wiatu jest obecnie 5, 384 wołów, 22, 776 krów, 6, 356 jałowizny, 2, 451 cieląt, 9, 573 koni. Przemysł fabryczny bardzo się ubogo przed stawia; prócz 63 wiatraków, z prod. na 53, 450 rs. il9 młynów wodnych, z prod. na 6, 620 rs. , są tylko trzy gorzelnie Brańszczyk, Zaszków, Trynody, z prod. na 88, 500 rs. i wspomniane w opisie miasta Ostrowa, fabryka tytuniu i browar. Pod względem środków komunikacyj nych, powiat, zwłaszcza południowa i wscho dnia część, jest dość dobrze uposażony. Rzeka spławna Bug płynie rozległą południową gra nicą; kolej żel. warsz. petersb. przerzyna połudn. wschod. część powiatu na długości 30 wiorst, ze stacyami w Małkini i Czyżewie; szo sa 1go rzędu trakt białostocki przerzyna powiat w kierunku od połud. zach. ku półn. wsch. na długości 43 w. a 2go rzędu z Małki ni przez Ostrów ku Ostrołęce, ma długości 28 w. Ludność powiatu wynosiła w 1867 roku 60, 042 mk. , obecnie doszła do 77, 140 mk. , w tej liczbie 61, 761 katol, 2, 797 ewang. , 67 prawosł. i 12, 515 żydów. Zakładów nauko wych wyższych i średnich niema wcale, są tylko szkoły początkowe w następujących miejscowościach Ostrów dwie szkoły męska i żeńska, Andrzejów, Brok, Nur, Jasienica, Wąsewo, Paproć, Kowalewo, Zuzel, Zaremby, Długosiodło, Brańszczyk, Czyżów, Naguszewo, Poręby, Orłowo, Turzyno, Rosochate, BogutyPianki, Komorowo, Maryanowo, Pod wzglę dem kościelnym powiat O. stanowi dekanat t. n. w dyec. płockiej i składa się z 15 parafii Andrzejewo, BogutyPianki, Brańszczyk, Brok, Czyżewo, Długosiodło, Jasienica, Jelonki, Nur, Ostrów, Poręba, Rosochate, Wąsewo, Zarem by, Zuzel. Pod względem sądowym stanowi powiat jeden okrąg sądu Pokoju dla Ostrowa i trzy okręgi sądów gminnych Dybki, Zaremby Kościelne i Czyżewo, należące do II okr. zja zdu sędziów w Pułtusku. Pod względem ad ministracyjnym powiat składa się z 1 miasta i 12 gmin Brańszczyk, Długosiodło, Dmochy Glinki, Jasienice, Kamieńczyk Wielki, Komo rowo, Nur, Orło, Poręba, SzulborzeKoty, Warchoły, Zaremby. W gminach tych jest 426 wsi i kolonii. Por. Łomża t. V, 708. Z pomocą danych dostarczonych przez Jul. Pohoskiego. Br. Ch. Ostrów, os. wiejska, przedtem mtko, nad rz. Tyśmienicą, pow. włodawski, gm. i par. Ostrów. Leży w nizinie nadrzecznej, bagnistej, w pobliżu granicy pow. włodawskiego i lubartowskiego, odl. 48 w. od Włodawy, 37 w. od Lublina, 21 w. od Lubartowa, Żadna droga bita nie łączy O. z pobliskiemi miastami, obecnie O. posiada kościół paraf. murowany, cerkiew pounicką drewnianną, synagogę, szkołę początkową ogólną, sąd gm. okr. II, urząd gminny, stacyę pocztową od 1883 roku, browar, garbarnią, aptekę, 307 dm. , 4, 749 mk. , w tej liczbie 1796 katol, 907 prawosł. , 2037 żydów. Ulice niebrukowane. Do osady należą przedmieścia Jamy i Bajki i, 3873 mr. ziemi W 1827 r. było 312 dm. , 2350 mk. ; w 1860 r. 398 dm. 2 mur. , 2813 mk. 957 żydów. Najdawniejszą wzmiankę o O. spotykamy w Lib. Ben. Dług. II, 576. Już w połowie XV w. istniał tu kościół par. drewniany. Wś sama należała zapewne do Tęczyńskich. Jan Tęczyński, wojew. sandomierski, zamienił O. przed 1548 r. na inne dobra koronne. W 1548 r. wś ta uzyskała przywilej na lokacyę miasta na prawie niemieckim. Zygmunt Iszy na sejmie w Piotrkowie, przywilejem z dnia 25 stycznia 1548 r. wś Ostrów wynosi do rzędu miast; granice jej rozszerza przez nadanie Woli Kolechowskiej, Jam i Bajek. Prawo magdeburskie na wieczne czasy nadaje, targi tygodniowe w sobotę zaprowadza, wójtowi łaźnią i 3 jatek wybudować pozwala, poleca łącznie z ławnikami sądzenie spraw miejskich. Dnia 28 paźd. 1554 r. Zygmunt August przynależne parczewskiemu starostwu 6 korcy owsa znosi, od cła uwalnia; w 1566 r. nadaje przywilej na propinacyę, ustanawia pobieranie mostowego i groblowego, i miarę do mierzenia zboża wprowadza. Lustracya z 1564 r. wykazała 275 dm. i licznych rzemieślników; regestra poborowe z 1569 r. podają; iż O. płacił 8 fl. szosu a 32 fi. czopowego Pawiński, Małop. , 406, 407. W 1578 r. 29 stycznia Stefan Batory przywilejem dozwala wolnej propinacyi i wyrabianie innych likworów, mostowe i groblowe utwierdza; 1589 r. 15 kwietnia Zygmunt III też przywileje umacnia. W 1633 r. 28 lutego w Krakowie Władysław IV przywileje poprzedników swoich utwierdza, a 1 marca 1637 roku mieszczan ostrowskich od opłaty targowego w Parczewie uwalnia. W 1649 r. 29 czerwca Jan Kazimierz Poprzednie Przywileje potwierdza. W 1660 r. Ostrów cały zgorzał. 1669 r. 27 listopada Michał Wiśniowiecki, oprócz potwierdzenia przywilejów powyższych, smołę w ratuszu sprzedawać pozwala. W 1681 r. i lipca Jan III przy poprzednich przywilejach, 3 jarmarki ustanawia i smołę mieszczanom sprzedawać dozwala. W 1700 r. 10 czerwca August III przywileje Jana III i innych królów wiecznemi czasy utwierdza; 1779 r. 6 lut. Stanisław August jarmarki miesięczne ustanawia a 1789 r. 21 lipca ogranicza wolność żydów. Przed 1442 r. par. O. należała do Łęcznej i dopiero w tym roku dziedzic Theodoricus wyjednał u Zbigniewa Oleśnickiego, his. krakowskiego, pozwolenie na wybudowanie kościoła drewnianego, który przez biskupa Jakóba Krokowskiego konsekrowany, a fundacya parafii w 1601 r. 27 marca w Warszawie

Ostrów

Ostrów