wsch. brzegu Seretu, który tu skręca ku płn. a potem wielkiem kolanem ku płd. , tworząc rozległy półwysep, mający około 1 klm. dłu gości a w najwęższem miejscu u płd. kończyny około 1 2 klm. szerokości. Położenie to da ło początek nazwie. O. leży o 4 klm. na płd. od Tarnopola, gdzie są wszystkie urzędy oraz st. kol. żel. Karola Ludwika, st. poczt. i tel. Dwór leży na zach. brzegu Seretu, na wąskim półwyspie. Na płn. zach. ode wsi i dworu za Seretem leży las zwany również Ostrów a w nim stoi znak triang. 191, 9 mt. . Granice na wsch. Kipiaczka i Zaścianka, płd. Myszkowice i Łuka Wielka, na zach. Buczniów i Draganówka, na płn. Berezowica Wielka i Petry ków. Obszar dwor. 1380, włośc. 2184 mr. W 1870 r. 1416 rak. ; w 1880 r. w gminie 1467, na obszarze dwor. 114 mk. ; wedle szematyzmów dyec. 236 rz. kat. , par. w Baworowie, gr. kat. 1024, par. w miejscu, dek. tarnopolski, dyec. Lwów. Szkoła etat. o 1 na uczycielu, kasa pożycz. gm. z kapit. 1703 złr. Piękny pałac z obszernym i dobrze utrzyma nym ogrodem. Do przeszłości O. odnosi się następny dokument. W Dunajowie 8 maja 1495 r. Andrzej Róża arcyb. lwowski, potwier dza erekcyą służby bożej przy ołtarzu Naro dzenia N. P. M. i ś. Stanisława męczennika, wzniesionym w katedrze lwowskiej przez An nę z Buczacza, dziedziczkę Litwinowa, żonę Dersława w Hownowa, kasztelana bełzkiego. W tym dokumencie czytamy między innemi Ipsa domina Anna viginti marcas communis pecunie in regno et terris Russiae comuniter currentis, quadraginta octo grossos marcam in quamlibet computando, in et super piscinis maioribus, in opidis et villis suis hereditariis Litvinow, Rudniky obydwie te wsie leżą w pow. podhajeckim nad Złotą Lipą, Brzozo wicza Berezowica Wielka, pow. tarnopol. et Ostrów existentibus i t. d. Ak. grodz. i ziem. , str. 188. O. należał do Starzeńskich a obec nie przez wiano do Władysława Baworowskiego. Lu. Dz. B. R. Ostrów 1. Mały, mokrowidła nad rz. Sowicą, na obszarze dóbr Mamajowce Stare i Nowe, pow. czerniowiecki. 2. O. Wielki, nazwa łąk na obszarze dóbr Mamajowce Stare i Nowe, pow. czerniowiecki; mają one 172 mr. rozległości. Ostrów 1. al. Ostrowo, niem. Ostrowo in Posen, także Ostrów Kaliski, Sieradzki al. Niemiecki, miasto, pow. odolanowski, na praw. porzeczu Ołoboczki, pod 51 29 szer. północnej, 35 29 długości wschod. , w nizinie otoczonej pagórkami, w okolicy lesistej, o 114 klm. na połudn. wschód od Poznania. Pieczęć miasta przedstawia jabłko królewskie, przypominające herb Przebędowskich, z dwoma na krzyż złożonemi kluczami; u spodu tarczy rok 1714 na pamiątkę pozyskanych wówczas przywilejów. O. posiada kościół parafialny katolicki, kościół protestancki, synagogę wystawioną w stylu maurytańskim, st. dr. żel. poznańsko kluczborskiej, urząd poczt. pierwszorzędny i st. tel. , gimnazyum katolickie, szkołę wyższą dla panien, dom sierot, zakład gazowy kantor banku państwa, kasę oszczędności miejską, kasę pożyczkową polską z 200 członkami i takąż niemiecką z 197 członkami. O. jest siedzibą władz powiatowych administracyjnych, urzędu budowlanego, katastralnego, kasowego i celnego, oraz sądu ziemiańskiego i okręgowego. Załogę wojskową stanowi batalion 37 pułku piechoty, 1 szwadron 1 pułku ułanów i 1 batalion 59 pułku obrony krajowej. W 1884 r. było 9159 mk. Jarmarków odbywa się cztery dorocznie. Ziemia, na której stoi O. jest przeważnie piaszczystą; miejscami znajdują się obfite pokłady gliny; łąki zawierają torf i rudę bagnistą; czystego dochodu z hektaru roli liczy się do 9 mrk. Tuż pod miastem, ku południowi, wznosi się poziom 136, 9 mt. npm. , ku północy 131 mt. , a dworzec kolei żelaznej 135, 3 mt. Kościół p. w. N. M. Panny, św. Stanisława, św. Andrzeja i św. Doroty, założony przez Jerzego z Ostrowa, kanonika kaliskiego, należał do par. Wysockiej, zanim w r. 1434 został parafialnym. W XVII w. stanął nowy, a r. 1782 w miejsce tegoż inny kościół, również drewniany jak poprzednie, staraniem dziedzica M. H. Radziwiłła, kasztelana wileńskiego. Przy kościele zaprowadzono bractwo św. Anny w r. 1632, a bractwo św. Jana Nepomucena w r. 1756. Księgi kościelne sięgają r. 1664. Parafia O wchodzi w skład dek. koźmińskiego i miała w 1873 r. 7, 520 dusz. Szkoła i szpital istniały tu przed 1684 r. , szpital atoli już nie istniał w 1784 r. Probostwo ma 99 ha ziemi, z czyst. doch. grunt. 696 mrk. Ludność zajmuje się rolnictwem, chowem bydła, handlem i przemysłem, zwłaszcza szewctwem, kuśnierstwem i sukiennictwem. Są tu dwie cegielnie, dwie gorzelnie, jedna olejarnia parowa. W końcu zeszłego wieku było 107 sukienników i tkaczy, 49 szewców, 46 krawców, 30 kuśnierzy, 15 młynarzy, 14 szynkarzy, 12 płócienników, po 8 bednarzy i kołodziejów, po 7 stolarzy i garncarzy, po 6 piekarzy i kowali, po 5 golarzy i muzykantów, po 3 farbiarzy, handlarzy bydła i oberzystów, po 2 szklarzy, murarzy, cieśli, ślusarzy, kotlarzy, rymarzy i powroźników, po 1 szmuklerzu, tokarzu, gwoździarzu, siodlarzu, mydlarzu i aptekarzu. Miasto utrzymywało 2 stróżów nocnych. Dochody kameralne wynosiły 11550 talarów, a rozchody 9189 tal. Dymów było wówczas 327, w 1837 r. 345, około 1843 r. 406, a w 1871 r. 436. Wzrastanie ludności przedstawia się w nastę

Ostrów

Ostrów