jańsborski, st. p. Orzysz. W 1495 r. nadal Rudolf v. Diepoltskirchen, komtur ryński, Mikołajowi Odojowi 66 włók, celem lokacyi wsi daunickiej na prawie chełmińskiem, nad jeziorem Czarnem. Mikołaj osobiście dostał 6 włók sołeckich. W 1539 r. mieszkali w O. sami Polacy. Odojew, mto powiat, gub. tulskiej, nad rz Upą i wpadającą do niej rzką Uleweńką, o 84 w. od Tuty, ma 4681 mk. , 6 cerkwi z soborem, szkołę powiat, elementarną męską i żeńską, szpital, 4 fabryki, bank, st, poczt. ; rzemiosła rozwinięte, znaczny handel zbożem. Starożytne, w XIV w. stolica ks. Odojcwskich, wywodzących się od ks. Michała Czernihowskiogo, którzy na początku XV w. poddali się Litwie, lecz w połowic tegoż stulecia wrócili pod wladzę w. ks. moskiewskich; w XVI w. warowne. Odojewski pown at ma na przcstrzo ni 2011, 4 w. kw. 73, 742 mk. , trudniących się przeważnie rolnictwem; powierzchnia wzniesiona, grunt urodzajny, znajduje, sio tu wyborna glina garncarska i węgiel kamienny; lasy zajmują 39 przestrzeni. Z rzek najważniejsza Upa. Odojowce, zaśc, rząd. , pow. święciański, w 3 okr. pol. , o 52 w. od Święciany, 1 dm. , 13 mk. katol. Odolan, wś włośc, pow. nieszawski, gm. i par. Służewo, ma 152 mk, 288 mr. obszaru. W 1827 r. było tu 13 dm. , 71 mk. Odolanów, mylnie Odalanów, niem. Adelnau, miasto powiat, w w. ks. poznańskiem, leży pod 53 35 szer. płn. i 35 55 dłg. wsch. , po obu brzegach rz. Baryczy, przy ujściu strugi Orpiszewskiej, nad jeziorem Zborowioo, o 14 klm. na płd. zach. od Ostrowa, 12 klm. na zach. od Przygodzic, najbliższej st. dr. żel. poznańskokluczborskiej. Dolna warstwa gruntu, na którym stoi O. , składa się z białego piasku morskiego, po nad którym rozciągają się faliste pokłady drobnego piasku szarego, przedzielanego warstwami ziemi bagnistej, 1 1 2 do 2 stóp głębokiemi; powierzchnię tworzą błota i torfiska czarne; stały grunt spotyka się w głębokości 6 7 mt. Herb miasta przedstawia wieżę dwupiętrową z chorągiewką na szczycie, głowę rycerza w helmie nad bramą i po obu stronach wieży rok 1572. W 1871 r. było 202 dm. a w 1884 r. 2187 mk O. ma dwa kościoły katolickie, jeden protestancki, synagogę, ratusz, kasę oszczędności, towarzystwo agronomiczne polskie, st. telegr. , urząd poczt. , sąd okręgowy, komisarza obwodowego. Władze powiatowe znajdują się w Ostrowie. Ratusz stanął w miejscu dawnego zamku. Miasto składa się z 3 ch części, t. j. z obszaru zamkowego czyli z właściwego miasta i 2ch przedmieści, z których Górka loży na lewym brzegu Baryczy, nad jeziorem Zborowiec, a przedmieście Zamkowe na prawym brzegu rzeki. Z miasta wychodzą dwa trakty bito, jeden wiedzie do Sulmierzyc a drugi do Ostrowa. Kościół famy, drewniany, pod imieniem ś. Marcina, istniał w XV w. ; nowy z cegły palonej postawiła ks. Eleonora z Cetnerów Sułkowska w 1790 r. Bractwo ś. Anny zaprowadzono tu w 1628 r. a bractwo Pocieszenia N. M. P. 1774 r. W skład parafii O. wchodziły między 1579 i 1620 r. Daniszyn, Łękociny, Nabyszyce, Odolanów z kopalnią i młynami, Raczyce, Tarchały, Uciechów i Wierzbno. Kościół ś. Barbary założyła 1622 r. Gryzela z Sobieszyna Rozrażewska. Kościół ś. Krzyża za miastem, przy drodze ku Sulmierzycom, istniał między 1684 i 1793 r. Około 1645 r. utrzymywał ówczesny ssta na zamku ministra braci czeskich i kapliczkę dla siebie i szlachty okolicznej. W kościele protestanckim odbywa się nabożeństwo w języku polskim. Znajdującą się w pobliżu kościoła farnego figurę z kamienia ciosowego, poświęconą czci ś. Jana Nepomucena, wystawiono w 1730 r. Szkoły tu nie było w 1684 r. ; szpital istniał przed r. 1684. Wzrost ludności przedstawia się w następujących liczbach w 1793 r. 996 mk. , w 1811 r. 1Ó68 mk. w 1816 r. 1112 mk, w 1837 r. 1587 mk, w 1839 r. 1724 mk. , między którymi 1300 kat. , 224 prot. i 200 żyd. ; 1843 r. 1827 mk; 1858 r. 1819 mk. ; 1871 r. 1947 mk; 1883 r. 2192 mk. , t. j. 1664 kat. . 325 prot. i 203 żyd. Mieszkańcy zajmują się rolnictwem i chowem bydła; czysty dochód z hektaru łąk i roli oblicza się na 9 mrk. W końcu zeszłego wieku było tu 10 szewców, 8 krawców, 4 oberżystów, po 3 handlarzy bydła, młynarzy, muzykantów i bakałarzy, 1 kupiec i 9 różnych rzemieślników. Jarmarków odbywało się dorocznie 7, a obecnie 4. Miasto utrzymywało 3 stróżów nocnych; mieszkańcy mieli wolny wręb w lesie. Pierwszą wzmiankę o O. znajdujemy pod r. 1372, w tym czasie pisał się Bartosz z O, ten sam, co otrzymał zamek odolanowski z rąk Ludwika. Na tym więc zamku siedział Bartosz syn Peregryna z Chotela nie do Chatel i pustosząc okolicę, chwytał podróżujących kupców i zmuszał do znacznych opłat Dotąd przechowuje się w ustach ludu podanie o łupach i rozbojach. Dyn Schwartz II Nachtr. z. d. Mater, z. praehist. Karto d. Pr. Posen zwiedziwszy okolicę dla badań archeologicznych, mniema, jakoby O. założonym był przez mieszkańców pobliskiego Bógdaja. Ci trudnić się mieli rozbojami; nie czująo się atoli bezpiecznymi, przenieśli łupy i siedziby swoje na miejsce otoczone z wszech stron wodą i błotami. Przypuszczenie to popiera mylnym wywodem etymologicznym Odolanów miejsce oddalone, gdy jestto siedziba jakiegoś Odola

Odojew

Odojew

Odojowce

Odolan

Odolanów