z Teofilą przebywał częściej na zamku oleskim, niż w Złoczowie. Na zamku oleskim urodził się też w r. 1628 pierwszy syn jego Marek, j a dnia 17 sierpnia r. 1629 drugi syn Jan. W licznych opisach O. jakoteż i dziełach historycznych podawaną bywa jako data urodzenia Jana III dzień 2 czerwca 1624 r. Datę tę znajdujemy też zapisaną na liturgikonie oprawnym w pergamin, okutym srebrną blachą a znajdującym się w bazyliańskim klasztorze w Podhorcach. Jest to jednak data mylna. Matka Jana III zapisała bowiem własną ręką W Olesku urodził mi się syn Jan roku 1629 dnia 17 sierpnia, między godziną czternastą a piętnastą w piątek, ostatniego miesiąca, a nazajutrz nów nastał. Jan Sobieski zań pisze Podczas urodzenia mego bity pioruny bardzo, tak, że aż krawiec matki mojej od tego ogłuchł i był głuchym do samej śmierci. Tatarowie też podpadli w tenże czas właśnie pod zamek, których zaś ów sławny gromił Chmielecki Kluczycki, Pisma do wieku i spraw Jana Sobieskiego, t. I, cz. 1, str. 6 i 10. W r. 1639 urodził się w zamku Michał Tomasz Korybut Wiśniowiecki, syn Jeremiasza i Gryzeldy z Zamoyskich ks. Wiśniowieckich. Król Jan pisze o sobie natus sum in Olescensi arce, in edito monte, ubi etiam rex Michael natus est Załuski, Epistolae, t. III, str. 863. Wiśniowieccy posiadali sąsiedni Biały kamień, a prawdopodobnie trzymali jakiś czas Olesko w zastawie, podczas kiedy Sobiesoy mieszkali wówczas w Żółkwi. W czasie wojen za Jana Kazimierza musiało także O. znacznie ucierpieć i podupaść. Po zgonie Jakuba Sobieskiego w roku 1646, jego syna Marka w r. 1652 w morderczej bitwie pod Batowem, i Teofili Sobieskiej w roku 1661 przeszło O. wraz z innymi dobrami na Jana. Jan Sobieski rzadko jednak zajeżdżał do swego rodzinnego zamku i przesiadywał najchętniej w Żółkwi i Jaworowie. Zjechawszy tutaj po długiej, może od lat pacholęcych niebytności, znalazł kolebkę swoją w bardzo opłakanym stanie, jak sam donosił żonie, pisząc z tego mieca i pokoju gdzie się urodził, we wtorek o trzeciej z południa d. 21 kwietnia Umyślniem tu dziś zjechał z ImPanem wojewodą ruskim i innymi, aby się temu przypatrzyć miojacu, któregom ledwie już co pamiętał. Zastaliśmy tedy zamek i miasto bardzo spustoszone, ale wsi arcydobre i kościół, gdzie dziad mój Daniłowicz wojewoda ruski, leży, w jakimkolwiek porządku Helcel, Listy Jana Sobieskiego do żony, Kraków, 1860, str. 340. W r. 1 87 przybyli do O. oboje królestwo, jadąc w odwiedziny do syna Jakuba, do Podhorzec. Król dawał tu wtedy posłuchanie deputacyi ziem pruskich, na której czele stał bi okup chełmiński, Kazimierz Opaliński. W tyra że roku otrzymało O. następujący przywilej od Jana III Jan III z Bożej łaski iid. Wszem wobec i każdemu z o. obua, komu o tom wiedzieć należy, podajemy do wiadomości Iż my w osobliwym mając respekcie miasto nasze dziedziczno Olesko w województwie ruskiem. leżące, aby toż miasto nietylko ludźmi przystojnymi i kupieokiuu tom lepiej osiadać ale też jako najlepszym według zwyczaju innych miast rządzić się mogło porządkiem, jako dawne tego miasta prawa, wolności i prerogatywy stwierdzamy i aprobujemy, tuk ponieważ per injuriam temporum nadana im od przodków naszych zginęły przywileje, teraź niąjszym one odnawiając i jako do najlepszej wprawująo kluby reasHumujemy i naprawiamy. A najprzód, aby sprawiedliwość kwitnąć mogła, tedy miastu temu prawo juris theutonici albo magdeburskie, którem się dotychczas rządziło, potwierdzamy i nadajemy, którem to prawem wszyscy, obywatele miasta tego do jurysdykcyi miejskiej należącyi także rzemieślnicy i cechy ich Bądzić się i onemu podlegać będą. Sądy zaś w tem mieście wszelakie odprawować będą Wójt, dwóch burmistrzów miejskich i zamkowy Lantwójt i sześciu przysiężnych, których to mieszczanie z porządku siebie wszystkich, oprócz jednego burmistrza zamkowego in preseutia Podatarośoiego albo administratora naszego obierać będą powinni, a ci obrani jurament super fidelitatem et justitiam wylconawszy, wszystkie sprawy tego miasta Oleska criminales et civiles, jednego albo plurium absentia non obstante sądzić mają, salva appellatione do nas albo do Namiestnika Naszego. Cechy przytem wszystkie i rzemieślnicy mają onym wszelakie czynić posłuszeństwo, aby wszelaki rząd i dobra sprawa w mieście tem zachowana była. Także i żydzi wespół zarówno z chrześcijany do wszystkich powinności miejskich należeć mają, wszelakich im trunków szynkowanie pozwalamy. Wyjmujemy przytem mieszczan tychże od wszelakich robocizn i ciężarów poddańskich. A mianowicie, do żniwa już na potem więcej należeć nie będą, tylko, do żencia stu kóp oziminy corocznie, które sto kóp odżąwszy, de reliquo być wolnymi mają A ponieważ za podwody rybne dają 500 złp. przy spustach do skarbu naszego, tedy od innych wszelakich podwód wolnymi onych czynimy, oprócz gwałtownej potrzeby podczas bytności naszej albo sukoessorów naszych, i to nie dalej, tylko jako do Brodów, albo do Złoczowa. Do stawu pokrowieckiego, tak do przykopywania jako do zastawiania onego mieszczanie amplius należeć nie mają, ale tylko podczas gwałtu wychodzić i mierzwy tamże wozić powinni. Grunta jako teraz trzymają, tak przy spokojnej onych posessyi zachowujemy, kon

Olesko