r. nowo utworzonej gub. penzeńskiej. Penzeński powiat ma na przestrzeni 2933, 5 w. kw. 111, 445 mk. , zajmujących się głównie rolnictwem. Powierzchnia stepowa, grunt urodzajny. Znaczniejsze rzeki Sura i Choper. Jeziora niewielkie lecz rybne, lasy zajmują 17 ogólnej przestrzeni. Znajduje się tu glina garncarska, ochra, kamień budowlany i piaskowiec. Pezeńska gubernia, jedna z płd. wschodnich gubernii rosyjskich, graniczy na płn. z gub. niżegorodzką, na płn. wschód z symbirską, na zachód z tambowską, na południe z saratowską i ma na przestrzeni 34, 216 w. kw. 1, 356, 571 mk. , w 1882 r. , przeważnie Wielkorossyan, dalej Mordwinów 113, 320, Tatarów 51, 700, Kałmuków. W 1879 było w gub. 375 żydów kalendarz Hurlanda z 1879 80. Powierzchnia w ogóle płaszczyzna, poprzerzynana niewysokiemi wzgórkami i zroszona rz. Surą lewym dopływem Wołgi i Mokszą dopływem Oki oraz wielką ilością pomniejszych rzek i strumieni. Grunt po większej części urodzajny czarnoziem, połowa powierzchni zajęta jest pod pola, 39 stanowią lasy przeważnie dębowe, 1 7 część łąki i past. Jezior jest 88, lecz nie wielkich; bagna znajdują się w jednym tylko powiecie krasnosłobodzkim. Skład geologiczny mało zbadany formacyi trzeciorzędnej eoceńskiej, najwięcej piaskowca, wapieni, rozmaite gliny, torf, rudy żelazne. Główne zajęcie ludności stanowi rolnictwo a obok tego przemysł wiejski, leśny i górniczy. W gubernii jest 975 zakładów przemysłowych, z produkcyą roczną 2, 647, 623 rs. Klimat, z powodu pochyłości powierzchni ku płn. wschd. i znacznej ilości lasów, jest dość ostry, ale w ogóle stały i zdrowy. Pod względem administracyjnym gubernia dzieli się na 10 powiatów penzeński, czembarski, horodyszeński, insarski, kereński, krasnosłobodzki, mokszański, narowczacki, niżniełomowski i sarański. W gubernii znajduje się 1845 osad, mianowicie 10 miast, 3 mta nadet. , 23 słobód, 570 siół, 127 przysiołków i 1043 wsi. W granicach dzisiejszej guberni mieszkały zdawna narody pochodzenia fińskiego Mordwa i Meszczera, które zawojowali Tatarzy w XIII w. Z upadkiem tychże w XVI w. miejscowość przeszła pod panowanie Rossyi. W 1708 r. , przy podziale państwa na gubernie, część przyłączono do gub. kazańskiej, drugą część do azowskiej, w 1780 ustanowiono namiestnictwo penzeńskie zniesione w 1789 r. , w końcu utworzono w 1801 r. gubernią. Penzig hammer Nieder i Ober, dwie wsie, pow. zgorzelickij par. Penczk. Ludność ewangelicka. Do 1815 r. należały do saskich Łużyc. Penzy, pow. mazowiecki, ob. Pęsy. Pepelnia, Pepla al. Piepielnia, rz. , dopływ Świsłoczy z prawego brzegu. Pepla podług karty Zanoniego, u Dług. Mthawa, dziś Mątawa, rz. w pow. świeckim. Peple, wś, pow. rossieński, par. kołtyniańska. Peplin 1. al. Pelplin, dok. Marienberg, Mons sanetae Mariae, NeuDoberan, Novum Dubran, Polplin, Polpnin, Poplin, Samboria, Sambursh, Peplyn, Poelplinum, dawniej wieś, od 1886 r. targowisko w pow. starogardzkim. Sławne niegdyś opactwo cystersów, dziś stolica biskupstwa chełmińskiego. Leży w malowniczej okolicy nad Wierzycą, w dolinie między wzgórzami; jest st. kol. wschodniej między Bydgoszczą a Tczewem odl. 20 kim. , ma urząd poczt. 2ej klasy, Z Walichnowami nad Wisłą jest P. połączony telefonem. Bite trakty rozchodzą się ztąd do Starogardu, do Tczewa oraz peplińskiego nadleśnictwa, do Morzeszczyna. oprócz biskupa przebywa tu kapituła składająca się z 10 kanoników, seminaryum duchowne o 4 kursach, obecnie zamknięto, bisk, progimnazyum liczące 12 nau Pentyszki Pentyszki Pentzken Penz Penza Penzig Penzy Pepla Peple Peplin