powołuje się na dokument drukow. w Szczygielskiego Tinecia z r. 1334, widocznie sfał szowany, według którego wyrokiem królewskim przyznano tę wieś opactwu tynieckiemu. Podobnie kopia sfałszowanego dokumentu z 26 września 1326 r. znajduje się w księdze daw nego konsystorza bieckiego z 1769. Według niej miał w tym roku założyć w Ołpinach pa rafią Janusz, wojewoda wileński. Niewiadomo nam zresztą na jakiej podstawie podaje szematyzm dyecezyi przemyskiej, że już 1288 r. O. należały do opactwa tynieckiego. Prawdopodobnie nie należała ta wieś nigdy do tego opactwa, bo za Długosza III, 220 była własnością Spytka z Melsztyna i tylko płaci li kmiecie 2 grzywny groszy pragskich opac twu tynieckiemu. Zdaje się, że później na tej podstawie rościli sobie opaci prawo do wsi i w tym celu kazali te dokumenta podrobić. Długosz notujący pilnie, która wś od którego kolwiek klasztoru została oderwaną, nic tutaj nie wspomina. W czasie spisywania Lib. Benef. nie było tu kościoła a przynajmniej parafii i wś należała do par. w Święcanach. W 1585 r. założyła dom ubogich Elżbieta z Zakliczyna Jordanowa, córka Spytka, kasz telana zawichoskiego, starosty bieckiego, dzie dzica Ołpin i Olszyn a 1595 podług wizytacyi Kazimirskiego był już kościół murowany i kaplica na cmentarzu. Prawo patronatu mie li wówczas spadkobiercy Spytka z Zakliczyna Jordana. Obecnie jest więk. pos. własnością K. Rogawskiego. Grunta chociaż nierówne są urodzajne. Lud przemyślny i zamożny, trudni się tkactwem, jako przemysłem domowym, lecz jest słabowitym i podlega chorobie rozdę cia gardła. Parafia dyec. przemyska, dek. brzostecki obejmuje O. i ma 4315 parafian rzym. kat. a nadto przebywa w niej 489 ży dów. Mac Ołseta, dobra, pow. nowoaleksandrowski, par, Poniemuniek, 593 dzies. ziemi dworskiej; własność Piottucha Kublickiego. Ołsoki, wś włośc. , pow. trocki, okr. wiejski Brażole, o 15 w. od gminy, 14 dusz rewiz. i 2 dusz b. ludzi wolnych. Ołtarze Gołacze, wś szlach. nad rz. Bugiem, pow. ostrowski, gm. i par. Nur. W 1827 r. było tu 72 dm. , 424 mk. Ołtarzew, dwór, wś i kol. , pow. warszawski, gm. Ożarów, par. Żbików, odl. 16 w. od Warszawy, ma 240 mk. Istniała tu stacya pocztowa, pomiędzy Warszawą a Błoniem. W 1827 r. było tu 17 dm, 164 mk. W 1880 r. rozl. dominialna dóbr O. wynosiła mr. 846. Rozdzielone zostały pomiędzy 16 nowonabywców częściowych. Przy willi Ołtarzów pozostało mr. 180 gr. or. i ogr. mr. 129, wody mr. 3, lasu mr. 36, nieuż. mr. 12; bud. mur. 5, z drzewa 4. Las przekształcony na park. Wś O. os. 13, z gr. mr. 30; wś Kopiki, ma osad 7, z grun. mr. 185. Br. Ch. Ołtarzyszki, zaśc, szl. , pow. oszmiański w 1 okr. pol. , o 10 w. od Oszmiany, 1 dom 16 mk. katol. Ołtaszyn, niem. Oltaschin, 1204 r. Olzantino Olszęcino, 1360 Olteschin, wś i dobra, pow. wrocławski. Od 1349 do 1810 były własnością katedry wrocławskiej. Posiada kościół paraf. katol. , założony 1248 r. ; w 1353 r. uposażony dwoma włókami. Szkoła katol. W 1843 r. było tu 43 dm. 1 sołtystwo, 333 mk. 84 ewang. . Ołtusz, jez. w pow. brzeskim gub. grodz. , blisko granicy gub. wołyńskiej. Przepływa przez nie rzka Rytka, uchodząca do Muchawca. Ołtusz, wś nad jez. t. n. , pow. brzeski, w Rudzkiej puszczy, między błotami położona, w pobliżu granicy Wołynia. Ołtuszki, okolica szlach. , nad Dzitwą, pow. lidzki, w 1 okr. pol. , o 13 w. od Lidy, 2 dm. , 23 mk. Ołtuszków, miasteczko, pow. mohylowski, ob. Jołtuszków. Ołtwa al. Hołtwa, rzeka w gub. połtawskiej, bierze początek w pow. zieńkowskim, przepływa pow. połtawski i pod mkiem Ołtwą w pow. kobielackim uchodzi od lew. brzegu do Psioły. Przybiera od lew. brzegu rzkę Ołtwę Olchową, wypływającą z pow. zieńkowskiego i uchodzącą w kobielackim pod Reszetyłówką. Ołtwa al. Hołtwa w kronikach Grabianki i t. z. Samowidca Howtwa, mko przy ujściu Ołtwy do Psioły, pow. kobielacki gub. połtawskiej. Wchodziło niegdyś w skład sstwa czerkaskiego ob. t. I 807. W lustracyi Humieckiego, kaszt. kamienieckiego, z 1615 r. czytamy Mko Ołtwa względem słobody nic nie czyni, po wyjściu zaś słobody też powinności jako i mieszczanie czyrkascy odprawować będą powinni. Podług lustracyi kasztel. bracławskiego Charlęskiego, odbytej w 1622 r. Mko Hołtwa, w niem domów posłusznych 20 a nieposłusznych kozackich Nr. 230. Powinności jak Czyrkasy t. j. podatków żadnych nie dają, prócz służby wojennej, którą każdy z nich konno z orężem przy panu staroście swym albo podstarościm jego odprawować powinni. Później było mtem sotniczem. Znajdował się tu zamek i wały. Od O. poczynały się Dzikie pola, które wzdłuż Psioły aż do Dniepru się rozlegały. Wzmianki o O. znajdują się w kronikach Wieliczki, t. II 162, t. III 369, t. IV 1969, 201, 206; Grabianki 245 t. z. Samowidca 187, 295 oraz w Pamiat. Kij. Arch. Komis. , t. III, cz. 3 253. J. Krz. Ołucza, kol. , pow. kaliski, gm. Błaszki. par. Wojków, odl. od Kalisza 31 w. , 3 dm. Ob. Stok. Ołudza, w dok. Holucza al. Olucza, rzeczka przepływająca przez obszar wsi t. n. , w pow. Ołseta Ołseta Ołsoki Ołtarze Gołacze Ołtarzew Ołtarzyszki Ołtaszyn Ołtusz Ołtuszki Ołtuszków Ołtwa Ołucza Ołudza