rz. Trościanicą, pow. żytomierski, na granicy z pow. radomyskim, o 25 w. od mka Czerniachowa odległa. Na brzegach rzeki występuje labradoryt w postaci skal. Grunta składają się z gnejsu. A, L. Br. Osówka, przys. do Majdana, pow. jaro sławski. Jestto grupa chat na zachodniej koń czynie wsi, nad małem dopływem Złotej rzecz ki, otoczona od południa lasem i położona na wschodniej stronie gościńca z Sieniawy do Tarnogrodu. Mac. Osówka al. Ostra Góra, niem. Ossowke, wś i młyn, pow. złotowski, st. poczt. Jastrowie, par. kat. Krojanka, 1 1 4 mili odl. , ew. Tarnówka, szkoła ew. w miejscu, 5168, 34 mr. obszaru. W 1868 r. 171 bud. , 59 dm. , 393 ew. mk. O. leży nad małą strugą, do Głdy uchodzącą, na krańcu powiatu. Przed reformacyą był tu kościół katol, prywatnego patronatu. Gdy podczas morowego powietrza katolicy wymarli, zabrali go nowo tu osadzeni protestanci i posiadali do 1732 r. Dopiero w tym roku wyznaczono komisyą aby kościół katolikom wydać. Na jej czele stał oficyał kamieński Plater. Ale gdy się do wsi zbliżyli, zaczęto bić w dzwony i ludność wybiegła u zbrojona w widły, cepy, kosy. Rewizyi niedopuścili, a komisarzy, którzy już w Tarnówce zostali sponiewierani, obelżywemi słowy znieważyli, kijami im grożąc. Za karę musieli na rozkaz dziedzica Józefa Działyńskiego zbór sami rozebrać. Dopiero za rządów pruskich nowy kościół pobudowali ob. Utracone kościoły przez Fankidejskiego, str. 295. Kś. Fr. Osówka 1. Wielka, niem. Gross Ossowken, wś, pow. lubawski, st. poczt. i par. kat. Skarlin, 1 milę odl. , ew. Nowemiasto, ew. szkoła W. Bałówki; 453, 3 mr. obszaru. W 1868 r. 15 bud. , 8 dm. , 45 mk. , 38 kat. , 7 ew. 2. O. Małe, niem. Klein Ossowken, wś, tamże, 217, 27 mr. , 4 bud. , 1 dm. , 11 mk. ew. 1868 r. . Osówko 1. niem. Ossoweg, wś, pow. starogardzki, st. poczt. i par. kat. Sliwice, 1 1 4 miii odl. , ew. Borzechowo, szkoła kat. w miejscu, odl. od Starogrodu 4 3 4 mili, zawiera 22 gburskich posiadłości i 26 zagród, 2213, 58 mr. obszaru. W 1868 r. 380 mk, 365 kat. , 15 ew. , 7 żydów, 53 dm. ; w 1879 r. 59 dm. , 70 dym. , 417 mk. 2 O. , niem. Ossowken, dobra, pow. grudziądzki, st. poczt. i tel. Goczałki, 4 klm, odl. , st. kol. Biskupiec w pow, suskim, 10 klm. odl, par. kat. Święte, ew. Lisnowo, szkoła Tymawa. W 1868 r. 11 bud. , 3 dm. , 49 kat. , 11 ew. , 129, 89 ha roli orn. i ogr. , 52, 04 łąk, 2, 79 nieuż. , 1, 25 wody, razem 185, 97 ha; czysty dochód z gruntu 3011 mrk; hodowla owiec, mleczarnia. Fol ten powstał na obszarze dóbr tymawskich w 1838 r. , a w 1857 r. za 2i500 tal. sprzedany ob. Froehlich Die Gesch. d. Graudenzer Kr. , I, str. 235. 3. O. al Wosówko, niem. Wussowke, dobra szlach. , pow. bytowski, st. poczt. , tel. i kol BorzeTuchomie, 3, 8 klm. odl, 244, 35 ha roli orn. i ogr. , 3817 łąk, 45 pastw. , 105, 35 lasu, razem 432, 87 ha; czysty dochód z gruntu 2160 mrk. ; cegielnia, hodowla bydła holend. , fabry kacya masła, owczarnia; par. kat. Bytowo 3 4 mili odl 4. O. al Wosówko, niem. Wussowke, według Kętrzyńskiego miejscowość w pow. słupskim na Pomeranii. 5. O. , ob. Osowo, pow. człuchowski. Kś. Fr. Osowne, góra 878 mt. wys. , pod 48 53 płn. szer. a 41 12 ws. dł. od F. , w Libochorze, pow. stryjski, na praw. brz. pot. Bahnowatego. Osownica al. Osownia, rzka, lewy dopływ Liwca; płynie przez Jadów. Osownica, wś, pow. kobryński, okr. pol janowski, gm. O. , o 21 w. od Janowa, o 91 od Kobrynia, o 250 od Grodna, na płd. wschód od Motola. Osowo 1. wś, pow. dzisieński, w 1 okr. pol, gm. Plissa, okr. wiejski Hatowszczyzna, o 10 w. od gminy a 51 w. od Dzisny, ma 24 dm. , 246 mk w 1864 r. 93 dusz rewiz. ; należy do dóbr Hatowszczyzna Kurowskich. 2. O. al Ossowo, wś kośc, zwana miasteczkiem, nad rzką t. n. , pow. lidzki, w 2 okr. pol. , gm, Aleksandrowo, okr. wiejski Horodno al Horodnia, o 14 w. od gminy, 19 w. od Lidy a 71 w. od Wilna, ma 4 dm. , 60 mk. , mianowicie 27 męż. i 33 kob. w 1864 r. 22 dusz rewiz. ; należy do dóbr skarbowych plebanii Ossowskiej. Jest tu kościół kat. par. pod w, św. Jerzego, drewniany, fundowany w 1666 r. przez Kazim. Frąckiewicza i Ogińskiego, przebudowany w 1732 r. Par. kat. , dek. raduńskiego, ma 2902 wiernych; kaplica w Horodnie. Powierzchnia okolicy nieco górzysta, mało leśna, łąk dużo; przepływają rzki Dzitwa, Żyżma, Osówka i Pohorodenka. 3. O. wś, pow. lidzki, w 1 okr. pol, gm. Bielica, okr. wiejski To bola, o 5 w. od gminy a 31 w. od Lidy, ma 21 dra. , 231 mk. w 1864 r. 98 dusz rewiz. ; należy do dóbr Stoki ks Wittgensteina. 4. O. , zaśc szl, pow. święciański w 3 okr. pol, o 32 w. od Święcian, 1 dm, 4 mk. katol. 5. O. , zaśc, pryw, pow. wilejski, w 1 okr. pol, o 48 w. od m. Wilejki, 1 dm. , 5 mk. prawosł. Własność Tukałłowej. 6. O. , wś poleska i dobra w pobliżu rz Wołczanki, pow. bobrujski, o 1 milę od st. dr. żel lipaworomeńskiej Jasień, ma 18 osad pełnonadziałowych. Dobra, własność od 1873 r. urzędnika Aleksandrowicza, mają 4690 dzies. ; grunta piaszczyste, młyn, propinacya. 7. O. , wś przy ujściu rzeczki Czapy do Berezyny, pow. borysowski, na samej granicy pow. ihumeńskiego, ma 12 osad; miejscowość odludna, poleska, lud trudni się rolnictwem, rybactwem i flisactwem. 8. O. Osówka Osowne Osownica Osowo