jednak 1, 200, 000 rs. przypada na dwie fabryki żelazne Ostrowiec z Klimkiewiczowem i Nietulisko ze sumą 837, 016 rs. i jedną cukro wnią Częstocice z prod. 360, 000 rs. . Przepro wadzenie odnogi kolei dąbrowskoiwangrodz kiej z Bzina do Ostrowca połączyło obszar po wiatu z siecią dróg żelaznych. Prócz tego po siada powiat dość znaczną długość dróg bitych 1go rzędu. Od drogi bitej warszawskokra kowskiej oddziela się pod Bzinem odnoga idą ca na Kunów, Denków, Ostrowiec, Cmielów, Ożarów do Wisły i Rachowa w pow. janow skim. Odnoga tej drogi idzie do Zawichosta nad Wisłą a druga odnoga z Bodzechowa do Opatów do Sandomierza i z Opatowa do Sta szowa. Szosa gubernialna 2go rzędu łączy Opatów z Łagowem. Ludność powiatu, która w chwili utworzenia go w 1867 r. w dzisiej szych granicach wynosiła 73, 428 mk. doszła obecnie 1884 r. do 101, 061 mk. 50, 109 męż. , 51, 952 kob. . W stosunku do ludności ilość zakładów naukowych jest bardzo małą. W 1883 r. było na obszarze powiatu 23 szkół począt kowych w miastach i wsiach Opatów, Ostro wiec, Kunów, Nietulisko, Iwaniska, Łagów, Lasocin, Ożarów, Słupia Nowa, Ćmielów, Raków, Dębno, Jakubowice, Baszo wice, Krzczonowice, Boleszyn, Bodzechów, Maikow, Sto doła, Szewno, Janowice, Czyżów, Janików. Pod względem kościelnym powiat wchodzi w skład dekanatu dyec. sandomierskiej. De kanat ten składa się z 43 parafii Bardo, Bi dziny, Ćmielów, Czyżów, Benków, Dębno, Gierczyce, Gliniany, Grocholice al. Wszechświęte, Grzegorzewice, Janików, Iwaniska, Kiełczyna, Krynki, Kunów, Lasocin, Łagów z filią Baćkowice, Momina, Mikułowice al. Wojciechowice, Modliborzyce, Mydłów, Opa tów, Ostrowiec, Ożarów, Przybysławice, Ptkanów. Raków, Ruda Kościelna, Ruszków, Słupia Nowa z filią ŚwiętyKrzyż al Łysa Góra, Sobótka, Strzyżewice, Szewna, Szumsko, Trój ca, Waśniów i Zbilutka w pow. opatowskim; Bieliny, Bodzentyn, Cisów, Ociesęki i Wzdół w pow. kieleckim. Pod względem sądowym pow. opatowski posiada sąd pokoju. III okr. dla Opatowa i Ostrowca i dzieli się na 6 okrę gów sądów gminnych O. , Iwaniska, Łagów, Kunów, Ćmielów i Ożarów. Pod względem administracyjnym składa się z 2 miast O. i Ostrowiec, 10 osad miejskich Kunów, Wa śniów, Gliniany, Ożarów, Lasocin, Ćmielów, Słupia, Łagów, Raków, Iwaniska 556 wsi i kolonii dzielących się na 24 gmin Baćkowice, Bodzechów, Boksice, Ćmielów, Częstocice, Czy żów, Gęsice, Grzegorzewice, Iwaniska, Julia nów, Kunów, Lasocin, Łagów, Maikowice, Modliborzyce, Ożarów, O. , Piorków, Rembów, Ruda Kościelna, Sadowie, Słupia Nowa, Wa śniów, Wojciechowice. Br. Ch. Opatów, kol. i folw. , pow. częstochowski, gm. Opatów, par. Kłobucko, odl. 22 w. na płn. od Częstochowy, przy szosie do Wielunia. Posiada urząd gminny, szkołę początkową i murowaną kaplicę publiczną św. Anny. Kol. ma 101 dm. , 839 mk. , ziemi 2009 mr. , folw. ma 2 dm. , 12 mk. i 223 mr. Fol. wchodzi w skład dóbr rząd. Iwanowice. W 1827 r. było w O. 74 dm. , 450 mk. Na obszarze O. jest góra na której wedle tradycyi ks. Opolski pierwotnie założył klasztor przeniesiony następnie na Jasną Górę. Według Długosza O. był wsią królewską Lib. Ben. III 153 i 172. Dziesięciny z niej pobierali bisk. krakowscy lecz bisk. Iwo podarował je klasztorowi we Mstowie. Wartość ich wynosiła do 10 grzywien. We wsi było karczma z rolą. Kościół w Kłobucku dostawał tylko meszne po korcu żyta i owsa z łanu. O. gm. należy do sądu gm. okr. I w Krzepicach, tamże st. poczt. , ma 15, 000 mr. obszaru i 5600 mk. W gminie są trzy szkoły początkowe, dwie gorzelnie, dwa piece wapienne, trzy młyny wodne, pokłady kamienia wapiennego i torfu, Opatów, wś kośc. dominium i okr. wiejski, pow. ostrzeszowski, nad strugą, wpadającą do Pomianki dopływu Prosny, o 14 klm. na południe wsoh. od Kępna, w pobliżu Bolesławca; par. i st. pocz. , w miejsca, st. dr. żel. w Łęce. o. leży na wznies. 168 do 175 mt. npm. Około r. 1280 była własnością klaszt. św. Wincentego w Wrocławiu, a około 1532 r. Jana Spytka Tarnowskiego, woj. sieradzkiego. Podanie miejscowe przypisuje założenie kościoła Piotrowi Duninowi. Kościół jest pod tyt. św. Floryana; istniała przy nim do r. 1831 sowicie uposażona altarya, którą następnie połączono z plebanią. Najdawniejsza oblata Stanisława Molędzkiego, plebana miejscowego, jest z roku 1694; nawę do kościoła przybudował około roku 1829 Hipolit Rychłowski dzwony noszą daty roku 1742 i 1816. Parafią składają Biadaszki, Frankopol, Gołąbek, Łęka, Lipie, Łysy Młyn, Morawia, Moszczyński Młyn, Podbolesławiec, Opatów, Szalonka, Szpot i Zamoście. Dochody plebańskie wyłuszcza ks. Fabisz w swej Kronice dek. Kępińskiego, str. 175. Szkoła i szpital istniały przed r. 1694. Dziedzicami O. po Tarnowskim byli w r. 1585 Stanisław Tarnowski, kaszt; sandomirski, r. 1694 Józef Wiktor Olszewski, starosta wieluński, przed r. 1719 Wawrzyniec z Osin Wężyk, sędzia ostrzeszowski, 1736 Walenty z Osin Wężyk, biskup przemyski, w r. 1783 Franciszek hr. Stadnicki, a od r. 1810 niemcy. Z tego O. miał pochodzić Adam Opatowczyk, 1647 uczony kanonik krakowski, który darował kościołowi w O. istniejący dotąd kielich, na podziękowanie P. Bogu, że O. nie przyjął wyznania Braci czeskich. Dekanat

Opatów

Opatów