rzed wyborem nowego opata, rząd cesarski al eca zakonnikom, ażeby, z uwagi że klasztor posiada różne dobra na Szląsku, wybrano opata Niemca, zwłaszcza takiego, któryby dla J. C. Mości przyjemną był osobistością. W odpowiedzi na to wybrano Marka Łętowskiego. Odtąd mieszają się rządy cesarskie, a później brandenburskopruskie do każdego wyboru; potwierdzają wprawdzie obranych opatów, żądają atoli od nich przysięgi homagialnej. W 1630 r. najeżdża oddział Brandenburczyków położone w Polsce dobra klasztorne i uprowadza mnóstwo bydła prawem odwetu za nadużycia Kozaków, którzy furażowali w Żyrsku, Templowie, Długopolu i Boryszynie, wsiach należących do komandoryi łagowskiej. W 1633 r. zgorzał klasztor i kościół klasztorny. W 1646 r. opat Ruszkowski wydobywa z sekwestry szwedzkiej dobra klasztorne, położone w pow. świebodzińskim. W 1650 r. zachodzą spory z miastem Landsbergiem nad Wartą o 12 funtów pieprzu, których corocznie na dzień św Marcina miasto dostarczało klasztorowi. W 1722 rrząd cesarskoniemiecki występuje z żądaniem, ażeby na przemian raz Niemca, drugi raz Polaka wynoszono na opactwo; mnichy niemieccy zamierzają wynieść się z P. i nowy założyć klasztor w posiadłościach klasztornych leżących na Szląsku, które rząd niemiecki obłożył sekwestrą i trzymał do r. 1736. W 1740 r. włóczący się w dzierżawach polskich werbownicy brandenburscy upatrzyli sobie sołtysa wyszanowskiego, odznaczającego się wzrostem olbrzymim; dla złowienia go przybyli do Wyszanowa i wpadli nocą do domu jego i pochwycili go, dopuściwszy się okrucieństw, które sprowadziły śmierć żony świeżo po połogu będącej. Prawem odwetu kazał opat Górczyński napaść na jadących do Brojec kupców cylichowskich i z ich grona przytrzymać dwóch w klasztorze, dopóki król pruski nie zwróci sołtysa wyszanowskiego. Król pruski wyprawił silny oddział wojska, przeszło 400 ludzi liczący, z rozkazem oswobodzenia więzionych w klasztorze kupców. Żołnierstwo wpadło do klasztoru, sponiewierało mnichów, pokradło różne kosztowności i poniszczyło, czego zabrać z sobą nie mogło. Wieść o tem zdarzeniu i o naruszeniu granicy rozeszła się po całej Europie i zajmowała przez pewien czas wszystkie dwory. Odnośną relacyą zamieścił ks. W. Chotkowski w swem dziełku o Rozszerzaniu protestantyzmu; istnieje też druga Prawdziwa, rzetelna i dowo dna relacya o gwałtownym najeździe i zrabowaniu opactwa klasztoru Paradyskiego przez ludzi Brandenburskich, popełnionym dnia 21 marca 1740. W 1796 r. zabiera rzad pruski dobra klasztorne, położone w i zw. Prusach południowych, a w r. 1810 drugą część tych dóbr, na Szląsku. Ukaz królewski z dnia 31 marca 1833 zniósł wszystkie klasztory w w. ks. poznańskiem. W dniu 1 stycznia 1834 r. zamknięto z wszelkiemi urzędowemi formalnościami klasztor paradyski. Niektóre obrazy rozdzielono między inne kościoły a sprzęty klasztorne sprzedano drogą licytacyi. W 1836 r. założono w P. seminaryum nauczycielskie. W 1837 r. upominają się bezskutecznie Skrzetuscy, jako spadkobiercy po założycielu klasztoru paradyskiego, o zabrane przez rząd dobra klasztorne; to samo uczynili, z tym samym skutkiem, w 1850 do 1860 r. Broniszowie, osiedli w pow. wrzesińskim. W 1888 r. odbyła się w P. uroczystość 50letniego istnienia seminaryum nauczycielskiego. Poczet opatów paradyskich tworzą Menszo, r. 1236 Henryki, r. 1245 Wilhelm I, r. 1247 Michał I, r. 1256 Henryk II, r. 1274 Ulryk, r. 1290 Sigelbert, r. 1301 Adalbert, r. 1302 Jakub I, r. 1305 Herman I, r. 1307 Henryk III, r. 1329 Herman II, r. 1338 Piotr I, r. 1340 Arnulf, r. 1360 Jan I, r. 1363 Andrzej I, r. 1385 Mikołaj I, r. 1390 Piotr II, r. 1401 Jan II, r. 1406 Henryk I, r. 1408 Andrzej II, r. 1413 Henryk V, r. 1415 Andrzej III, r. 1424 Jakub II, r. 1435 Jan III, r. 1447 Mikołaj II, r. 1449 Jan I, r. 1450 Henryk VI, po r. 1454 Jakub III, przed r. 1458 Mikołaj III, r. 1458 Jan V, r. 1470 Piotr III, r. 1510 Grzegorz, r. 1517 Andrzej IV, r. 1518 Michał II, r. 1537 Mateusz, r. 1558 Stanisław Wierzbiński, r. 1592 Peregryn Kurski, r. 1600 Stanisław Romiszewski, r. 1611 Daniel Domaracki, r. 1617 Marek Łętowski, r. 1630 Tobiasz Małachowski, r. 1630 Jan Miłaszewski koadjutor, r. 1640 Paweł Gosławski, r. 1646 Mikołaj z Roksic Ruszkowski, r. 1651 Jan z Leszna Leszczyński, r. 1656 Stefan Wierzbowski, r. 1663 Mikołaj Wierzbowski, r. 1664 Zygmunt Czyżowski, r. 1666 Kazimierz Szczuka, r. 1699 PawełBeniard Sapieha, przed r. 1718 Franciszek Mikołaj Zaleski, r. 1718 Piotr z Czekarzewic Tarło, r. 1722 Józef Górczyński, r. 1742 Andrzej Stanisław Załuski, r. 1746 Władysław Aleksander Łubieński, r. 1767 Jan Gabryel Podoski i od r. 1777 do 1812 Tomasz d Antici. Zakonników było w klasztorze, od początku do końca, przeszło 946, a opatów, wyjąwszy pierwszego wątpliwego, 57. Przy schyłku zeszłego stulecia należały do dóbr klasztornych w granicach w. ks. poznańskiego Chodziszewo Chociszewo, Dranica Szyndelmłyn, Kaława, Koźmin Koźminek, Lutolek Mokry, Paradyż, Stary Dwór, Wysoka i Wyszanów. Róźnemi czasy i w różnych dzielnicach posiadał klasztor Bobolewicko 1257, Bukówiec 1301, Chodziszewo 1793, Cholmen 1250, Chorzemin 1250, Chrząstów 1230, młyn na

Paradyż