wnik śmiały; jednakże rzadki gość w O. , bo jako sługa pograniczny, wciąż czuwał u wrót kraju. W 1567 r. zaopatrzono aż z Wilna tutejszy zamek w materyały amunicyjne Malinowski Prace Łaskiego, str. 268. W 1569 r. unja lubelska wcieliła O. do Korony i odtąd też, na mocy przywileju inkorporacyjnego, miasto to zostało siedliskiem ziemstwa i grodu; napełniło się też nowem życiem, urozmaiconem licznie zjeżdżającą się szlachtą na roczki i sejmiki powiatowe. Ssta owrucki został grodowym. Rewizorowie, wysłani dla obejrzenia i rewidowania starostw na Ukrainie kijow. w 1570 r. , powiadają, iż zamek owrucki leży na górze sypanej niedaleko rz. Noryni, w miejscu niebezpiecznym, bo go wszędy góry z rowami Wielkiemi obeszły. W zamku 3 baszty, 1 brama, 36 horodzien, 1 cerkiew, 9 dworów kniażkich, pańskich i ziemiańskich. 1 puszkarnia. Miasto przy zamku po górach osiadło; ostrogiem otoczone, dosyć niemocne i w miejscu niedobrem. Przychód zamkowy wynosi pieniędzy gotowych z karczem i myta 400 kóp. Pole jest przed zamkiem puste, z którego przedtem dawano 20 kóp lit. , kiedy je orano. Młyn na rz. Noryni. Poddani JKM Owruccy rządzeni są według dawnej ustawy w wody kijow. ; przy której rewizorowie ich zostawili. Według tej ustawy bojarowie zamkowi, popowscy poddani i mieszczanie byli pod przysądem zamkowym; każdy z nich swą wieżę i horodnię, według dawnego zwyczaju, poprawiać był winien. Oprócz togo rewizorowie postanowili od siebie 1 aby pp. szlachta, którzy mają swoje poddane w mieście, gdzieby się trafiło p. sście posłać za poddanym Króla JM o uczynienie sprawiedliwości, aby nie dalej jedno do 3go dnia, nieodwłocznie sprawiedliwość z poddanych swoich uczynili; 2 co się dotyczy Haczy i sypania grobli, ci wszyscy, którzy są w regestrze mianowani, wedle pierwszego postanowienia p. wwdy kijow. , będą powinni robić i poprawować. A p. ssta nie ma ich do innych niezwykłych robót przymuszać, także i podstarości w niebytności pana starościnej. 3 Straż do wrót zamkowych, wedle starodawnej powinności, dawać mają, oprócz tych, którzy przed rewizorami listy króla JM pokładali, że są wyzwoleni od takowej powinności; przeciw którym listom i wyswobodzeniu p. ssta drugie listy tymże rewizorom pokazował, co rewizorowie obaczywszy, do dalszej nauki króla JM odesłali, aby przez 12 niedziel starali się o potwierdzenie togo swego wyzwolenia u króla JM; gdyby nieotrzymali, to ooby przez te 12 niedziel zamieszkali, mieli nagradzać. 4 Ostróg około miasta, wedle starodawnego zwyczaju, mają robić i poprawować, ktobykolwiek temu dosyć czynić niechciał zamkowi, ma do tego przymuszać. 5 W tymże ostrogu baszty, forty mają być dobrze zbudowane, do tych aby były zamki, a u bram ustawiona straż. 6 Zdało się rewizorom za rzecz pożyteczną, aby most, upatrzywszy miejsce, wyżej haczy zbudowan był; a co się tknie mostowego, to król JM, jako wielkie będzie, na ludzie postronne, raczy postanowić. 7 Rewizorowie też dla lepszego porządku w mieście obrali wójta i k niemu dwóch przysiężników. 8 Urząd zamkowy niema sądzić żadnego miejskiego człowieka bez wójta i przysiężników, a przysądu ma iść 3 gr. na tego wójta. 9 Jarmarki i targi, których dni czasów bywać mają król JM listy swymi na proźbę mieszczan oznaczyć będzie raczył. 10 Co się tknie żywności wszelakich, aby żaden nieśmiał na drogach przejmować, ani w domu tajemnie kupować. A żaden niema w dom towarów na przekup kupować; także i żywności aż 3 dnia, gdy się insi mieszczanie nakupią, pod winą dwóch kóp lit. , która na urząd zamkowy przypada. 11 Rewizorowie zamkowi owruckiego nie mogli obmyślić żadnego poratowania, ani budowania, gdyż król JM raczył obwarować konstytucyami i przywilejami, któremi się pp. szlachta bronią i szczycą od budowania i poprawy zamku, który opatrzenia prędkiego potrzebuje i poprawienia. Kończą nareszcie ciż rewizorowie to swoje postanowienie temi słowy We wszystkich tych sstwach JKM przy rewidowaniu wołać woźnym rozkazywalim, aby każdy przywilej a swe, którekolwiek mają z łaski przodków JKM, tudzież i samej osoby JKM, przed nami okazowali. A to z tej przyczyny, iż przy tych zamkach ukrainnych było dosyć takich ziemian i szlachty, którzy okrom ziemskiej służby, zawsze przy sście powinni byli przeciw nieprzyjacielowi wyjeżdżać, i inno posługi zamkowi czynić, którzy teraz przy innej starożytnej szlachcie, za tym przywilejem za Unią danym, chcąc uledz, i równie z niemi służyć, tych posług zwykłych nie czynią, i owszem się być wolnymi powiadają. Nadto więc i siła gruntów króla JM, których na przywilejach nie mają, zabrali, i onych używają Rewizya zamku owruckiego z 1570 r, w zbiorze piszącego. Filon Kmita, w wda smoleński, ssta orszański i owrucki, umarł w 1587 r. ob. Józef Wolff Senatorowie i dygu. , str. 52; po nim został ssta owruckim Abraham Myszka Warkowski. Pod 1600 r. spotykamy w aktach wzmiankę o dwóch monasterach w O. Zaruczajskim Preczysteńskim i SpaskoWasilewskim. Zaruczajski monaster trzymał początkowo Pawsza, potem Abraham Myszka Warkowski, ssta owr. , i z jego ręki zawiadowcą tegoż monastera był Floryan Tchórzewski, ale w 1600 r. woźny, na mocy przywileju królewskiego, wprowadził we wła

Owrucz