liczbie 30 jednodworców; ludność w połowie wyznania prawosł. , w połowie katol. W O. jest cerkiew mur. p. w. ś. Mikołaja, wzniesiona w 1829 r. kosztem Mikołaja Makowieckiego, uposażona 44 dz. ziemi, ma do 1300 dusz. Zarząd gminny wołosf, do której należą m. Hussiatyn i wsie O. , Kuźmińczyk, Heleniszczów z Żarnówką, U wsie, Kutkowce, Zakupnia z Dąbrówką, Iwachnowce, Demkowce, Szydłowce, Kryków z Wiktorówką, Józefówka i Bednarówka, razem 12 starostw, 1323 osad, ludności wiejskiej w obrębie gm. 4088 męż. i 4389 kob. ; ziemi do nich należącej 6913 dz. 5876 dz. ornej. Oprócz tego w obrębie gminy zamieszkuje innych stanów 1200 męż. i 1341 kob. ; ziemi prywatnych właścicieli 13, 950 dz. 8, 859 ornej. Cały więc obszar gminy zajmuje 20, 853 dz. 14, 755 ornej, z ludnością 11, 018 dusz. Na Olchówce są 3 młyny. Grunt górzysty, ziemia czarnoziem pomieszany po części z glinką; ziemi włośc. 1792 mr. , ziemi cerkiewnej 50, ziemi dwors. w 3ch folwarkach 3350 mr. , w tej liczbie 2350 mr. ziemi sadybowej i pola or. , 700 mr. lasu, 300 mr. sianożęci, zuboczy, rudek i nieuż. Do szlachty czynszowej należy 257 mr. Znajduje się tukamień wapienny, cios i piasek. W 1559 r. należało sstwo olchowieckie do Jana Świercza z Olchowiec; pod koniec XVII w. wś ta należy do Jerzego Wołodyjowskiego, stolnika przemyskiego, żonatego z Krystyną Jeziorkowską. Po ich śmierci bezdzietnej O. stał się własnością siostry Jerzego Anny, która była za Stanisławem Makowieckim, stolnikiem latyczowskim. W XVIII w, należy O. do Potockich; w 1793 r. bierze go za długi od Prota Potockiego Salomea z Potockich Starzyńska, od której w 1803 r. nabywa Mikołaj Makowiecki i O. pozostaje w ręku Makowieckich aż do r. 1853, w którym Jadwiga z Makowieckich wnosi go w posagu do rodziny Czerwińskich, dzisiejszych właścicieli. Por. Arch. J. Z. R. , cz. I, t. 4 223, 265. 2. O. al. Karmelity, futor, pow. kamieniecki, gra. Dłużek, par. kat. Kamieniec potrynitarska, o 5 w. od Kamieńca, ma 14 osad, 62 mk. , 40 dz. ziemi. 3. O. , futor, pow. kamieniecki, gm. i par. Gródek, ma 3 osady. Należał do księży franciszkanów w Gródku, dziś rządowy. 4. O. , wś, pow. krzemieniecki, par. kat. Wiśniowiec. 5. O. , w dok. Olchów al. Olechowiec, wś nad bezim. strumieniem, płynącym od sioła Semihory i uchodzącym w pobliżu od lew. brz. do Rosi, pow. kaniowski, rozłożona na górach, jarach i błotach, o 40 w. od Kaniowa, 12 w. od Tahańczy a 7 w. na wsch. od Bohusławia, ma 1480 mk. prawosł. i 12 katol. , 840 dz. ziemi włośc, 360 dz. ziemi ornej folwarcznej. W 1790 r. było tu 117 dm. i 923 mk. Cerkiew paraf. p. w. ś. Michała, drewniana, podług wizytacyi dziekana bohusławskiego z 1746 r. wzniesiona w 1743 r. obok dawniejszej, istniejącej od 1700 r. Cerkiew ta od 1739 1795 r. była unicką. Oprócz tego znajduje się w O. zarząd gminy i młyn wodny na Rosi, przerabiający rocznie do 80, 000 pu dów pszenicy na mąkę pytlowaną. Niedaleko od wsi, nad Rosią, znajduje się starożytne okopisko, otoczone wałami, w którem, podłng miejscowego podania, bronili się mieszkańcy podczas napadów Tatarów. Dawniej O. należał do sstwa bohusławskiego, obecnie zaś do klucza bohuslawskiego hr. Branickich. Nazwę otrzymał od obficie tu niegdyś rosnącej olszyny, dziś prawie zupełnie wyciętej. Mieszkańcy trudnią się rolnictwem, przemysłu domowego żadnego nie mają. Położenie górzyste, w około lasy, gleba pszenna, bardzo urodzajna; grunta dotykają brzegów Rosi. O O. znajdujemy wzmianki w Arch. J. Z. R. cz. III, t. 3 322 i cz. VI, t. 2 112, 113, 200 i 249. 6. O. , małe mko, pow. uszycki, w pobliżu rz. Kalusa, niedaleko od Dniestru i granicy pow. mohylowskiogo, na płd. wschód od Uszycy, gm. Kalno, par. kat. Struga Wielka, ma 21 dm. , 1608 mk. , 1639 dz. ziemi. Cerkiew p. w. ś. Paraski, wzniesiona w 1844 r. , uposażona 117 dz. ziemi, ma 2103 parafian. Dom modlitwy żydowski. Wś O. stanowiła niegdyś dobra królewskie, z których za czasów saskich utworzono sstwo olchowieckie, w skład którego, podług lustracyi z 1765 r, , wchodziły O. , Stawczany, Huta Głębowska, Senatowka i Maciursk. Posiadał je wówczas Marcin Koziobrodzki, opłacając kwarty 1421 złp. 17 gr. Taryfa 1776 r. podaje we wsi O. 125 dymów, płacących po 7 złp. podymnego. Podług konstytucyi z 1775 r. sstwo to nadane zostało Szczęsnemu Potockiemu, gen. artyleryi koronnej. Lustratorowie 1789 r. zastali posiadaczem sstwa tegoż Potockiego, którzy z 0. , Stawczan, Pilipów, Głębokiej, Maciurska, Huty Starej i Nowej miał czystego dochodu 10, 388 złp. 141 2 gr. W lustracyi tej czytamy Wś o. położona na wzgórka, niedaleko rz. Kalusa, lasy dębowe i czarne były dość znaczne, lecz robieniem potażu i huty szklannej wytrawionemi zostały. Burty saletrzane w O. znajdują się, któro były przed lat siedmiu wyrobione. W kilka lat później zaczęli się tu osiedlać żydzi i odtąd uważano O. za miasto. Potocki ustąpił praw swych do sstwa gen. Dzierzkowi; prawo to służyło do d. 17 sierpnia 1837 r. Kwarta przynosiła 2037 rs. Por. Arch. J. Z. R. , cz. I, t. 4 372; cz. III, t. 2 566; cz. III, t. 3 4345. 7. O. , mko, pow. zwinogrodzki, okr. pol. w Kalnibłotach, par. kat. Zwinogródka, leży przy dr. poczt. , o 8 w. na płd. zach. od Zwinogródki, o 7 w. od Husakowa, przy połączeniu trzech niewiel

Olchowiec