sstwo. Na mocy dekretu sądów asesorskich, między sstą a mieszczanami zapadłego, instrumentowanie wybranych tak wójtów, jak burmistrzów należało do ssty. Jakoż widziemy, że ssta Stecki instrumentuje w 1788 r. na urząd burmistrza Niczypora ZelizkoPiechow skiego; na urząd land wójta Sebastyana Aleksandrowicza, a w 1789 r. na tenże urząd Josipa Czyczyrkę. W 1788 r. zawarli mieszczanie ugodę z żydami, pozwalają im handlować wszelkiemi towarami i trudnić się rzemioslami, a to celem otrzymania przyzwoitej ozdoby miasta; zobowiązali się niepociągac ich do naprawy grobli i mostów na Noryni; w czasie zaś przechodów lub stanowisk wojskowych do równych wydatków przykładać się mają, prócz furażu zboża do odległego miejsca; dozwalają im place kupować i t. p. , a natomiast żydzi zobowiązują się rocznie po 300 zł. dawac do kasy miejskiej dwoma ratami Baliński i Lipiński Star. Polska. W tym czasie istniała tu cerkiew św. Mikołaja. Jezuici, jak o tem wyżej było, trzymali tu szkoły niższe. Roku 1689 ks. Hieronim Ejtmin był rektorem szkół i rządził rezydencyą przez lat 6 umarł w Zamościu 1707 r. . W 1710 r. był rektorem kolegium i superyorem rezydencyi ks. Ignacy Kompalski. Ks. Stanisław Kijanowski słynął z kaznodziejskiej wymowy. Ks. Michał Kijowski był ministrem rezydencyi. Ks. Zakusiło, z bojarów owruckich, profess czterech ślubów, uczył teologii moralnej um. 14 stycznia 1726 r. . Po zniesieniu zgromadzenia jezuitów komisya edukacyjna ustanowiła w O. szkoły podwydziałowe; oddawszy je pod zarząd akademii krakowskiej. Pierwszym z wizytarów komisyi edukacyjnej, który zwiedził te szkoły, był ks. Hołowczyc. Szkoły te w zakącie kraju położone, otoczone drobną szlachtą, która mało po polsku umiała, stały się bardzo użytecznemi od r, 1780. Było przy nich małe muzeum narzędzi matematycznych i szczupła biblioteka po jezuitach. Uczniów było 150. Następnie szkoły te przeszły pod stor ks. bazylianów. W 1789 r. wizytował te szkoły ks. Michał Sobolewski, kanonik kijow. katedr. Uczniów było wówczsa 192. Prefektem był ks. Klement Wesołowski. Nauczycielami klassy 1ej; ks. Anatazy Małecki; matematyki ks. Klement Wesołowski, prefekt; fizyki ks. Anatoli Sadowski; wymowy i prawa ks. Hilary Lelawski ob. Kijewskaja starina, 1882, t. II, str. 479. O klasztorze ks. dominikanów wyżej była mowa. Dodamy to, że po zniszczeniu przez Kozaków tak kościoła jak i klasztoru dominikanów, te zostały na nowo przez obywateli wdztwa kijow, na placach ich dziedzicznych wzniesione, a w 1740 r. ciż obywatele przez swych posłów na sejmie domawiali się o konfirmacyą funduszów i należytości tychże dominikanów Instrukcya woj. kijow. na sejm 1740. W 1723 r. Stanisław Wentury Hański, chor. żytom. , zapisał był im 15, 000 zł. na Jackiewiczach, niemniej i Bonawentura Hański 10000 zł. przekazał. W podziemiach kościoła dominikańskiego spoczywały zwłoki Aleksandra Jakuba Kańskiego i żony jego Teofili z Niemiryczów; Maryanny z Hulewiczów Kańskiej; Pawszynej z Rybińskich, głośnej z życia świątobliwego, zmarłej w 1738 r. ; Stanisława Niemirycza, miecznika żytom. , osobliwego dobrodzieja dominikanów, 1744 r. ; Stępkowskiej z Zabokrzyckich, kasztelanowej bract. , 1747; Bonawentury Kańskiego. W 1752 r. dominikanom owr. szlachta kijowska wyznaczyła 1000 zł. na reparacyą kościoła Laudum. Ks. Wawrzyniec Owłoczymski z misyonarzami towarzyszami, z rozkazu Stolicy Apostolskiej misyą w O. sprawował z wielką korzyścią Chodykiewicz De rebus gestis etc, II, str. 648. Kościół dominikański był parafialnym. W 1768 r. w parafii rachowano 54 wiosek. Dekanat owr. utworzono w 1777 r. Za rządów ssty Steckiego skończył się nareszcie wiekowy zatarg pomiędzy starostami owr, a zostającymi pod zarzutem nieszlachectwa owruckimi bojarami. Na wniosek Jana Chojockiego, posła kijowskiego, dopraszającego się na sejmie czteroletnim r. 1791 o sprawiedliwość dla onychże bojarów ob. Gazeta Warsz. , 51, d. 21 czerwca, sejm, liczący się z okolicznościami, zajął się pilnie tą sprawą, i w tym celu wyznaczona przezeń komisya, położyła koniec uporczywemu sporowi. Bojarowie owruccy faktycznie za szlachtę uznani zostali. Szczegóły tego sporu, toczącego się tyle lat zawzięcie, znajdują się w następujących źródłach 1 Przywileje, dekreta asesorskie i inne tranzakcye z metryk koronnych do interesu ze szlachtą owrucką wyjęte, rkpsm znajdujący się w archiwum domu Steckich w Romanowie; 2 Wywód sprawy ur. Steckiego, ssty owruckiego, z bojarami owruckimi, w Warszawie u Dufoura; 3 Archiw Jugozapadnoj Rossii, Akty o proischożdenii szlacheckich rodow w Jugozapad noj Rossii, ze wstępem prof. Włodz. Antonowicza. 4 Z przeszłości Polesia Kijowskiego, opowiadanie hist. przez Dr Antoniego J. Po rozbiorze Rzpltej O. został w 1796 r. wyniesiony na stopień miasta powiatowego gub. wołyńskiej. W 1831 r. powstanie w Owruckiem uorganizował Hołowiński, marszałek owrucki. Rozbite ono zostało przez pułkownika Sewastianowa pod Waśkowiczami. Hołowiński dostał się do niewoli. Szkoły utrzymywano przez zgromadzenie bazylianów, i należące do okręgu naukowego wileńskiego, po 1831 r. zostały zamknięte. Skasowani zostali również i bazylianie oraz dominikanie. Parafia kat. o

Owrucz