1246 mk. , 1843 r. 1332 mk. , 1845 r. 1337 mk. , t. j. 1277 kat. , 33 prot. l 27 żyd. ; 1858 r. 1222 mk. , 1861 r. 1342 mk. , 1867 r. 1419 mk. , 1871 r. 1497 mk. , t. j. 1356 kat. , 127 prot. i 14 żyd. ; 1878 r. 1542 mk. a w 1883 r. 1670 mk. Niegdyś miało tu mieszkać 80 sukienników. Około 1880 r. nie było żadnego. Dymów było wówczas 143 a młynów 5; obecnie 168 dm. Ruch pocztowy w r. 1876 wykazuje 25700 listów nadesłanych i 16300 wysłanych; paczek nadeszło 920 a wysłano 770; listów i paczek wartościowych nadeszło 160 z wart. 436, 600 mrk. , wystano 320 z 114, 000 mrk. ; zaliczek pocztowych nadeszło 320 na 2600 mrk. a mandatów pocztowych 19 na 1229 mrk. ; przekazów pocztowych nadeszło 1113 z 40, 458 mrk. a wysłano 1474 z 42, 089 mrk. ; podróżujących pocztą było 894. Kościół z cegły palonej p. t. ś. Macieja apostoła miał tu wystawić Tyczybor Ticz Bar, dziedzic O. w r. 1401; w miejsce starego wymurował nowy kosciół w r. 1620 Jan Opaliński, w woda poznański. W kościele tym przechowują się podobno zwłoki Tyczybora i Opalińskich. W XVII w. była kaplica w zamku opalenickim; miał też niegdyś tu stać kościół ks. reformatów. Parafią O. składały Jastrzębniki, Opalenica, Porażyn, Sielinko i Urbanowo. Zamek istniał tu przed r. 1481 i był obronny. o. jest gniazdem rodowem Opalińskich h. Łodzia. Pierwszy z nich pisał się Piotr z O. około 1453 r. Jan Opaliński zapisuje w 1516 r. na dobrach i na twierdzy opalenickiej małżonce swojej, Barbarze z Lubrańca, 4000 złp. W 1633 r. sprzedał Konstanty Opaliński dobra te wraz zamczyskiem JanowiLeopoldowi Opalińskiemu za 160, 000 złp. Zamek runął z czasem, a w miejsce jego stanął drugi, następnie i trzeci rozpoczęty przez Wojciecha Opalińskiego, wwodę sieradzkiego, lecz niewykończony z powodu śmierci dziedzica. Ryciny wyobrażające te zamki zamieścił Edward Raczyński w swych Wspomnieniach Wielkopolski. Zadłużone dobra dostały się w spadku kanonikowi Niemojowskiemu; później toczył się długoletni o dalszy spadek proces. Według podania miejscowego zwać się miało to miasto dawniej Rzechownicą i posiadane było przez Tyczybora, którego lud, nie wie dzieć z jakiego powodu, ks. moskiewskim być mieni. Wtenczas to po mieście rozszerzać się miała sekta aryanów, a miejsce gdzie stał ich kościołek, stare lipy niedaleko zamku będące dziś jeszcze wskazują. Pan Rzechownicy, mocno strapiony odszczepieństwem, kazał to miasto na czterech rogach zapalić, nie dozwalając ratować. Po takiem ukaraniu mieszkańców dołożył wszelkich starań i pomocy, aby miasto napowrót odbudowanem zostało, które odtąd Opalenicą przezwano Staroż, Polskie. Według innej tradycyi w 1439 r. Jędrzej Bniński, bisk. poznański, któremu przypisuje się zwykle założenia miasta, kazał tu spalić pięciu husytów; podług Długosza stało się to w Poznaniu. W r. 1458 dostawiła O. jednego żołnierza pieszego; roku 1480 pisał się Piotr z Opalenicy, chorąży poznański, generał wiel kopolski, a r. 1505 tegoż imienia kasztelan lędzki. W O. według jednych, w Sierakowie, według innych, rodzić się miała Katarzyna Opalińska, żona króla Stanisława Leszczyń skiego. Około r. 1580 płaciło miasto 12 złp. soszu; przed r. 1793 należało do pow. kościań skiego, wwdztwa poznańskiego. Dzieje miasta łączą się ściśle z dziejami zamku. 2. O. , fol. i okr, domin. , ma obszaru 4087. 73 ha, t. j. 1633, 24 roli, 40011 łąk, 112, 21 past. , 1878, 89 lasu, 61, 63 nieuż. i 1, 65 wody. Klucz opalenicki składą się z fol. Drapak, Jastrzębniki, Opalenica, Porażyn, Rudniki i Sielinko. Oko ło 1793 r. tworzyły kompleks Opaliński Dą browa Stara Dąbrowa, Czarne Holendry, O, Porażyn, Sielinko, Sworzyce, Troszczyn i Zdrój. Właścicielem obecnie Niemiec. W skład okręgu domin. wchodzą fol. Opalenicki l dm. , 7 mk. , Jastrzębniki, Rudniki, Sielinko i Porażyn. Cały okrąg ma 522 mk. , 456 katol. i 66 protest. E. Cal. Opalenica, niem. Opalenitza, dobra rycer. , pow. brodnicki, st. p. , tel. , kol. i par. ewang. Brodnica, 6 5 klm. odl. , par. kat. Szczuka. W 1868 r. 19 bud. , 9 dm. , 191 mk. , 164 kat. , 27 ew. , razem z fol. Nowymdworem obejmują 514, 42 ha roli or. i ogr, 4, 6 łąk, 2, 44 past. , 7, 45 nieuż. , w ogóle 528, 91 ha; czysty dochód z gruntu 4911 mrk. ; cegielnia, hodowla bydła i owiec. Kś. Fr. Opalenie, dziś zwane przez lud Minsterwald, niem. Muensterwalde, wś niedaleko Wisły, na lewym brz. , pow. kwidzyński, ma st. p. , par, kat. Piaseczno, ew. Gniew, szkoła w miejscu. Ma 992, 04 mr. obszaru, 202 bud. , 89 dm. , 773 mk. , 473 kat. , 294 ew. 1868 r. . Mieszkańcy tutejsi trudnią się handlem owoców, zwłaszcza śliwek i koszykarstwem, wyplatając mianowicie kwiatniki, krzesła i koszyki. Do tutejszego kościoła filial. . dawniej paraf. , należą obecnie O. Wielkie i Małe, Aplinki, Widlice i Eichwalde. O. jest starą osadą. W 1832 r. wydobyto tu przy budowaniu szosy, ztąd do Kwidzyna wiodącej, wiele monet kufickich; 170 z nich przesłano do numizmatycznego gabinetu w Królewcu; pochodzą najwięcej z czasów Abasydów i Sasanidów ob. Preuss. Prov. Bl. , 1857, II, 413. Sadowski zaś pisze, że w O. znaleziono popielnicę bronzową, zdaje się etruskiego pochodzenia ob. Drogi handlowe, str. 66. Ossowski podaje, że tu znaleziono cmentarzysko i że przedmioty ztąd wydobyte złożono w zbiorze Tow. przyrod. w Gdańsku ob

Opalenica

Opalenica

Opalenie