wacemu Wiśniowieckiemu, wwodzie wileń skiemu i hetm. w, litew. , z Katarzyną Dolską żonatemu, który je między córki swe rozdzie lił, Elżbieta hr. Zamoyska, wwdzina smoleń ska, otrzymała Wiśniowiec i inne dobra, An na zaś Ogińska, wwodzina trocka, odziedziczy ła wiele innych dóbr. Jak Czarny Ostrów, Dąbrowicę, O. , Białozorkę, Komarno i inne. Po Elżbiecie Zamoyskiej odziedziczyła Wiśniowiec córka jej Katarzyna, żona Jana Wandalina Mniszcha, podkomorzego lit. Dzieci Józe fa i Anny Ogińskich działem d. 4 kwietnia 1750 r. w Wiśniowou sporządzonym podzielili pomiędzy siebie fortunę rodziców, przyczem najmłodszej z ich córek Teresie Wielhorskiej, kuchmistrzyni w. lit. , dostały się dobra ożehowieckie. Wkrótce potem w 1762 r. Michał Wielhorski sprzedał O. Ignacemu z Czertnic Centnerowi, ostatniemu wwodzie bełzkiemu, ten zaś we dwa lata potem 1764 r. zbył je, już znacznie zmniejszone i składające się tyl ko z mka O. i wsi Toków, Bendery, Sobolówki, Łąk, Poczapiniec, Nowej Grobli i Jachnowiec, Janowi Antoniemu hr. na Dolsku Czarneckiemu, chorążemu w. lit. , który rezy dował w zamku ożohowieckim, dziś do Galicyi wraz z Tokami odciętym. Dziś O. należy do jego wnuka po córce hr. Jana Małyńskiego. o kościele ożohowskim podaje następujące szczegóły wizyta generalna ks. Ant. Erazma Wołłowicza, biskupa łuckiego w 1761 r. Ko ściół parochialny z dawnych lat fundowany, co się pokazuje z testamentu Samuela Grzy bowskiego z 1658 r. , następnie wraz z miastem zniszczony zupełnie. Potem drugi kościół fun dowany przez Michała Serwacego ks. Wiśniowieckiego w 1722 r. , przerobiony z baszty zamkowej. Przed erekcyą, kapłani ritus graeoi nabożeństwo swoje tu odprawiali, poczem oiź kapłani do miasta przeniesieni, zabrali wszystkie apparenoye swoje, nawet i dzwon wielki. W 1746 r. kościół ten na formę nale żytą restaurowany, przyczem znaleziono ciało osoby męskiej, sędziwej, z brodą, ze wszystkiem nienaruszoną, strój takowy mającą czapka sobola na głowie, szuba z bławatnej materyi jedwabnej staroświeckiej, teraz nioznajdających się, cała sobolami podszyta; żupan z tejże materyi, na ręku manelki zło te i pierścień na palcu, które J. O. Ks. do skarbcu swego pobrał, a w rekompensie kie lichami, monstrancyą kościół opatrzył Trumna była dwoista, we środku smołą z kła kami wylepiona Ciało w inszą zrobioną trumnę włożone i do grobu kościelnego zaniesione, które ciało dotąd w całości zostaje, suknie tylko butwieją. .. Z drugiej strony podobne miejsce pierwszemu znalezione, w któ rem znać że było ciało pochowane, ale trumna i kości w proch się obróciły. Ten kościół jest murowany, pod jedną kopułą, gontami pobity, wchód po schodach. W kościele obraz cudowny Pana Jezusa Ukrzyżowanego, na płótnie malowany, wielkimi cudami słynący, pochodzi z domu Raciborowskich z Awratyna, przywieziony za posesyi kapłanów ruskich. Kościół stoi nad Zbruczą. O O. znajdują się wzmianki w dok. ogłoszonych w Pamiat. Kij. Arch. Kom. , t. III, cz. 3 203; t. IV, cz. 2 226; oraz w Kronikach Grabianki str. 101 i t. z. Samowidca str. 25, 231. Ożomla, rzeczka, bierze początek w zach, części wsi Mużyłowic, w pow. jaworowskim, z moczarków pod lasem Krasnym Zapustem 272 m. i wkrótce dostaje się na obszar wsi Ożomli; płynie na płn. zach. przez moczarowate łąki tejże wsi, następnie wsi Rogoźna, gdzie koło osady Dymidowa przepływa sta wek, dziś spuszczony, ztąd podąża w tym sa mym kierunku przez obszar wsi Brudna i Lu bienia, wreszcie opłynąwsay Morańce od płn. wsch. , wśród podmokłych łąk, na granicy Moraniec z Krakowcem, wpada tuż obok po toku Szkła do stawu krakowieckiego. Dłu gość biegu wynosi 22 klm. Spad wód tego potoku wskazują następujące liczby 260 mt. źródło, 250 mt. mostek na drożynie z Ożomli do leśniczówki Koblowa, 233 mt. stawek Dymidowski, 210 mt. ujście. Nurt powol ny, dno namuiiste. Od Porudna zowie się ten potok także Szczanem. Zabiera po drodze kilka pomniejszych strug, między niemi pot. Zwie rzyniec od lewego brzegu. Br. G. Ożomla i Schomlau al. Schumlau, wś, pow. jaworowski, 11 klm. na płd. od sądu powiat. i urz. poczt, w Jaworowie. Na zach. leży Rogoźno, na płn. i płn. wsch. Przyłbice, na wsch. Mużyłowice, na płd. wsch. Nowosiółki, na płd. zach. Bortiatyn pow. mosciski. Wieś leży w dorzeczu Wisły. Wody z płd. strony obszaru zabiera pot. Orysko, dopływ Wiszni, powstający w środku wsi, a płynący na płd, i zasilony w obrębie wsi od praw. brzegu pot. Szerokim. Wody z płn. strony obszaru zabiera pot. Ożomla, dopływ Szkła, płynący od wsch. na zach. a zasilony na granicy płn. zach. pot. Zwierzyńcem. Zabudowania wiejskie leżą w środku obszaru 203 do 300 mt, , tuż na zach. od nich zabudowania niemieckiej kolonii Schomlau al. Schumlau. Odrębne części wsi zowią się Dębnik al. Dembniaki, Dubniaki, grupa domów na lew. brzegu Oryska, Koniec, Poszczyny, Rynek. Na płd. zach. leży las Dębniaki, na płn. od niego las Szeroki, na płn. zach. las Zwierzyniec, a na płn. od. niego Szepielówka al. Czepielówka z leśniczówką tejże nazwy, zaś na płn. wsch. las Wysoki. Własn. wiek. ma roli or. 15, łąk i ogr. 37, past. 3, lasu 2361 mr. ; własn. mn. roli or. 1576, łąk i ogr. 575, past. 278, lasu 82 mr.

Ożomla

Ożomla