233. 2. O. , wś cerkiewna nad rz. Horyniem, pow. krzemieniecki, na pograniczu zasławskiego, na wsch. w pobliżu Jampola; ob. Arch. J. Z. R. , cz. VI, t. 1, dodatki 79. 3. O. , w późniejszych dokum, Olszanka, zaginiona wś w pobliżu Włodzimierza, na zach. od niego leżąca, należała do dóbr biskupów włodzimierskich; ob. Arch. J. Z. R. cz. I, t. 1 243, 372; cz. VI, t. 1 490. Olszanica 1. potok, ob. Gołogórka. 2. O. , nazwa dolnego biegu rzeczki zwanej Stary Po tok ob. . Br. G. Olszanica 1. w dok. 1254 r. Olszenicia, u Długosza Olschenycza i Olschyenycza, wś, pow. krakowski, na praw. brzegu Rudawy. Leży w dolinie podmokłej, otoczonej od zachodu stokami Sowińca 358 mt. , od południa stokami Skały 308 mt. , od zachodu Młyńską górą 262 mt. , a od połnocy Pasternikiem. Nad Rudawą, na północ od wsi rozciągają się obszerne łąki z małemi przerwami aż po Kraków, z którego prowadzi do tej wsi, droga przez Wolę Justowską i Chełm. O. graniczy na północ z Mydlnikami a na południe z Chełmem. W 1880 r. było 740 mk. , z których 21 na obszarze więk. pos. Szematyzm duchowny krak. z r. 1885 podaje 893 mk. rzym. kat. O. własność klasztoru zwierzynieckiego już od XIII w. , należy do par. rzym. kat. w Zwierzyńcu odl. 7 klm. i ma szkołę ludową, w której uczą także robót kobiecych. Pos. więk. ma obszaru 152 mr. roli, 41 mr. łąk i 38 mr. past. ; pos. mn. 687 mr. roli, 127 mr. łąk i 105 mr. pastw. Główny dochód czerpie ludność z dowożenia nabiału do Krakowa. W tej prastarej osadzie znaleziono w r. 1856 grobowce pogańskie, które zwróciły uwagę archeologów por. Czas z r. 1856 123; Rogawski. O wykopaliskach leżajskich, Kraków 1856, str. 76; Łepkowski, Rocznik Tow. nauk. krak. z roku 1861, t. 5, str. 104. Bolesław Wstydliwy przywilejem z 30 maja 1254 r. uwolnił tę wieś cum hominibus adscripticiis, będącą już własnością zakonnic zwierzynieckich, od uciążliwości prawa książęcego Kod. Katedry krak. , XL. str. 53 i Bartoszewicz, Kod. Polski dyplomatyczny, t. III, 69. Długosz L. B, i, 64 powiada, że miała 24 łany kmiece, 2 łany roli klasztornej, pole Zagmancze, , 4 zagrody, karczmę i młyn. Rolę sołtysią zamieniono na klasztorną. 2. O. przy Ustrzykach, wś górska, pow. liski, u ujścia pot. Wańkówki do Olszanicy wpadającej z praw. brzegu do Sanu. Leży przy gościńcu z Ustrzyk do Liska i ma st. kolei przemyskołupkowskiej, 78 klm. od Przemyśla, 16 klm. od Ustrzyk a 12 klm. od LiskoŁukowicy. Gościniec i kolej są poprowadzone z doliny Strwiąża przez dolinę Olszanicy w dolinę Sanu a dalej ku południowi w dolinę Osławy. W tem miejscu dolina Olszanicy, zawarta lesistemi górami, od połu dnia Polowanką 491 mt. , od zachodu Ka mionką 465 mt. a od północy i wschodu sto. kami Wańkowy 630 mt. . Na półn. wsch. od wsi, na Dziale 419 mt. , znajduje się na płd. stoku Kiczery 645 mt. mały przysiołek Bo ry, leżący u źródeł dopływu Strwiąża. O. na leży do par. rzym. kat. w Uhercach i ma dre wnianą cerkiew gr. kat. , uposażoną 96 mr. roli w ogóle, należącą do par. gr. kat. w Stef ko wy. Według spisu ludności z r. 1880 było 975 mk. , z których 94 na obszarze więk. pos. Józefa Jordana. Szematyzmy przemyskie po dają 195 rzymkat. i 536 gr. kat. o 244 mk. mniej. Obszar więk. pos. wynosi 291 mr. roli, 31 mr. łąk i ogr. , 89 mr. past. i 853 mr. lasu; pos. mn. 989 mr. roli, 53 mr. łąk, 270 mr. pastw. i 339 mr. lasu. Ta wieś graniczy na wschód ze Stefkową, na północ z Wańkową, na zachód z Rudenką a na południe z Uher cami. Mac. Olszanica 1. rus. Olszanycia, wś w pow. jaworowskim, 5 klm. na zach. od sąd. pow. i urz. poczt. w Jaworowie. Na płn. leżą Załuże, Cetula i Jazów Nowy, na wsch. Szkło, na płd. Bruchnal i Czołhynie, na zach. Jaworów. Płn. część wsi przepływa pot. Szkło. Wchodzi on tu z Cetuli i tworzy zaraz na granicy tej wsi staw rozległy, t. z. Werchstaw, z którego wypłynąwszy podąża na zach. aż do granicy Jaworowa, gdzie się znowu w staw Jaworowski rozlewa. Środkiem obszaru płynie dopływ Szkła, pot. Hnojeniec. Wchodzi on tu w Bruchnala i płynie na płn. zach. , a wpada do Szkła tuż przed jego ujściem do stawu Jaworowskiego. Zabudowania wiejskie leżą nad Werchstawem, w dolinie Hnojeńca i we wsch. stronie obszaru a tworzą następujące grupy domów i części wsi Hnojeniec, Kierniczka, Nalisie, Muryny, Szoty al. Na Szotach, Stury al. Na Sturach, Okołki, Tołoka. Własn. więk. ma roli or. 20, łąk i ogr. 262, pastw. 4, lasu 210; wł. mn. roli or. 1474, łąk i ogr. 463, pastw. 353, lasu 36 mr. W r. 1880 było 1240 mk. w gm. , 32 na obsz. dwor. między nimi 9 obrz. rzym. kat. . Par. rzym. kat. w Jaworowie, gr. kat. w miejscu, dek. jaworowski, dyec. przemyska. We wsi jest cerkiew pod wezw. św. Jerzego. Cerkiew ta zbudowana w r. 1540, przestawiona w r. 1796 na fundament murowany. Wielki ołtarz św. Onufrego przeniesiono tu z cerkwi bazyliańskiej, która się niegdyś znajdowała w Lasku Jaworowskim, przysiołku Czernilawy, a którą rozebrano w r. 1795. W lesie Kierniczka znajduje się kaplica. Za czasów Rzpltej należała O. do dóbr koronnych, do ziemi lwowskiej, a sstwa jaworowskiego. W r. 1456 zastawił ją wraz z Jaworowem i innymi wsiami Kazimierz Jagiellończyk Piotrowi Szamotulskiemu, kaszt.

Olszanica

Olszanica