239 do 242 mr. ; jedna grupa dawno zwie się Na pożarach, druga Na błocie. Przysiółek Anielówka leży w płn. zach. stronie, blisko granicy Humnisk, Osadę tę założyli Aniela i Karol Hubiccy na karczunkach leśnych a zaludnili przybyszami po większej części z Czech przybyłymi. Własn. wiek. ma roli or. 512, łąk i ogr. 177, pastw. 76, lasu 662 mr. ; wł. mn. roli or. 1267, łąk i ogr. 1305, pastw. 195 mr. Grunta orne czarnoziemne i gliniaste. Gospodarstwo rolne trzypolowe. Sadownictwo zaniedbane; niektórzy gospodarze mają małe sady śliwowe. W 1880 r. było 1731 mk. w gminie a miauowicie 1534 w O. a 197 w Anielówce, 57 na obsz. dwor. , w tej liczbie w o. 153 rzym. kat, 1367 gr. kat. , 71 wyzn. mojżesz. , a w Anielówce 163 rzym. kat. a niemieckiej narodowości, 10 gr. kat. , 24 wyzn. mojż. Par. rzym. kat. w Olesku, gr. kat. w miejscu, dek. oleski, archidyec, lwowska. We wsi jest cerkiew murowana pod wezw. Podwyższenia św. Krzyża i szkoła etat. jednoklasowa, istniejąca od r. 1841, z językiem wykładowym ruskim, do której w r. 1884 uczęszczało 138 dzieci na 241 obowiązanych. W ogrodzie szkolnym, zajmującym 75 akr. powierzchni, znajduje się szkółka drzew owocowych. Mieszkańcy zajmują się prawie wyłącznie rolnictwem, niektórzy tylko w czasie wolnym od zajęć gospodarskich mularstwem, ciesiołką, szewctwem, stolarstwem. Z opodatkowanych rzemieślników jest we wsi rzeźbiarz, kowal, mosiężnik, stolarz i szewc. W O. jest pole zwane Krymką. Leży ono na płd. ode dworu. W miejscu tem koczowali podobno niegdyś Tatarzy krymscy i ztąd pochodzi nazwa. Pod lipami na wsch. , gdzie stoi figura obozował oddział jazdy, spieszącej na pomoc Kościuszce rkp. Oss. 2389, str. 18. Lu. Dz. Ożygowce, ob. Ożohowce. Ożyki, wś, pow. wilejski, w 1 okr. pol. , gm. Radoszkowice, okr. wiejski Bachmetówka, o 10 w. od gminy a 48 w. od Wilejki, przy b. dr. poczt, z mka Ilii do mka Radoszkowicz, ma 3 dm. , 23 mk. 10 dusz rewiz. ; należy do dóbr Dowborowo, Herberskich. Ożynniki, bagniste uroczysko leśne na połud. zachd. krańcu pow. mozyrskiego, na płn. od wsi StareSioło, w gm. bierozowskiej. Przez moczary te płynie struga w kierunku od płn. na płd. , na milę długa i kończy się jeziorem przy uroczysku Torkło. Miejscowość dzika, odludna, nizinna. A. Jel. Ożyszki 1. zaśc. szl. nad rzką Spojsznią, pow. trocki, w 1 okr. pol. , o 30 w. od Trok, 1 dm. , 12, mk. katol. 2. O. , dobra, pow. wileński, w 3 okr. pol, gm. i okr. wiejski Podbrzeź, własność Jasieńskich. Porów. także Orzyszki. Ożytany, po żm. Ażutienaj, ludna wś rząd. nad strumieniem Ożytką, pow. kowieński, par. Kroki, o 84 w. od Kowna. W 1859 r. było tu 31 dm. i 370 mk. Ożytka al. Ożata, rzeczka w pow. kowieńskim, prawy dopływ Szuszwy, pr. dopł. Niewiaży. Oliwa, niem. Oliva, pow. gdański, były klasztor i bogate opactwo cystersów, dziś targowisko ze st. poczt, tel. , kol. , 8 klm. na półn. zach. od Gdańska, w malowniczem położeniu nad rzką Strzyżą i u stóp znacznej góry, po niem. Karlsberg zwanej, pół mili od Bałtyku. W 1885 r. było tu 3840 mk W 1868 r. liczono 2067 mk. , 1442 kat. , 606 ew. , 10 menonitów, 2 dyssydentów, 7 żydów, 187 dm. Obszar obejmuje 484, 728 mr. Tak katolicy jako i ewangielicy posiadają swe kościoły i szkoły. W skład tutejszej gminy wchodzą, prócz wsi Oliwy, nadleśn. Oliwa, os. Ernstthal, Friedensschluss, hamernia Guenthershof, os. Ludolphine, Muehleńhof, Olivabaum, Polanki, Prochownia, Schwabenthal, Strauchmuehle. W osadach tych znajdowało się w 1879 r. 7 młynów o 19 gankach, 1 tartak i 3 hamernie. Co rok odbywają się w Oliwie 4 jarmarki. Tutejsza paraf, katol. , należąca do nowo utworzonego dekanatu gdańskiego, obejmowała w 1885 r. 8858 dusz. Przy kościele, którego patronem jest rząd, istnieje bractwo trzeźwości od 1858 r. Oprócz tego jest tu szpital dla 8 ubogich, fundowany w 1852 r. W Sobótce jest kaplica, a w Polankach druga. Do parafii tutejszej są przyłączone Oliwa, Polanki, Schwabenthał, Strzyż, Gletkowo, Brentowo, Freudenthal, Owczarnia, Conradshammer. Zaspa, Schellmuehle, Studzienka, Wrzeszcz niem. Langfuhr, Nowy Szotland, Sobótka al. Zoppot, Renbark al. Rynarzewo, Wysoka, Karlikowo, Gręzowo, Siemirowo i Muehlenhof. Kościołem paraf, jest dziś dawniejszy klasztor, przedtem był nim kościół św. Jakuba, który r. 1834 został wydany protestantom. Ani fundator klasztoru oliwskiego, ani rok założenia nie jest dokładnie znany. Według tradycyi klasztornej założył Oliwę Subislaw I Stary, książę pomorski, który przyjąwszy wiarę chrześciańską, r. 1170 sprowadził tu cystersów z klasztoru w Kolbaceu pod Pyrzycami na zach. Pomorzu. ,, Volo notum esse, czytamy w kronice klasztornej ob. Script, rer. Pruss. , V, 595, quod primus monasterii Olivensis fundator creditur faisse Subislaus dux, cujus memoria non bene potest baberi. Dla tego drudzy uważają Sambora I, syna Su Ożygowce Ożygowce Ożyki Ożynniki Ożyszki Ożytany Ożytka Oliwa