ryka Joachima, który dzieckiem często przebywał w O, i nawet czas jakiś uczył się u tamecznego proboszcza, Leopolda Moroza, pijara. Kamień węgielny świątyni położył dnia 7 lipca 1790 r. ówczesny biskup kijowski i czernihowski Kacper Kazimierz Cieciszowski. W 790 r. wyprowadzono nad ziemię fundamenta; w roku następnym ukończono ściany i pokryto dachem, a w r. 1793 wprowadzono do niej nabożeństwo. Uroczysta konsekracya kościoła pod wezwaniem śś. Apostołów Piotra i Pawła, dokonana przez Kacpra Cieciszowskiego, naówczas bisk, łuckożytomierskiegoj odbyła się w sierpniu 1806 r. Obecny na uroczystości autor świątyni Sybilli, ks. Jan Woronicz, naówczas kanonik kijowski i sędzia generalny dyecezyi chełmskiej i lubelskiej, upamiętnił ten obchód pięknym wierszem, niezamieszczonym w pośmiertnem dzieł jego wydaniu. Proboszczem został wspomniany wyżej ks. Moroz f 1831 r. Po nim objął probostwo ks. Antoni Gutman, dziekan stężycki; W świątyni znajduje się kilka pamiątek, godnych uwagi znawcy i miłośnika przeszłości. W wielkim ołtarzu, obraz Wniebowstąpienia Pańskiego pochodzi z kościoła ks. dominikanów obserwantów w Warszawie, wznoszącego się niegdyś na miejscu późniejszego domu Towarzystwa Przyjaciół Nauk. Drugi obraz, wystawiający Najśw. Maryę Pannę z Dzieciątkiem, naturalnej wielkości, jest dziełem Smuglewicza, a darem biskupa Cieciszowskiego. Prócz tego są jeszczec ztery inne obrazy dobrego pendzla, oraz misterna grupa rzeźbiona z drzewa, wyobrażająca Ukrzyżowanie, starodawna pamiątka rodziny Cieciszowskich. W grobach kościelnych i w katakumbach przy kościele spoczywają prochy wielu osób z rodziny Cieciszowskich. W r. 1805 złożono tam zwłoki Konstancyi z Jauchów Lelewelowej, matki fundatorki kościoła, a babki historyka Joachima; w r. 1815 spoczęła w cieniu wzniesionej przez siebie świątyni Teresa z Lelewelów Cieciszowska; w r. 1873 pochowano tamże Stefanię z Cieciszowskich Sienkiewiczową, matkę autora Ogniem i mieczem. Obrzejska Wola, wś i fol. , pow. łukowski, gm. Gułów, par. Okrzeja, ma 33 dm. , 285 mk. ; ob. Okrzeja, W reg. pobor. z 1664r. praedium in quo manet nblis Drezner, żona, 2, służby folwarcznej 4, in villa personae plebeiae utr. sexus reperiuntur 48 nie ma subditi. Akt. gr. Stęż. 22 200. Według regestru podymnego 1661 dm. włośc. 9, z nich podymnego 4 fi. 15 gr. tamże 301. W 1648 r. należy do Prokopa Leśniowolskiego, kaszt. , podlas. ssty niemonowskiego 18 31, później do Franc. Leśniowolskiego, ssty brańskiego, a po jego śmierci do syna Andrzeja 1658 r. . Okrzesińce, ob. Oskrzeszyńce. Okrzeska kępa, wś, pow. warszawski, gm. Jeziorna, par. Powsin, ma 102 mk. , 222 mr. Leży przy wsi Okrzeszyn. Ob. Jeziorna. Okrzesza, rzeczka w pow. błońskim, poczyna się pod Kłodami, płynie ku północy przez Mszczonów i za Korytowem wpada z lew. brzegu do Pisi. Długa 8 wiorst. Okrzeszyn, wś, pow. warszawski, gm. Jeziorna, par. Powsin, ma 85 mk. , 209 mr. obszaru. W 1827 r. było tu 11 dm. , 106 mk. Oksanina, wś u źródeł rz. Nebelówki, pow. humański, o 29 w. od Humania. W równinie położona, ma 1686 mk. , w tej liczbie 14 katol. i 16 żydów 4073 dzies. ziemi, stawy. Cerkiew drewniana, pod w. Podwyższenia Krzyża św. , wzniesiona w 1854 r. na miejscu dawnej, murowanej, która rozwaliła się w 1833 r. Do par. prawosł. należy wś Tekijówka al. Stanisławczyk. Należy do klucza podwysoczańskiego, dawniej Stan. hr. Potockiego, obecnie Maryi z Potockich Czetwertyńskiej. Oksintycze, wś, pow. bielski gub. grodzieńskiej, nad dopływem Bugu, na płn. zach. od Mielnika a na płd. wschód od Siemiatycz; młyn wodny. Podług lustracyi z 1789 r. wchodziła w skład sstwa mielnickiego. Okslinden al. JugsJagschen, wś na Litwie pruskiej pow. szyłokarczemski, st. poczt. Jugnaten, 119 mk. Oksna, rzeczka w pow. oszmiańskim, lewy dopł. Wilii, przepływa około wsi Glinna, Gryszowszczyzna, folw. Gorodeczek i wsi Małamysa. Okstyny, dwór, pow. rossieński, par. szydłowska, własność Billewicza. Oksywie, niem. Oxhoeft dok. Oxyva, Oxyvia, Occiva, Occivia, kasz. Oksewie, wś włośc. z kat. kościołem paraf. , na wybrzeżu zatoki gdańskiej, pow. wejherowski, st. poczt. Gdynia, par. ew. M. Kaczki, szkoła kat. w miejscu; zawiera 19 gburskich posiadłości i 13 zagród, 107 włók i 25 mr. obszaru. W 1868 r. 724 mk. , 696 kat. , 28 ew. , 54 dm. ; w 1871 r. 814 mk. , 69 dm. , 157 dymów. Tutejszy okr. urzędu stanu cywiln. liczył 1880 r. 2033 dusz. Tutejsza parafia, należąca do dekanatu puckiego, obejmowała w 1866 r. 4835 dusz, a 3112 komunikantów; 1885 r. zaś 6346 dusz. Przy kościele istnieje bractwo trzeźwości. W skład par. wchodzą O. , Obluż, Nowy Obluż, Pogórze, Suchydwór, Dębogórze, Kosakowo, Amalienfeld, Pierwoszyno, Mechlinko, Mosty, Rewa, Gdynia wraz z wybud. Grabowo, Wytomin, Wysokie Radiowo i Stejnbark. Wizyt. Szaniawskiego z r. 1710 wylicza jeszcze Muchlinko. Do filii w Chyloni należą Chylonia, Cisowo, Bernarda, Leszczyno, Dętowo i Maszewo. Kat. szkoły istniały w 1866 r. w Oksywiu, Gdyni, Chyloni, Cisowie, Oblużu, Kosakowie, Dębogórze i Mostach. Kośc. paraf. nosi

Okrzejska Wola

Okrzesińce

Okrzeska

Okrzesza

Okrzeszyn

Oksanina

Oksintycze

Okslinden

Oksna

Okstyny

Oksywie