dowi i uchodzi do Prosny dwoma ramionami w Ołoboku; z lewego brzegu przyjmuje Niedźwiadę, a z prawego znaną nam już Baryczkę. Niedźwiada bierze początek pod Szczurami, łączy się z strugą będzieszyńską poniżej Słaborowic, przyjmuje wodę lewkowską i ubiegłszy około 10 klm. uchodzi w pobliżu Czekanowa. Do Prosny wpada także płynąca od Mącznik na Węgry, Gostyczynę i Lezionę struga. Jezior nie ma żadnych ta część powiatu. Znaczniejsze wzgórza wznoszą się pod Lewkowem, Będzieszynem, Czachórami, Ociążem, Chotowem, Osiekiem i Gostyczyną. Lasy są tu bardzo przerzedzone. Głównym węzłem komunikacyjnym, jak już wspomniano, jest miasto Ostrów, obok którego przechodzi kolej poznańskokluczborska ze stacyami Biniew, Ostrów, Przygodzice i Antonin; długość jej w obrębie powiatu wynosi około 30 klm. Następujące trakty bite przechodzą przez powiat 1 wrocławskokaliski na Antonin, Przygodzice, Ostrów, Czekanów i Skalmierzyce, na przestrzeni 39 klm. ; 2 ostrowskograbowski na Rososzyce i Wielowieś, długi 24 klm. ; 3 ostrowskomielicki na Górzyczkę, O. i Sulmierzyce, długi 21 klm. ; 4 ostrowskokroto szyński na Zacharzew, Łękociny i Daniszyn, długi 18 klm. ; 5 ostrowskopleszewski na Szczury i Biniew, długi 11 klm. ; 6 rososzycko skalmierzycki na Psary, długi 9 klm. i 7 czekanowskolewkowski, długi 5 klm. Stacye telegraficzne znajdują się w Antoninie, Biniewie, Odolanowie, Ostrowie, Przygodzicach, Raszkowie, Skalmierzycach i Sulmierzycach. Powiat dzieli się na 4 okręgi miejskie, 100 wiejskich i 43 dominialnych, tudzież na 13 okręgów stanu cywilnego i 5 policyjnych. Siedziba władz powiatowych i sądu ziemiańskiego jest w Ostrowie; sądy okręgowe znaj. dują się w Odolanowie i Ostrowie, a sąd nadziemiański w Poznaniu. Główny urząd celny pograniczny w Skalmierzycach zawiaduje obszarem 2221, 88 klm. kwadr. z 146355 mk. , długość pasu granicznego wynosi 108 klm. Parafii katolickich ma powiat 15, z których 10, t. j. Biskupice, Gostyczyną, Lewków, Ociąż, Ołobok, Rososzyce, Skrzebowa, Skalmierzyce, Sulmierzyce i Szczury należą do dyecezyi gnieźnieńskiej, a Odolanów, Ostrów, Pogrzybów, Roszków i Wysocko do dyec. poznańskiej. Między dekanaty koźmiński, krotoszyński, ołobocki i ostrzeszowski rozdziela się obszar powiatu. Parafie protestanckie są w Odolanowie i Ostrowie; trzy synagogi w Odolanowie, Ostrowie i Raszkowie, gimnazyum jedno w Ostrowie. Ludność powiatu przeważnie polska, wynosiła w 1819 r. 35, 116 mk; w 1839 r. 47, 953 mk. , 37, 370 katol. , 8, 609 protest. i 974 żydów; w 1845 r. 48, 925 mk. , 37, 975 katol. , 8, 760 prot. i 2, 183 żydów; w 1875 r. 59, 329 mk. , 28, 637 płci męzkiej i 30, 692 żeńskiej; w 1883 r. 63, 075 mk. , 49, 355 katol. , 11, 544 protest. i 2, 105 żydów, co do narodowości zaś około 51, 000 Polaków i 12, 000 Niemców. Na 1 klm. kwadr. przypadało 71 mk. W dniu 1 grudnia 1885 r. było 63, 673 mk. Ludność wiejska zajmuje się przeważnie rolnictwem i chowem bydła, a miejska przemysłem i handlem. Bydła było w 1837 r. 107, 680 sztuk, t. j. 61, 407 owiec, 25, 839 bydła rogatego, 14, 576 świń, 5, 789 koni i 69 kóz. Większych majętności jest 37, wsi 102, mniejszych własności i osad 172. Właścicieli ziemskich Niemców, wyjąwszy dóbr rządowychj poklasztornych, Ołobockich i części księstwa niegdyś Krotoszyńskiego, nie było wcale w powiecie aż do r. 1848; od czasu tego po rok 1878 przeszły w ręce niemieckie Kęszyce. Kurów, Osiek, Przybysławice. Raduchów, Sieroszewice i Zamość. Naj rozleglejszą posiadłość ziemską stanowi klucz Przygodzicki ks. Radziwiłłów z zamkiem Antoninem. Bisiorya. Mniemanie, jakoby Bógdaj był najstarszą w powiecie osadą, nie ma żadnej podstawy; wątpliwe dość ślady mieszkań nawodnych w pobliskich Garkach pozwalają odnieść do czasów przedhistorycznych osiedlenie tego zakątka, nie sięgającego, po lewym brzegu Baryczy, od zachodu dalej, jak po pod Swiekę i Grochowiska, zkąd aż do Chynowa zalegały odwieczne lasy, bagniska i moczary. Doły z żużlami w okolicy Antonina pochodzą z czasów późniejszych, a pustkowia i osady w lasach Przygodzickich powstały bodaj czy nie w zeszłem lub bieżącem dopiero stuleciu. Wody Baryczy zlewały się z Baryczką, Ołoboczką i Prosną, zanim ręka ludzka zdołała rozdzielić je i ująć w karby dzisiejszego koryta. Droga handlowa z Mielicza do Kalisza wiodła na Sulmierzyce, Górzyce, Czekanów, Lewków, Kwiatków, Ociąż iŚliwniki; ciągnące się tam pasmo wzgórz i wydobywane zabytki przedhistoryczne, są wymownemi drogoskazami traktu tego. Prócz tych osad znachodzimy na przestrzeni powiatu grobowiska w Osieku, Rososzycy, Psarach, Młynowie, Mielcarku i Pruślinie. Niezliczona ilość skorup od potłuczonych popielnic okrywa okolicę Mielcarka; popielnice z pokrywami wydobyto w Grochowiskach, inną w Raczycach; kamienie z znakami podobnemi do runów znaleziono w Czekanowie, gdzie też najwięcej przechowało się naczyń glinianych. Wiory krzemienne spotykamy w Mielcarku, przedmioty żelazne w Raczycach, Sulmierzycach i Czekanowie; bronzowy phallus wykopano w Lewkowie, różne z tego kruszcu wyroby w Odolanowie. Grochowiskach, Młynowie, Śliwnikach i Czekanowie; srebrne kolczyki i dyadem w Psarach; złoty łańcuszek w Sulmierzycach; mo

Odolanów