włoszczowskim, Długosz nazywa ją Biała. Dziś zwą ją często Żebrówka. Ołudza, w dok. Holuza, Holucza, Oluza, Oludza, wś i fol. majorat, pow. włoszczowski, gm. Rokitno, par. Irządze. Posiada szkołę początkową, 464 mk. , w tej liczbie było 288 nieumiejących czytać. W 1827 r. było 51 dm. , 297 mk. Bolesław Wstydliwy fundując klasztor klarysek w Zawichoście w 1257 r. nadaje mu w uposażeniu między innemi dziesięciny z Ołudzy ob. Kod. dypl. Małopol. , 53, 71, 75. U Długosza raz podana jako należącą do par. Kidow Lib. Ben. , III, 8, drugi raz w par. Irządze III, 325. Wś należała w XV w. do klasztoru miechowskiego. Był tu folwark kla sztorny, pasieka, sadzawka, karczma przy dro dze publicznej, dająca grzywnę czynszu, młyn na rz. Biała, dający 2 grzywny czynszu, jeden zagrodnik. Łany kmiece dawały po 14 skotów czynszu, 30 jaj, 4 koguty, 2 sery, 1 dzień roboty w tydzień z wozem i pługiem, prócz tego osep i powaba. Dziesięcinę wartości do 12 grzywien pobierał klasztor. W drugim opisie III, 325 podaje Długosz liczbę łanów na 9 i 2ch zagrodników. Wartość dziesięciny ocenia tu na 5 grzywien. Po zniesieniu kla sztoru przeszła na rządową. Dobra rząd. O. oddzielone zostały od dóbr rząd. Rokitno w r. 1856. Rokitno nadane zostało na prawach majoratu generałlejt. Lisickiemu. Dobra O. składały się w 1856 r. z fol. O. rozl. mr. 388, fol. Bonowice mr. 93 i lasy mr. 1628. Wś O. z młynem ma mr. 876; wś Wólka Ołudzka mr. 446; wś Grabiec z młynem mr. 777; wś Bonowice z młynem mr. 1017. Br. Ch. Ołudzka Wola, wś, pow. włoszczowski, gm. i par. Rokitno rząd. Wchodziła w skład dóbr rząd. Ołudza. Ołukszany, wś, pow. wiłkomierski, własność ks, Ogińskich. Ołybisy, w dok. Hołybisy al. Olipesy wś cerkiewna nad rz. Wilią, pow. krzemieniecki, na płd. od Rachmanowa, niedaleko Szumbaru, niegdyś we włości rachmanowskiej. W 1513 r. Zygmunt I nadaje O. Bohuszowi Bohowitynowi h. Korczak. W 1596 r. Wacław Bohowityn Szumbarski zapisuje dobra rachmanowskie, w skład których wchodziły O. , żonie swej Zofii Michajłównie Czartoryskiej, po śmierci której objęli ją bracia jej Czartoryscy. Ks. Jerzy Michajłowicz Czartoryski w 1605 r. zrzekł się Rachmanowszczyzny na rzecz kre wnego swego ks. Michała Wiśniowieckiege i żony jego Reginy Mohylanki. W spisie dóbr ks. Jeremiego Wiśniowieckiego O. zaliczone są do klucza nowowiśniowieckiego. O przeszło ści dziejowej ob. Arch. J. Z. R. , cz. III, t. 2 525 i Pamiat. Kijew. Arch. Kom. , t. IV, cz. 2 199. J. Krz. Ołyczki, w dok. Wolica Ołyczowska, wś nad rz. Putyłówką al. Putyliwną, pow, łucki, na płn. od Klewania; ob. Arch. J. Z. R. , cz. VI, t. I 583. Ołyka mko przy ujściu Miłowiczki do Putyłówki, pow. dubieński, o 60 wiorst na płn. od Dubna, 15 w. na płd. zach. od Klewania, przy dr. żel. kijowskobrzeskiej. W 1870 r. miało 413 dm. , 1073 mk. , w tem 51 procent żydów, 2 cerkwie, kościół, 3 kaplice, synagogę, 5 domów modlitwy żydowskich, garbarnię, 5 fabryk oleju z produkcyą na 12300 rs. rocznie, fabrykę kleju, 4 jarmarki. W O. znajduje się zarząd 2 okr. polic, ruiny ratusza i zamku z XVI w. , obok mka 3 kurhany, zwane Turczynkami. O. złączona jest z trzema przedmieściami Turczynem, Zalesoczem i Miłowicą i zdala, jadąc od strony Równego, wspaniały przedstawia widok. W dokumentach wymienione jest nadto przedmieście Zawrocie Zaworotje. W okolicy znajdują się uroczyska Burzakowszczyzna Burjako wszczyna i Momotowszczyzna. Osada starożytna, wspomniana w kronikach Ławrentiewskiej i Ipatiewskiej pod 1149 r. , była najprzód w posiadaniu Kiszków. Około 1513 r. Anna, córka Stanisława z Ciechanowca Kiszki, marsz. w. ks. lit, , wychodząc za Jana Radziwiłła Brodatego, wniosła mu w posagu Nieśwież, Ołykę i Lachwę. Syn Jana Brodatego i Anny, Jan Radziwiłł, krajczy lit. , pierwszy począł się pisać 1544 r. na Ołyce, brat zaś jego Mikołaj, Czarnym zwany, uzyskał od cesarza Karola V tytuł księcia na Nieświeżu, Ołyce i Klecku Sacri Romani Imperii Princeps, który to tytuł zatwierdzony został przez Zygmunta Augusta w 1549 r. za przyzwoleniem sejmujących w Brześciu. Mikołaj założył w O. zamek obronny 1564 r. . Zamek ten mocno zbudowany w kwadrat wewnątrz, przedstawia z jednej strony trzy, a z trzech innych dwa piętra; zewnątrz zaś piętro dolne szczelnie otacza sypany wał; dalej ściana murowana, u dołu okopana fosą, napełnioną wodą. Po rogach zamku stały o dwóch piętrach bastyony z nich dwa w ruinach, z okrągłemi strzelnicami. Na obszerny dziedziniec zamkowy prowadzą dwie bramy, z tych brama od strony Turczyna z wieżą, na której orzeł Radziwiłłów. W zamku aż do 1793 r. była zawsze załoga książęca i działa. Mikołaj Czarny, będąc gorliwym zwolennikiem kalwinizmu, osadził predykantów kalwińskich w istniejącym od 1450 r. kościele ś. Piotra, wzniesionym przez Piotra Białego, hetmana lit. Jego synowie Mikołaj Krzysztof Sierotka, Stanisław i Albert, na mocy tranzakcyi 1578 r. podzieliwszy swe majętności na linie, ubezpieczyli posiadanie swych potomków męskich i uchwałą sejmu z 1589 r. otrzymali zatwierdzenie na fundacyą ordynacyi w Nieświeżu, Ołyce i Kłecku. Ołudza Ołudza Ołudzka Wola Ołukszany Ołybisy Ołyczki Ołyka