nego wraz z miastem przez pożar. W kościołku tym jest piękny wielki ołtarz z XVI w. ze starożytną rzeźbą przedstawiającą Śtą Rodzinę. Są tu resztki dawnego składanego ołtarza, z czterema obrazami godnymi uwagi przez starożytność i samą robotę. Kościół paraf tutejszy erygował przed 1440 r. proboszcz Paweł Szmytowski h. Ostoja; obecny wystawili w 1852 r. parafianie Do O. odnosi się też owa przysłowiowa przypowiastka o powieszeniu kowala zamiast ślusarza, winowajcy, ale jedynego w mieście. Dobra rządowe rozdzielone zostały na kilka części i główną z nich, majorat, nadano w r. 1832 senatorowi Pogodinowi. W 1866 r. był w posiadaniu Aleksandry z Pogodinów Pietrowej. W skład majoratu wchodziły fol. z wójtostwem O. , fol. Hukowo, Wiązownica i następujące wsie Osieczko os. 48, z gr. mr. 791; Buków os. 49, z gr. mr. 648; Pliskowola os. 163, z gr. mr. 2455; Suchowola os. 114, os. 2377; Zdzieci os. 41, z gr. mr. 363; Strzegomsk os. 8, z gr. mr. 89; Mikołajew os. 11, z gr. mr. 342. Przy dobrach O. rządowy podług wiadomości z r. 1854 pozostały wsie Długołęka, Wiązownica, Strzegom; sołectwa w Długołęce, Wiązownicy, Strzegomiu. Oprócz powyższych wsi, wydzielono na donacye klucz Strzegom i Połaniec. O. par. , dek. sandomierski, 3895 dusz. O. gm. , z urzędem we wsi Osieczko ma 6070 mk. , rozległości 17916 mr. , w tem ziemi dwor. 6525 mr. Sąd gm. okr. III w Łoniowie, st. p. Staszów. Na obszarze gminy są 4 jeziora, mające do 100 mr. obsz. Koło O. znajduje się piaskowiec opoczysty. Z zakładów przemysłowych znajduje się gorzelnia, dystylarnia, olejarnia, piece wapienne, cegielnia i młyn. Są też dwie szkoły. W skład gminy wchodzą Bukowa, Długołęka, Dzięki, Lipnik, Łęg, Mikołajew, Osieczko, Osiek, Pliskowola, Strzegom i Suchowola. 12. O. , wś, pow. płocki, gm. Mąkolin, par. Pilichowo, odl. o 35 w. od Płocka, ma 14 dm. , 130 mk. Fol. O. rozl. mr, 519 gr. or. i ogr. mr. 369, past. mr. 6, lasu mr. 90, zarośli mr. 45, nieuż. mr. 9; bud. murow. 1, z drzewa 14; wiatrak. Wś O. os. 21, z gr. mr. 18. Dobra O. , składające się z fol. O. i Krze bice, mają 1387 mr. obszaru, w tem 1169 roli ornej. 13. , O. , wś i fol. , pow. płoński, gm. Sielec, par. Żukowo, odl. o 20 w. od Płońska, ma 17 dm. , 115 mk. Fol. O. rozl. mr. 439 gr. or. i ogr. mr. 295, łąk mr. 23, past. mr. 82, lasu mr. 30, nieuż. mr. 9; bud. z drzewa 12; wiatrak. Wś O. os. 15, z grun. mr. 97 14. O, wś, pow. płoński, gm Szumlin, par. Joniec, odl. o 10 w. od Płońska, ma 16 dm. , 154 mk. Fol. O. rozl. w 1885 r. mr. 386 gr. or. i ogr. mr. 354, łąk mr. 24, nieuż. mr. 8; bud. mur. 1, z drzewa 10. Wś O. os. 16, z gr. mr. 32. 15. O. pod Brodnicą al. O. Wielki, wś, fol. i dobra nad rz. Rypienicą, pow. rypiński, gm. i par. Osiek pod Brodnicą, Leży przy samej granicy od Prus zachodnich, odl. 7 w. od mta Brodnicy w Prusach a 14 w. od Rypina. Posiada kościół par. murowany, szkołę początkową ogólną, urząd gminny, 45 dm. 429 mk. , dwór z pięknym parkiem i staranne gospodarstwo folwarczne. O. kol. przy wsi t. n. położone mają 8 dm. , 106 mk. , 197 mr. obszaru. Jestto osada starożytna. Dotąd przechował się tu odwieczny nasyp ziemny, świadczący o istnieniu tu warowni. Nasyp ten włączony został do parku dworskiego. Kościół tu tejszy nie przechował swojej erekcyi. Wzniesiony z cegły, nosi na sobie cechy stylu budowli krzyżackich z XV w. Według regestr. pobor. ziemi dobrzyńskiej z 1564 r. była to rozległa wś, mająca aż 3ch właścicieli. Na części Jana i Jakuba Dulskich siedziało aż 21 kmieci na całych łanach, 7 ogrodziarzy, 2 szewców, karczmarz, i i łan spalony. Na części Mikołaja Nałęcza było 13 kmieci na całych łanach, 5 ogrodziarzy, kowal, szewc, młynarz. Wreszcie na części Jana, starosty pińskiego, było 2 kmieci, ogrodziarz i karczmarz Pawiński Wielkop. I, 297 i 298. Obecnie dobra o. pod Brodnicą, własność hr. Sierakowskiego, składają się w 1876 r. z fol. O. , wsi Osiek, Obórki, Jeziorki, Kamionka, Korczakownia, Dębowo i Kretki Małe, rozl. dominialna mr. 1636 gr. or. i ogr. mr. 959, łąk mr. 79, past. mr. 340, lasu mr. 200, nieuż. mr. 58; bud. mur. 7, z drzewa 7; płodozmian 11polowy; las nieurządzony. Wsie O. pod Brodnicą os. 50, z gr. mr. 247; Oborki os. 14, z gr. mr. 519; Jeziorki os. 7, z gr. mr. 334; Kamionka os. 6, z gr. mr. 170; Korczakownia os. 8, z gr. mr, 140; Dębowo os. 5, z gr. mr. 206; Kretki Małe os. 19, z gr. mr. 32. O. pod Brodnicą par. , dek. rypiński, 1200 dusz. O. pod Brodnicą gm. , należy do sądu gm. II okr. w Strzygach, ma 279 dra. , 2742 mk. , 12043 mr. obszaru, w tem 472 mr. nieużytków. W gm. znajdują się kościół, 3 domy modlitwy ewang. , 4 szkoły początkowe. W skład gm. wchodzą Bielawki, Bogaczewo, Bolesławice, Brzostowice, Chorabl, Dębowo, Jeziorki, Kamionka, Korczakownia, Kretki Duże, Kretki Małe, Kretkowska Wólka, Lamkowizna, Ławy, Łapinoż, Łapinoż rum. , Łapinożek, Łyskowice. Oborki, Osiek, Osiek kol. , RadzikiMa łe, Sumówko, Sumińska Wólka, Tejzowizna. 16. O. nad Wisłą, wś, fol. i dobra nad rz. Wisłą z praw. brzegu, naprzeciw Słońska, pow. lipnowski, gra. Obrowo, par. Osiek, odl. 28 w. od Lipna. Posiada kościół par. mur. , szkołę początk. , 30 dm. , 251 mk. , młyn wodny. Kościół tutejszy został wraz z parafią założony w 1388 r. przez Scibora, bisk. płockiego. Obecny pochodzi z 1803 r. W 1729 r. dziedzice

Osiek