żniej przybyły Dąbrowa, Grabowiec, Karczewko. Podlesie i Siedluchno. Z O. pisali się Bartek w r. 1378 i wspomniony już Mikołaj między r. 1369 i 1380. Wykopano tu sprzączkę bronzową i olbrzymie naramienniki. Wieś o. ma 15 dm. i 144 mk. , 130 kat. i 14 prot. Dominium z probostwem ma 23 dm. i 368 mk. Obszaru włącznie z folw. Dąbrowa i Wólka Orchowska, 126494 ha, t. j. 108725 roli, 11736 łąk, 2410 nieuż. i 3623 wody. Czysty dochód grunt. 8325 mrk. ; gorzelnia parowa i młyn. Właścicielami byli kolejno Kajetan Mlicki około r. 1793, Miaskowscy około r. 1845, następnie Moraczewscy. Obecnie należy O. do barona Graevego. Klucz orchowski składał się niegdyś z następujących folwarków Linowiec, Mlice, Orchowiec, Orchowo, Osowiec, Suszewo, Dąbrowa i Wólka Orchowska. Okrąg domin. stanowią Dąbrowa, Orchowo i Podlesie; cały okrąg ma 30 dm. i 425 mk. , 399 kat. i 26 prot. O. parafia, dek. zbarski, miała w 1873 r. 910 dusz. E. Cal. Orchowska Dąbrowa, niem. Dombrowo, fol. , pow. mogilnicki ob. t. I, 928, Nr. 9, o 9 klm. na płd. od Gębic; par. i poczta w Orcho wie, st. dr. żel. w Mogilnie o 16 klm. , ma 5 dm. i 138 mk. Należy do dóbr orchowskich. Orchowska Wólka, dok. Wola, wś i fol. , pow. mogilnicki, o 10 klm. na płd. od Gębic, par. i poczta w Orchowie, st. dr. żel. w Mogilnie o 16 klm. ; 12 dm. i 118 mk. , 64 kat. i 54 prot. Fol. należący do dóbr orchowskich nie tworzy odrębnej całości. Kościół, o którego losach nic nie wiadomo, założył tu Mikołaj z Woli i Orchowa w r. 1369. Między r. 1380 1388 pisał się z Woli Jasiek, skarbnik kaliski; r. 1390 sprzedała Święchna tę wieś Jędrzejowi z Grabienie; za czasów arcybiskupa Łaskiego stała Wólka pustkami. E. Cal. Orcupowice, niem. Orzupowitz, wś, pow. rybnicki, par. Rybnik, szkoła katol. ; ludność katolicka. Do O. należy Wawok młyn wodny. Orcza, strumień w pow. ihumeńskim, lewy dopływ Świsłoczy, do której wpada o 23 w. od jej ujścia. Orcza, wś nad rzką t. n. , lewym dopł. Swisłoczy, na płd. krańcu pow. ihumeńskiego, przy gościńcu z Wiaz do mka Chołuja, w 3 okr. pol. berezyńskim, gm. pohorecka, ma 14 os. ; miejscowość małoludna, poleska. A. Jel. Orczki, fol. , gm. Borek, pow. dąbrowski, na płn. od wsi, przy drodze z Borek do Maniowa. Br. G, Orczów, wś, pow. kielecki, gm. i par. Łopuszno, ma 6 osad i 109 mr. W 1827 r. było tu 4 dm. , 18 mk. Wchodziła w skład dóbr Łopuszno. Orczuchy, wś i os. leś. nad rz. Wartą, pow. noworadomski, gm. Brzeźnica, par. Dworszewice. Ma 4 dm. , 24 mk. , 59 mr. ziemi włościańs. i 4 mr. dwor. W 1827 r. było tu 3 dm. , 12 mk. Wchodziła w skład dóbr Jajki. Orczyk al. Lipianka, rzeka w gub. charkowskiej i połtawskiej, prawy dopływ Oreli, lewego dopływu Dniepru. Długa 66 wiorst porzecze osiadłe. Orda, wś nad bezim. strumieniem, w zach. płd. stronie pow. słuckiego, w 2 okr, polic. kleckim, w miejscowości bezleśnej, płaskiej w gruntach dobrych szczerkowych, ma 23 osad pełno nadziałowych. Włościanin Koryc ki posiada tu 5 włók gruntu. A. Jel. Ordangen, łot. Urdange, fol. dóbr pryw. Urseken, w okr. hazenpockim, pow. grobińskim, par. durbskiej Kurlandya. Ordasze 1. wś nad rz. Łostajką, pow. oszmiański, w 2 okr. pol. , gm. Krewo, okr. wiejski Wierbuszki, o 7 w. od gminy a 32 w. od Oszmiany, 9 dm. , 126 mk. , w tej liczbie 95 prawosł. i 31 katol. 46 dusz rewiz. ; należy do dóbr Łostaje, Sułkiewiczów. 2. O. , wś szlach. , tamże, o 20 w. od Oszmiany, 3 dm. , 26 mk. kat. 3. O. , zaśc. szlach. , pow. trocki, w 2 okr. polic, o 38 w. od Trok, 1 dm, 15 mk. katol. Ordat, wś, pow. borecki, gm. horodyszczeńska, 56 dm. , 451 mk. , z których 28 zajmuje się wyrobem przedmiotów z łyka i kory, Ordland, pustkowie, należące niegdyś do starostwa odolanowskiego. Ordonauz, pols. Nowa Nędza, posiadłość w pow. babimoskim, zlała się z Mochami. Ordówka, wś na praw. brzegu Berezyny, pow. orszański, gm. chłystowska, ma 20 dm. i 149 mk. W pobliżu wsi O. oraz wsi Berezyny, Badunowa i Rachmanów znajduje się błoto zwane Radomski Moch, długie do 12 a szerokie do 3 wiorst i zajmujące do 3750 dzies. przestrzeni. Ordowo, jezioro na granicy pow. newelskiego i horodeckiego, 75 w. kw. rozl. Z niego wypływa rz. Jemienka, dopływ Łowaci. Ordyńce 1. wś u źródeł rz. Rosi, pow. berdyczowski, ma 82 dm. , 860 mk. , 2777 dzies. ziemi. W 1741 r. było tu 45 osad. Cerkiew drewniana św. Jana Bohosłowa, wzniesiona w 1852 r. na miejsce dawniejszej z 1730 r. , uposażona 42 dzies. ziemi. Wraz ze wsią Sopin należy do Jaroszyńskich, dawniej własność Wiśniowieckich, jak się okazuje z tego, że w 1741 r. był tu proboszczem paroch Daniel, prezentowany przez Teofilę ks. Wiśniowiecką. Rzeka Roś bierze początek na polach wsi O. oraz w lasach wsi Czeremoszne. O 3 w. na zachód od wsi ciągnie się z płn. na płd, wo dodział dopływów Bohu i Dniepru. 2. O. , w dok. Jurdyńce, wś u źródeł rz. Połkwy, pow. starokonstantynowski, par. Bazalia, na płn. wsch. od Bazalii, ma 89 dm. Ob. Arch. J. Z. R. , cz. VI, t. 1 291. J. Krz.

Orchowska Dąbrowa

Orchowska

Orcupowice

Orcza

Orczki

Orczów

Orczuchy

Orczyk

Orda

Ordangen

Ordasze

Ordat

Ordland

Ordonauz

Ordówka

Ordowo

Ordyńce