dek, który jednakże tem się zakończył, że asesorya kor. dekretem swym 1775 r. Żerdelowszczyznę Swiejkowskiemu przysądziła; tylko Żerdele Małe, jako ziemia małej objętości i odcięta rzeką, przy sstwie N. pozostały Arch. Chałaimgrodeckie. Podczas gdy się ten. spór toczył, sstą N. był Kazimierz Wykowski. Lustracya z 1765 r. , a więc z jego czasu, tak się wyraża Sstwa posesorem jest W. Kazimierz Wykowski. Poddani robią pańszczyznę w zimie na tydzień po dniu, a latem po dwa dni; płacą podoroszczyznę i stawszczyznę; przędą po dwa motki na rok z przędziwa dworskiego. Zamek na górze wysokiej nad rz. Pustochą, w koło palami dębowymi opalisadowany; w koło tego zamku fosa; wjeżdżając do tego zamku wrota, a dalej ku budynkom mostek nie wielki, przez fosę z poręczami; budowanie w tymże zamku wewnątrz takowe budynek duży, w którym pokojów cztery, t. j. po prawej ręce dwa, a po lewej dwa, z garderobami, a w środku sala; na drugiem zaś piętrze sala duża z gankiem; pod tym budynkiem lochów murowanych dwa, z kratami żelaznemi, oficyn dwoje, jedne oficyny po prawej stronie, a drugie po lewej. Miasto N. leży nad rz. Pustochą. W mczku chałup 69, libertowanych 4, słobodzianów 2, ubodzy mieszkają w 2ch chałupach i nic nie dają; żydów nie ma, tylko karczma. Intrata sstwa zł. 8572 gr. 12; z tej salarium dla dwóch dyspozytorów i leśniczego zł. 574. Kozaków 16, są postanowieni dla obrony gruntów sstwa, że w kontrowersyach jest w koło ze stronami. Wsie należące Kotówka i Kryłówka. Maciej Tarkowski, komisarz niechworowski, użalał się, że sstwo to ponosi krzywdy od sąsiednich dóbr pawołockich, wsi Chałaimgrodka, od wsi Kamienia Tyszkiewiczów i od wsi Andruszówki W. Bierzyńskiego, chor. owruckiego, który grunta zagarnął niechworoskie i wieś na nich osadził. Ludzie niechworoscy zmuszeni rozchodzić się w inne państwa. Krzywda się też dzieje w gruntach od Czerwonnej. Wykowski zdawszy rządy na dzielnego zawiadowcę Tarkowskiego, rzadko bywał w starostwie, jednakże mamy ślad z jednego listu jego do Swiejkowskiego, że w 1775 r. jakiś czas w N. rezydował. Ja tu pisał zabawić muszę do świąt dla rozrządzenia. Arch. Chałaimgr. . Tenże Wykowski zostawszy kasztelanem wyszogrodzkim, otrzymał przywilej 1773 r. , iż wrazie, gdyby go żona przeżyła, posiadać będzie sstwo niechworoskie, Capitaneatum Niechoroviensem. Na sejmie z r. 1773 1775 zapadła konstytucya, przyznająca wynagrodzenie złp. 100, 000 temuż Wykowskiemu, opierając je na tem sstwie, i uwalniając obdarowanego od opłacania kwarty. Jednakże zamiast się rozrość, z czasem z miasteczka zeszła N. na Słownik geograficzny. Tom VII. Zeszyt 73. posadę wiejską, o czem świadczy lustracya z 1789 r. Posesorem sstwa jest Ignacy Karniewski, stolnik różański. Zamek czyli dwór na górze, brama z drzewa; w dziedzińcu rezydencya pańska stara i spróchniała, oficyna, magazyn; w koło zabudowania, parkan z czę stokołów, nowego stawiania wymagają. Do sstwa należą Kotówka, Kryłówka, Żerdele Małe. Intrata średnia zł. 15699 gr. 2. Dziś N. jest włością rządową. Dorzecze rz. Hujwy jest posiane szczątkami odległej starożytności. W klinie przy ujściu rz. Pustochy do rz. Huj wy, na gruntach wsi Halczyna, graniczących z Niechworoszczą, znajduje się odwieczne zam czysko, usypane niepamiętną ręką, z trudnym przystępem. Wały tęgo okopu wznoszą się nad poziom rzeki od strony wschodniej na 2 1 4 arszyna, od zachodniej na 4 1 2. Dokoła otaczają go moczary i bagniska. Za rzeką wielka mnogość kurhanów, jakby świadczących o bo ju tu niegdyś stoczonym. Wydelegowany od uniwersytetu kijow. członek moskiew. archeol. towarzystwa p. Kibalczyc tego lata 1885 r. odkopał na tem zamczyszczu bogatą zdobycz naukową. Przedmioty znalezione tu pochodzą wszakże z epok rozmaitych. Najpierw, po rozkopaniu zamczyszcza do głębokości 2ch arszynów, dobył pan Kibalczyc sporo monet polskich z XVII w. od 1627 1634; tu też i inne przedmioty zarówno zostały dobyte, jako to 22 srebrnych guzików, niżej nieco jeleni róg, 17 kawałków zardzewiałego żela stwa, kawałki szklannych bransolet, ostrza żelaznych strzał, dwie osełki kamienne, mno gość wielką kości ludzkich, zwierzęcych i pta sich; jeszcze głębiej, bo już na cztery arszyny głębokości, wychyliły się z pod ziemi ślady zgliszcza pogańskiego, a jeszcze głębiej na czynia gliniane, po których mnóstwo pozosta ło okruchów, lepione ręką ludzką, bez pomocy koła garncarskiego, niemniej też i ziarna spa lonego wiele, t. j. pszenicy, żyta, prosa i ko nopnego nasienia; fragment bronzowej figurki, w kształcie nogi jakiegoś czworonoga, kamie nie od żarn, głaz ofiarniczy źertwienny i nóż używany prawdopodobnie dla sprawowania ofiar. P. Kibalczyc przypuszcza, że miejsce to mogło być poświęcone na bałwochwalskie obrzędy religijne. Edward Rulikowski Niechworoszcz al. Nechworoszcz, rzeczka w pow. kaniowskim, bierze początek w po bliżu wsi Janówki, przepływa przez wsie Pieszki, Niechworoszcz i uchodzi od lew. brz. do rz. Rosi, pomiędzy rz. Horochowatką i Korsunką. E. R. Niechworoszcz, Nechworoszcz, wś nad rzką t. n. , pow. kaniowski, przy dr. poczt. do Bohusławia, o 5 w. od wsi Wyhrajewki par. prawosł. , ma 308 mk. pł. ob. W zeszłym wieku we wsi tej znajdowała się cerkiew, która Niechworoszcz Niechworoszcz