i skazał ministra orzeszkowskiego na 330 grzy wien. Wspomniany Bronikowski założył apelacyę do konsystorza archidyecezyalnego, a ten zawiesił wykonanie wyroku poznańskiego. W 1737 r. zapozwał Różbicki po raz wtóry braci czeskich przed trybunał piotrkowski, lecz daremnie; nabożeństwo odbywało się w domu modlitwy aż do r. 1784. W tym czasie wystawili parafianie w miejscu walącej się nową plebanię a w r. 1788 stanął także kościół, który dotąd istnieje. Bo 1793 r. od prawiało się tu nabożeństwo tylko w języku polskim. Łukaszewicz wylicza 12 ministrów czeskich przy kościele orzeszkowskim. Około r. 1793 należało O. do Adama Kurnatowskie go. Wś i domin. mają 14 dm. i 262 mk W skład okr. wiejskiego wchodzą fol. Pólko i młyn Orzeszkowski; cały okręg ma 328 mk. , 258 katol. i 69 prot. Domin. ma obszaru 673, 99 ha, t. j. 354, 55 roli, 30, 66 łąk, 23, 98 pastw. , 239, 92 lasu, 20, 00 nieuż. i 4, 88 wody; czysty doch. grunt. 3836 mrk; gorzelnia paro wa. Właścicielem jest Mieczysław hr. Kwilecki. 2. O. , wś, domin, i okr. domin. , pow. średzki, o 9 klm. na północowschód od Środy, par. i poczta w Gieczu, st. dr. żel. w Środzie. Około r. 1578 posiadał O. Mikołaj Spławski Mielżyński, około 1620 r. Mikołaj Mielźyński, stolnik kaliski, a 1793 r. Marcin Rowiń ski. Wykopaliska tutejsze znajdują się w zbio rach pozn. Tow. Prz. Nauk. Wieś ma 11 dm. , 100 mk. katol. Domin. 9 dm. i 152 mk. ; ob szaru 448, 04 ha, t. j. 329, 64 roli, 8, 57 łąk, 22, 98 pastw. , 68, 68 lasu i 11, 17 nieuż. ; czy sty doch. grunt. 5381 mrk. ; chów owiec i by dła holenderskiego; właściciel Zygmunt hr. Grudziński, przed nim Michał Szeliski. W skład okr. domin. wchodzi fol. Szrapki. Cały okr. ma 180 mk. 5 prot. . E. Cal. Orzeszkowski Młyn, os. , pow. międzychodzki, nad strumieniem spływającym do Warty, tuż pod Orzechowem, 3 dm. i 18 mk. Orzeszkowszczyzna, w narzeczu ludowem Areszkouszczyna, 3 osady wiejskie w powiecie mińskim, w 3 okr. pol. kojdanowskim, par. katol. Kojdanów, w okolicy wsi Jezioro al. Oziero, należy do domin. Stańków hr. Czap skiego; miejscowość płaska, mało leśna, grunta szczerkowe. A. Jel. Orzesznia, zaśc. szl. nad kanałem, pow. święciański, w 2 okr. pol. , o 36 w. od Święcian, 1 dm. , 7 mk. katol. Orzeszówka, wś i fol. , pow. węgrowski, gm. Międzyleś, par. Miedzna, ma 20 dm, 233 mk. Fol. O. z wsią Orzeszówka, Wolą Orzeszowską i Wolą, Miedzyńską rozl. w 1866 r. 1600 mr. gr. or. i ogr. mr. 607, łąk mr. 180, lasu mr. 300, zarośli mr. 350, nieuż. mr. 163. Wś O. os. 14, z gr. mr. 6; wś Wola Orzeszowska os. 21, z gr. mr. 858; wś Wola Miedzyńska os. 33, z gr. mr. 456. Orzeszowska Wola, wś, pow. węgrowski gm. Międzyleś, par. Miedzna, ob. Orzeszówka. Orzeszyn al. Orzeżyn, w dok. Osesyn i Ozesyno Orzeszyno, wś, fol. i dwie os. , pow. turecki, gm. Bartochów, par. Tubądzin, odl. od Turka 45 w. ; wś ma 21 dm. , 175 mk. ; fol 3 dm. , 60 mk. ; dwie os. 2 dm. , 15 mk. Doku mentem z 1294 r. , Przemysław II różnym dziedzicom z okolic Kalisza, którzy najeżdżali posiadłości arcybiskupie, zabiera posiadłości ich i przekazuje takowe kościołowi gnieźnieńskiemu. Między innemi jest i Osesyn, Indeks do Kod. Wielkopol. objaśnia Osesyn jako zni kłą osadę z pod Kępna. Za hipotezą co do Orzeszyna przemawiają bliskość Kalisza, gra nica archidyecezyi gnieźnieńskiej i brzmienie nazwy, którą Lib. Ben. Łask. pisze Ozezyno. Według Lib. Ben. Łask. I, 413 była to wś na prawie niemieckiem, sołtysi ze swych ła nów dawali plebanowi ogółem 18 korcy żyta i 18 korcy owsa i małdraty na stół arcybi skupi; kmiecie zaś meszne po korcu pszenicy, jęczmienia i owsa z łanu. Obecnie fol. O. rozl. mr. 554 gr. or. i ogr. mr. 525, łąk mr. 20, nieuż. mr. 9; bud. mur. 3, z drzewa 13; płodo zmian 12polowy; wiatrak. Wś O. os. 31, z gr. mr. 210. E. Cal. Br. Ch. Orzeszyn, wś włośc, pow. g. kalwaryjski, gm. i par. Jazgarzew, ma 110 mk. , 250 mr. obszaru. Orzk al. Orszko, w dok. Orzek, Orzk, kol. , os. leś. , pow. łaski, gm. i par. Dłutów. Leży na lewo od drogi bitej z Łasku do Piotrkowa. Kol. ma 61 dra. , 417 mk. , ziemi włośc. 1006 mr. ; os. leś. I dm. , 3 mk. , 6 mr. Wchodziła w skład dóbr Dłutów. Według Lib. Ben. Łask. I, 166 była to wś świeżo założona w początkach XVI w. praefata Orzek noviter et in nova radice est erecta. Były tu sa me łany kmiece, dające dziesięcinę prob. w Łę czycy, choć wieś sama należała do par. Tuszyn, gdzie proboszcz pobierał tylko kolędę po gro szu z łanu. Według regestr. pobor. z 1511 1518 r. wś Orzk, w par. Thuschinek, miała 13 kolon, i 8 1 2 łanów kmiecych Pawiński, Wielkop. , II, 265. Br. Ch. Orzna, średniowieczna nazwa wyspy Usedom. Orzohów, ob. Ożohów. Orzwieta. ob. Orżwenta. Orzyc, w dok. z 1335 r. Nartze, Naritze i Aretis, rzeka, prawy dopływ Narwi, bierze początek w pow. mławskim, z wyniosłej wyżyny do 1100 st. jaka się ciągnie w połn. części powiatu, wchodzącej klinem między granicę od Prus a pow. przasnyski. Wyżyna ta, stanowiąca część wielkiej nadbałtyckiej wyżyny, usianej jeziorami, posiadała także w prze Orzeszkowski Młyn Orzeszkowski Orzeszkowszczyzna Orzesznia Orzeszówka Orzeszowska Orzeszyn Orzk Orzna Orzohów Orzwieta Orzyc