Karelczyków i Rossyan, trudnią się głównie rybołóstwem, połowem ptastwa leśnego i zwie rząt, wyrabianiem i sprzedażą futer, dobywa niem kruszców i kamieni i t. p. Podług kal. Hurlanda za 1879 r. było w gub. 345 żydów. Mto guber. jest Petrozawodsk. Oprócz tego jest w gub. 7 miast, 31 siół, 16 słobód, 4350 wsi i 145 zakładów przemysłowych i fabrycz nych, zatrudniających 1057 robot. i produku jących za 1, 251, 288 rs. Opisy Gedeonowa i Puszkarewa oraz Helmersena. J. Krz. Ołonta, rzeczka w pow. telszewskim, bierze początek w błotnistym lesie o 5 w. na płd. wschd. od mka Kule i pod Korcianami uchodzi od lewego brzegu do Minii, pomiędzy rzeczkami Łukną i Korcianką. Przybiera od pr. brz. Karkloję. Ołotki, fol. , pow. wiłkomierski, par. Świadoście, ob. Janów. Dziś został rozparcelowany pomiędzy włościan. Ołoty, wś nad strum. Ołotką, pow. wiłkomierski, par. Świadoście, niegdyś Platerów, dziś rządowa, rozkolonizowana pomiędzy włościan. Do dóbr O. należały fol. Ołotki al. Janów i Druskie. Ołów, rz. , lewy dopł. rz. Scroti, ob. Lsta. Ołowianka 1. os. włośc, pow. częstochowski, gm. i par. Rędziny, ma 3 dm. , 21 mk. , ziemi włośc. 38 mr. W 1827 r. było tu 2 dm. ; 6 mk. 2. O. , os. włośc, pustk. i os. leś. , pow. częstochowski, gm. Wancerzów, par. Rędziny; os. włośc. ma, 2 dm. , 20 mk. , ziemi włośc. 26 mr. , leś. os. 1 dm. , 8 mk. i 910 mr. lasu. O. należała do wsi Jaskrów. Ołowiatyn, tak nazwana w dokum, dzisiejsza wś Hołowiatyń ob. , należała niegdyś do sstwa czehryńskiego. Leży na płn. zach. od Śmiły a na płn. zach. od Czehryna; ob. Arch. J. Z. R. cz. I, t. 2 146. Ołówka i Ołowa, rzeczki, dopływy Niemna z praw. brzegu, między Niemonajciami a Olitą, Ołownik, niem. dawniej Oloffnigk dziś Launingken dobra ryc. nad rz. Węgrzą, pow. darkiejmski, st. poczt. , 206 mk. , odl. 21 klm. od Darkiejm, śród lesistej i wzgórzystej okolicy. Jest tu gorzelnia. W 1616 r. otrzymał tam Jan Hensel z Bąkowa 6 włók ziemi i 20 mr. łąk na prawie chełmińskiem. J. K. Sem. Otowskie, wś szlach, nad rz. Bugiem, pow. ostrowski, gm. i par. Nur. lecki, niedaleko Ołowskie, jezioro, pow. Rynu. Ołowsko, dawna nazwa Hołoska, pow, lwowski. Ołowsza, właściwa nazwa jeziora w pow. wiłkomierskiem, mylnie podanego pod Ałowsza, Ma ono do 75 włók obszaru i należy do dóbr Biguszki Drozdowskich. Leżą nad nim wsie Siemieniszki, Sudejki i Manejcie oraz dwór Biguszki. Ołowsza, osada żydowska nad jez. t. n. , pow. wiłkomierski, par. Sudejki, należy do dóbr rządowych Uszpole. Ołpiny Górne i Dolne z Rudnikiem, wś, pow. jasielski. Leży w dolinie pot. Olszyszki Siepietnicy, uchodzącego pod Siepietnicą z lew. brzegu do Ropy. Ludna osada rozciąga się w wązkiej dolinie, zwartej od północy i południa lesistemi wzgórzami. Wznies. wsi wynosi 230 mt. Ku północy podnosi się teren w wyżynę Rudnik 337 mt. , będącą podnóżem góry Owczara 508 mt. . Ku południowi sięga najwyżej Radwańska góra 421 mt. , pokryta lasem, zwanym Piekliska. Obydwa pasma tworzą poboczne działy dopływów Wisłoki i ograniczają O. od północy i południa. Na zachód graniczą O. z Olszynami a na wschód z Szerzynami. W środku wsi znajduje się kościół paraf. , zabudowania więk. pos. i urząd poczt O mają 2729 mk. katol. prócz 489 izrael. Wielka ilość żydów i targi odbywające się w co drugi czwartek, nadają wsi pozór miasteczka. Jest tu szkoła ludowa o dwóch nauczycielach, kasa pożyczk. gminna z kapit. 1059 zł. i dom ubogich na 9 starców i kalek, pod nadzorem plebana wraz z gminą, posiadający 27 mr. roli i 350 zł. kapit. Pos. więk. Rogawskich ma obszaru 625 mr. roli, 34 mr. łąk i ogr. , 46 mr. past. i 124 mr. lasu; pos. mn. 1876 mr. roli, 179 mr. łąk, 329 mr. pastw. i 301 mr. lasu. Przywilejem wydanym 7 sierpnia 1349 w Bieczu Kod. katedry Krak. , str. 241, nr. CLXXXVIII dozwolił Kazimierz W. Janowi i drugiemu Janowi założyć wś Ołpiny na prawie magdeburskiem, nadając im godność i dochody sołtysów. W przywileju tym czytamy Dajemy wieś nad rzeką Swepietnicą, aby z obu stron wieś na prawie magdeburskiem, na stu łanach założyli. Dwa łany dajemy dla kościoła w Ołpinach, dwa na skotnicę pastwisko, a za założenie wsi sołtysom cztery łany na własność, wolny szósty łan, rybołóstwo, młyn wodny, na ile kół można zrobić, rzeźnię, jatki szewckie, kowalskie fabrorum, rybne, wolne cztery ogrody, dwie wolne karczmy i. łąkę na 40 wozów, trzeci denar sprawy osądzonej wielkiej i małej, przeznaczając dla siebie t. j. króla dwa denary. Król uwalnia kmieci na 20 lat od wszelkich powinności poddaniczych, poczem mają płacić na św. Marcin po 8 szkotów groszy i po fertonie dziesięciny. Sołtysi mają się stawić na wojnę samowtór z uzbrojonym człowiekiem na koniu, wartającym sześć szkotów. Sprawy gardłowe i kryminalne podlegać mają sołtysom, sądzącym według prawa magdeburskiego. Sołtysi mają odpowiadać jedynie przed sądem naszym niemieckim za naszym pozwem a nikim innym, kmiecie zaś tylko przed sołtysami. Siarczyński rps. bibl. Ossol. , nr. 1826 Ołonta Ołonta Ołotki Ołoty Ołowianka Ołowiatyn Ołownik Ołowskie Ołowsko Ołowsza